Reklama
Rozwiń

Skazani na śmierć chcą walczyć

W grudniu 1939 r. powstaje konspiracyjna organizacja Świt założona przez Żydów podoficerów i oficerów WP, przeważnie ze środowisk syjonistów rewizjonistów; w 1942 r. zostanie przekształcona w Żydowski Związek Walki, a następnie w Żydowski Związek Wojskowy (ŻZW), który w 1943 r. liczyć będzie ok. 400 członków; organizacje te nawiążą kontakty z polskim podziemiem, przede wszystkim z Polską Akcją Niepodległościową oraz Organizacją Wojskową Korpus Bezpieczeństwa

Publikacja: 15.09.2008 15:44

Skazani na śmierć chcą walczyć

Foto: ŻIH

Red

Pierwsza żydowska organizacja bojowa powstała w Wilnie jako reakcja na masowe mordy dokonane w ciągu kilku miesięcy po zajęciu miasta przez armię niemiecką. Spośród 55 tysięcy Żydów mieszkających tu w przededniu wybuchu wojny sowiecko-niemieckiej jesienią 1941 r. przy życiu pozostawało zaledwie 15 tys. Pozostałych wymordowano w Ponarach. Hasło podjęcia zbrojnego oporu sformułował 31 grudnia 1941 r. poeta Aba Kowner (1918 – 1988). W manifeście skierowanym do młodzieży żydowskiej trafnie przewidywał, że Niemcy będą dążyć do wymordowania wszystkich Żydów europejskich. W takiej sytuacji jedynym wyjściem mogło być tylko odrzucenie złudzeń i podjęcie czynnego oporu, nawet bez nadziei na ratunek. 21 stycznia 1942 r. zawiązano Zjednoczoną Organizację Partyzancką (Fareynegte Partizaner Organizatsye), do której, pomimo wzajemnych antagonizmów, weszły organizacje syjonistyczne, budnowcy i komuniści. Kowner i jego towarzysze znaleźli wcześniej schronienie w niewielkim klasztorze dominikanek w Kolonii Wileńskiej, którego przeoryszą była siostra Maria Borkowska. Zdecydowali się jednak powrócić do getta, by tworzyć organizację bojową.

Już za 19 zł miesięcznie przez rok

Jak zmienia się Polska, Europa i Świat? Wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i historia w jednym miejscu i na wyciągnięcie ręki.

Subskrybuj i bądź na bieżąco!

Historia
Jakie tajemnice skrywa jeszcze więzienie przy Rakowieckiej w Warszawie
Materiał Promocyjny
25 lat działań na rzecz zrównoważonego rozwoju
Historia
Zrabowany pierścień króla Zygmunta Starego w niemieckich rękach
Historia
Lądowa epopeja żaglowca Vasa
Historia
Wikingowie: w poszukiwaniu nowego domu
Historia
07 potyka się o własne nogi. Odtajnione akta ujawniły nieznane fakty o porwaniu Bohdana Piaseckiego