Dzisiejsi Żydzi polscy nie stanowią zwartej grupy: dla jednych podstawą ich przynależności jest religia – trwanie w wierze ojców lub powrót do niej, dla innych – przeważnie niepraktykujących bądź ateistów – podstawą przynależności jest pamięć o Zagładzie, przodkach, których nie chcą się wyrzec.
Temu otwarciu się środowisk żydowskich na społeczność, w której żyją, wyszło naprzeciw zwiększone zainteresowanie polskiej inteligencji młodszego i średniego pokolenia historią i kulturą Żydów polskich oraz ponadtysiącletnią historią współżycia polsko-żydowskiego. Wielu Polaków niemających żydowskich korzeni włączyło się do działalności żydowskich instytucji, szczególnie w zakresie edukacji, ochrony zabytków żydowskich, lub podjęło taką samą działalność w ramach instytucji polskich.
Ich dziełem jest m.in. kilka doskonale prowadzonych żydowskich muzeów regionalnych (oddział Muzeum Historycznego w Krakowie, w synagogach we Włodawie, Tykocinie, Lesznie czy Łęcznej), jak również działy w stałych ekspozycjach wielu innych muzeów w Polsce. W coraz większej liczbie polskich uniwersytetów w pierwszych latach bieżącego stulecia zaczęły powstawać z inicjatywy ich pracowników (również autorów niektórych zeszytów z serii „Żydzi polscy”) katedry historii i kultury Żydów.
Obecnie w Polsce nie ma żadnej wspólnej reprezentacji Żydów ani nadrzędnej instytucji sprawującej pieczę nad wszystkimi społecznymi, religijnymi, oświatowymi i kulturalnymi organizacjami żydowskimi. Życie żydowskie jest obecnie tak zatomizowane, jak nigdy w historii Żydów polskich.
[ramka] W 2002 r. rozpoczęła działalność znana na gruncie amerykańskim fundacja kulturalna, mająca swą siedzibę w Kalifornii – Taube Foundation of Life and Culture, którą założył urodzony w Krakowie przedsiębiorca i filantrop Tadeusz Taube. Fundacja ta wspiera programy badawcze i kulturalne prowadzone przez Żydowski Instytut Historyczny w Warszawie, Centrum Kultury Żydowskiej w Krakowie oraz krakowski Festiwal Kultury Żydowskiej.
