Jarmułka - mała, okrągła czapeczka bez daszka, zakrywająca tylko wierzch głowy, noszona powszechnie przez żydowskich mężczyzn w środkowej i wschodniej Europie. Noszona na co dzień jarmułka (jid. jarmełke; od tur. jahmurłuk: kaptur) – inaczej znana jako mycka (od niem. Mütze: czapka) lub kipa, kumta (hebr.) – była skromna, czarna.
W święta zakładano bardziej okazałe, często aksamitne, ozdobione haftem lub wykonane techniką szychu, określaną mianem hiszpańskiej roboty (jid. szpanier arbet), niekiedy okolone futerkiem, w Polsce nazywane szabasówkami. Źródeł zwyczaju nakrywania głowy szuka się w słowach Biblii dotyczących stroju arcykapłana (Księga Wyjścia 28,4,36 – 39) lub w tradycyjnym nakryciu głowy uczonych babilońskich.
Obowiązek stałego noszenia kip rozpowszechnił się wśród Żydów europejskich dopiero w średniowieczu. Prawdopodobnie było to następstwem nakazu noszenia przez Żydów w miejscach publicznych – dla odróżnienia ich od innych członków lokalnej społeczności – kapeluszy o specjalnym kroju.
nak piętnujący przekształcili oni w symbol szczególnej czci oddawanej Bogu. Obecnie tylko Żydzi ortodoksyjni czują się obowiązani ciągle nosić jarmułki. Wśród religijnej młodzieży upowszechnił się zwyczaj noszenia szydełkowych mycek. Żydzi reformowani nie muszą nakrywać głów nawet w synagodze.
(na podst. „Polskiego słownika judaistycznego”, Warszawa 2003)
