Reglamentowana niepokorność

Dysydenci działali w znacznym stopniu otwarcie, spotykając się w tzw. Klubie Krzywego Koła, Klubie Poszukiwaczy Sprzeczności czy w klubie Babel warszawskiego oddziału TSKŻ.

Etos aktywności politycznej w duchu lewicowym, a jednocześnie naturalna protekcja tworzona przez ustosunkowanych rodziców, skłaniały do zabierania głosu w ważnych sprawach publicznych, często w sposób krytyczny i prowokujący. Konieczność udzielania odpowiedzi na kłopotliwe pytania, kwestionowanie słuszności prowadzonej polityki i zarzuty działania wbrew interesom mas pracujących irytowały podstarzałych aparatczyków. Tymczasem coraz częściej dochodziło do takich sytuacji, gdy członkowie środowiska nastawionej konfrontacyjnie młodzieży, z czasem nazywani komandosami, zakłócali z góry ustalony przebieg zebrań, narad i odczytów. Do nich należeli między innymi Adam Michnik i Jan Tomasz Gross. Pochodzenie etniczne kontestatorów było zróżnicowane. Były wśród nich osoby, które w przyszłości poszły zupełnie innymi drogami. Karol Modzelewski i Jacek Kuroń współpracowali nad tekstem Listu do Partii z Benedyktem Tejkowskim. Socjalizm z ludzką twarzą chciał budować Jerzy Robert Nowak.