Ojczyzna w niebezpieczeństwie

Po klęsce – której Francuzi doznali, przegrywając z własnym strachem – cała Europa poczęła nich szydzić. Przekręcano hasło towarzyszące idącym w bój z „vaincre ou mourir” na „vaincre ou courir” (ze „zwyciężyć albo zginąć” na „zwyciężyć albo zwiewać”), a nawiązując do koloru mundurów, armię określano „niebieskim fajansem”. Wszyscy byli przekonani, że ten „fajans” rozleci się od samego tupnięcia buta pruskiego żołdaka.

Aktualizacja: 05.09.2008 23:47 Publikacja: 05.09.2008 13:32

Ojczyzna w niebezpieczeństwie

Foto: Archiwum „Mówią Wieki"

Red

Naczelnym wodzem prusko-austriackiej armii został Karol Wilhelm Fryderyk książę Brunszwiku, jeden z ulubionych dowódców Fryderyka Wielkiego. Odznaczył się w wojnie siedmioletniej i pacyfikacji Holandii w 1787 r. Był światłym władcą, przyjacielem filozofów i prominentnym masonem, toteż jako pierwsi w 1792 r. naczelne dowództwo zaproponowali mu Francuzi. Wybrał inną ofertę i chyba tego nie żałował, skoro w Magdeburgu, w czasie ostatnich manewrów przed wyruszeniem na zachód, miał rzec do swych pruskich podkomendnych: „Panowie, po co tyle ambarasu, to będzie tylko wojskowy spacerek”.

Wychodząc z tego założenia, alianci nie spieszyli się z inwazją na Francję, a że i przeciwnicy nie kwapili się zbytnio do walki, nastąpił kuriozalny etap wojny – po kolejnej nieudanej ofensywie w Niderlandach, poza drobnymi potyczkami, na froncie praktycznie nic się nie działo.

Zupełnie inaczej rzecz się miała w Paryżu. Król przekonany o rychłym zwycięstwie aliantów odwołał jakobińskich ministrów i sabotował postanowienia Zgromadzenia Narodowego. Jego doradcy jednak źle ocenili nastroje społeczeństwa – rewolucjoniści nie zamierzali kapitulować, a przyczyn porażek wojskowych upatrywali w nieudolności lub zdradzie dowódców; wszędzie wietrzono arystokratyczne spiski. Rewolucja się radykalizowała.

Lud paryski, wzburzony postawą króla, a zwłaszcza jego wetem wobec ogłoszenia zaciągu nowych ochotników, 20 czerwca wdarł się do pałacu tuileryjskiego, zmuszając władcę do patriotycznych deklaracji. Wkrótce potem popierany przez dwór rząd podał się do dymisji. W uchwale Zgromadzenia z 11 lipca ogłoszono, że ojczyzna znalazła się w niebezpieczeństwie.

Pod koniec tego miesiąca, kiedy do stolicy zaczęli przybywać ochotnicy z prowincji, gorący zwolennicy rewolucji, atmosfera była jak beczka prochu. Lont zapalił książę Brunszwiku, ogłaszając manifest, w którym można było m.in. przeczytać, że: „mieszkańcy, którzy odważą się bronić przed oddziałami Ich Cesarskiej i Królewskiej Wysokości i strzelać do nich, będą natychmiast ukarani, a ich domy zostaną zniszczone lub spalone”.

Manifest, zamiast nastraszyć, tylko rozsierdził Francuzów. W Paryżu powołano komunę powstańczą, która uzyskała decydujący wpływ na dalsze wypadki. Wydarzenia, do których doszło 10 sierpnia, nazwano drugą rewolucją – lud zaatakował Tuileries, które po krwawym boju zdobył, mordując kilkuset obrońców pałacu. Tylko tej jednej nocy padło więcej ofiar niż na prowadzonej od dwóch miesięcy wojnie. Król wraz z rodziną został osadzony w więzieniu. Rachityczne mosty łączące Francję z feudalną Europą zostały spalone.

Naczelnym wodzem prusko-austriackiej armii został Karol Wilhelm Fryderyk książę Brunszwiku, jeden z ulubionych dowódców Fryderyka Wielkiego. Odznaczył się w wojnie siedmioletniej i pacyfikacji Holandii w 1787 r. Był światłym władcą, przyjacielem filozofów i prominentnym masonem, toteż jako pierwsi w 1792 r. naczelne dowództwo zaproponowali mu Francuzi. Wybrał inną ofertę i chyba tego nie żałował, skoro w Magdeburgu, w czasie ostatnich manewrów przed wyruszeniem na zachód, miał rzec do swych pruskich podkomendnych: „Panowie, po co tyle ambarasu, to będzie tylko wojskowy spacerek”.

Historia
Telefony komórkowe - techniczne arcydzieło dla każdego
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Historia
Paweł Łepkowski: Najsympatyczniejszy ze wszystkich świętych
Historia
Mistrzowie narracji historycznej: Hebrajczycy
Historia
Bunt carskich strzelców
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Historia
Wojna zimowa. Walka Dawida z Goliatem