Reklama
Rozwiń
Reklama

Ponad 300 tys. Żydów polskich ocalonych z Zagłady

Trudno oszacować liczbę polskich Żydów ocalałych z Zagłady. Przyjmuje się, że wojnę przeżyło ok. 300 – 350 tys., czyli ok. 8 – 10 proc. Żydów zamieszkujących ziemie polskie przed 1 września 1939 r.

Publikacja: 29.09.2008 12:52

Dzieci żydowskie z Domu Dziecka w Soplicowie, część wychowanków wywodziła się z rodzin ortodoksyjnyc

Dzieci żydowskie z Domu Dziecka w Soplicowie, część wychowanków wywodziła się z rodzin ortodoksyjnych

Foto: Zbiory ŻIH

Większość przeżyła na terytorium ZSRR. W tej grupie znaleźli się tzw. bieżeńcy, którzy jesienią 1939 r. w obawie przed armią niemiecką uciekali na terytoria wschodnie. Tu znaleźli się pod okupacją sowiecką i jako obywatele polscy zostali poddani represjom ze strony nowych władz sowieckich. Byli deportowani w głąb ZSRR, osadzani w łagrach.

Mimo trudnych warunków, wysokiej śmiertelności spowodowanej epidemiami, zimnem i głodem co najmniej 70 proc. żydowskich uciekinierów i deportowanych (240 – 250 tys.) przeżyło, a po zakończonej wojnie wróciło do Polski.

Tragiczny był bilans demograficzny na terenach okupowanych przez Rzeszę Niemiecką. Tu ocalało zaledwie ok. 50 – 60 tys., czyli 2,4 – 2,8 proc. Żydów, którzy znaleźli się tu jesienią 1939 r. W tej grupie byli ludzie, którzy uratowali się na tzw. aryjskich papierach, pod zmienioną tożsamością. Takich osób mogło być ok. 20 tys. Wśród ocalałych byli też Żydzi ukrywający się w lasach, ziemiankach lub innych kryjówkach, osoby uratowane indywidualnie przez Polaków oraz grupa dzieci żydowskich (ok. 5 tys.) uratowanych w sierocińcach i przyklasztornych domach dziecka.

Jeszcze w czerwcu 1944 r. organizacje żydowskie oceniały, że w obozach koncentracyjnych na terenie okupowanych ziem polskich oraz w getcie łódzkim przebywa ok. 100 tys. Żydów. Zimą 1945 r. pozostało ich niewielu – zapewne ok. 10 tys. Zdecydowana większość została wymordowana podczas likwidacji obozów koncentracyjnych w tzw. marszach śmierci, a ponad 70 tys. Żydów łódzkich zamordowano w Auschwitz-Birkenau latem 1944 r.

Bilans Zagłady na ziemiach polskich był więc zatrważający. Wojnę przeżyło nieco ponad 300 tys. osób z prawie 3,5-milionowej społeczności żydowskiej zamieszkującej tu przed wojną.

Reklama
Reklama

Ocaleni z Holokaustu Żydzi starali się odbudować życie społeczne i polityczne swojej społeczności. Na gruzach powstawały synagogi, szkoły, instytucje społeczne i kulturalne. Ich działalność kontrolował i koordynował powstały w lipcu 1944 r. Centralny Komitet Żydów w Polsce (CKŻP), który utworzyli przedstawiciele lewicowych organizacji żydowskich w Lublinie. Komitet lojalnie współpracował z nowymi władzami oraz aktywnie popierał ówczesną linię polityczną.

Jego największą zasługą była organizacja skupiska żydowskiego na Ziemiach Odzyskanych, z których największe znajdowały się we Wrocławiu, Dzierżoniowie i Wałbrzychu na Dolnym Śląsku. CKŻP dbał także o rozwój szkolnictwa żydowskiego, zabiegał, by nie osłabło życie naukowe i kulturalne Żydów. Działały wydawnictwa żydowskie. Rozwijała się prasa w językach jidysz i hebrajskim.W 1947 r. w Warszawie rozpoczął działalność Żydowski Instytut Historyczny, który postawił sobie za cel dokumentowanie zbrodni ludobójstwa na narodzie żydowskim.

Większość przeżyła na terytorium ZSRR. W tej grupie znaleźli się tzw. bieżeńcy, którzy jesienią 1939 r. w obawie przed armią niemiecką uciekali na terytoria wschodnie. Tu znaleźli się pod okupacją sowiecką i jako obywatele polscy zostali poddani represjom ze strony nowych władz sowieckich. Byli deportowani w głąb ZSRR, osadzani w łagrach.

Mimo trudnych warunków, wysokiej śmiertelności spowodowanej epidemiami, zimnem i głodem co najmniej 70 proc. żydowskich uciekinierów i deportowanych (240 – 250 tys.) przeżyło, a po zakończonej wojnie wróciło do Polski.

Reklama
Historia
Pamiątki Pierwszego Narodu wracają do Kanady. Papież Leon XIV zakończył podróż Franciszka
Historia
Wielkie Muzeum Egipskie otwarte dla zwiedzających. Po 20 latach budowy
Historia
Kongres Przyszłości Narodowej
Historia
Prawdziwa historia agentki Krystyny Skarbek. Nie była polską agentką
Materiał Promocyjny
Manager w erze AI – strategia, narzędzia, kompetencje AI
Historia
Niezależne Zrzeszenie Studentów świętuje 45. rocznicę powstania
Materiał Promocyjny
eSIM w podróży: łatwy dostęp do internetu za granicą, bez opłat roamingowych
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama