Wschodnia Polska (ok. 51 proc. terytorium i ok. 13 mln ludności, w tym 1,3 mln Żydów) została zajęta przez ZSRR, a ziemie zachodnie z Pomorzem, Śląskiem i Wielkopolską oraz centralne z Mazowszem (49 proc. terytorium i ok. 22 mln ludności, w tym 2,1 mln Żydów) – przez III Rzeszę. Część ziem polskich najbardziej wysuniętą na zachód wcielono do Rzeszy jako Kraj Warty. Z reszty zajętego przez armię niemiecką terytorium utworzono – na podstawie zarządzenia Hitlera z 12 października 1939 r. – „Generalne Gubernatorstwo dla okupowanych polskich obszarów” z niemieckim zarządem cywilnym. Na jego czele stanął Hans Frank, który za swą siedzibę, a jednocześnie stolicę GG, obrał Kraków.
Niemcy przystąpili do wysiedlania z terenów przyłączonych do Rzeszy setek tysięcy Polaków i Żydów. Ich miejsce mieli zająć niemieccy koloniści. Wkrótce Niemcy przystąpili do różnicowania Polaków i Żydów. Wobec Polaków stosowali głównie wybiórczy terror mający na celu zastraszenie, zniewolenie narodu i pozbawienie go warstw przywódczych i chęci oporu. W przypadku Żydów, wszyscy bez wyjątku – od niemowląt po starców – zostali skazani na śmierć z tego powodu, że urodzili się Żydami. W styczniu 1939 r. Adolf Hitler w swoim przemówieniu wygłoszonym w Reichstagu prorokował, że przyszła wojna będzie oznaczać „unicestwienie rasy żydowskiej w Europie”.
Wojna umożliwiła realizację tych zamierzeń.
Robert Szuchta, historyk i nauczyciel specjalizujący się w tematyce Holokaustu i historii mniejszości narodowych na ziemiach polskich
