Ordonka w smudze dymku z egipskich

Na 90. rocznicę odzyskania niepodległości Muzeum Historii Polski przygotowało wystawę „Dwudziestolecie. Oblicza nowoczesności”.

Publikacja: 14.11.2008 00:18

Hanka Ordonówna głowę nosiła wysoko

Hanka Ordonówna głowę nosiła wysoko

Foto: narodowe archiwum cyfrowe

Przez 90 dni na Zamku Królewskim w Warszawie można przypomnieć sobie (lub poznać) postacie, miejsca i przedmioty II RP. Ludzka wyobraźnia karmi się symbolami. Proponujemy zatem państwu wybranie najważniejszych symboli – ikon epoki, które kojarzą się z dwudziestoleciem międzywojennym, jego dokonaniami i atmosferą. Chcielibyśmy wraz z czytelnikami „Rzeczpospolitej” zabawić się w sporządzenie rankingu 90 ikon dwudziestolecia. Już od przyszłego tygodnia będą państwo mogli uczestniczyć w internetowym plebiscycie MHP, „Rz” oraz portalu Onet i wybrać symbole tamtej epoki.

Dziś zaczynamy prezentację wybranych ikon II RP.

W okresie międzywojennym w Warszawie powstał Polski Monopol Tytoniowy, który przejął produkcję, import i sprzedaż tytoniu. Odtąd był to przywilej państwa. 95 procent produkcji stanowiły tanie marki: Wisła, Sport, Damskie i Klub. Pozostałe 5 procent – eleganckie perfumowane papierosy: Nil, Egipskie, Specjalne, Gabinetowe i Triumf.

Palili je bywalcy klubów i kobiety wyzwolone, czyli modnie ubrane ślicznotki w jedwabnych pończochach zalotnie wyglądających spod sukienek z obniżonym stanem. W międzywojennej Polsce szczególne miejsce miały egipskie. Paliła je jedna z najbardziej znanych kobiet dwudziestolecia – Hanka Ordonówna.

Ordonka, z domu Maria Pietruszyńska, po mężu Tyszkiewicz, zaczynała jako kabaretowa szansonistka. Sławę przyniosły jej utwory, do których teksty pisał między innymi Julian Tuwim. Odkąd postrzelił ją zazdrosny kochanek, głowę nosiła wysoko i ostrożnie, bo kula okazała się niemożliwa do usunięcia.

Jej nieskazitelną, krótką fryzurkę z pofalowanych pasm włosów zawsze otaczała mgiełka dymu z egipskich. Paliła je, używając długiej, rogowej fifki i – wzorem wielu aktorek – wydmuchiwała dym wysoko, ponad głowy innych. Jak egipskie to Ordonka – piękna, elegancka, tajemnicza, acz plebejska żona hrabiego Michała Tyszkiewicza, który w czasie wojny uratował jej życie, uwalniając z Pawiaka. Wierny, mimo niezliczonych zdrad pięknej żony.

Papierosy w fifce palone w towarzystwie były w tamtym czasie synonimem elegancji i nowoczesności. Oczywiście, kobieta paląca publicznie była potępiana przez konserwatywne matrony, które – przechodząc obok – niejednokrotnie symbolicznie spluwały na ziemię, okazując tym samym pogardę.

Mało kto wie, że Ordonka, kojarzona z kabaretowym życiem bez zobowiązań, była patriotką. Aresztowana przez NKWD i wywieziona do łagru organizowała pomoc dla dzieci polskich wygnańców. Ewakuowana w 1943 roku razem z sierocińcem zmarła w Bejrucie na gruźlicę. Na zawsze zostanie jednak zapamiętana jako kobieta fatalna, otoczona obłoczkiem dymu egipskich.

[i][link=http://www.muzhp.pl]www.muzhp.pl[/link][/i]

Przez 90 dni na Zamku Królewskim w Warszawie można przypomnieć sobie (lub poznać) postacie, miejsca i przedmioty II RP. Ludzka wyobraźnia karmi się symbolami. Proponujemy zatem państwu wybranie najważniejszych symboli – ikon epoki, które kojarzą się z dwudziestoleciem międzywojennym, jego dokonaniami i atmosferą. Chcielibyśmy wraz z czytelnikami „Rzeczpospolitej” zabawić się w sporządzenie rankingu 90 ikon dwudziestolecia. Już od przyszłego tygodnia będą państwo mogli uczestniczyć w internetowym plebiscycie MHP, „Rz” oraz portalu Onet i wybrać symbole tamtej epoki.

Pozostało 80% artykułu
Historia
Telefony komórkowe - techniczne arcydzieło dla każdego
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Historia
Paweł Łepkowski: Najsympatyczniejszy ze wszystkich świętych
Historia
Mistrzowie narracji historycznej: Hebrajczycy
Historia
Bunt carskich strzelców
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Historia
Wojna zimowa. Walka Dawida z Goliatem