Ordonka w smudze dymku z egipskich

Na 90. rocznicę odzyskania niepodległości Muzeum Historii Polski przygotowało wystawę „Dwudziestolecie. Oblicza nowoczesności”.

Publikacja: 14.11.2008 00:18

Hanka Ordonówna głowę nosiła wysoko

Hanka Ordonówna głowę nosiła wysoko

Foto: narodowe archiwum cyfrowe

Przez 90 dni na Zamku Królewskim w Warszawie można przypomnieć sobie (lub poznać) postacie, miejsca i przedmioty II RP. Ludzka wyobraźnia karmi się symbolami. Proponujemy zatem państwu wybranie najważniejszych symboli – ikon epoki, które kojarzą się z dwudziestoleciem międzywojennym, jego dokonaniami i atmosferą. Chcielibyśmy wraz z czytelnikami „Rzeczpospolitej” zabawić się w sporządzenie rankingu 90 ikon dwudziestolecia. Już od przyszłego tygodnia będą państwo mogli uczestniczyć w internetowym plebiscycie MHP, „Rz” oraz portalu Onet i wybrać symbole tamtej epoki.

Dziś zaczynamy prezentację wybranych ikon II RP.

W okresie międzywojennym w Warszawie powstał Polski Monopol Tytoniowy, który przejął produkcję, import i sprzedaż tytoniu. Odtąd był to przywilej państwa. 95 procent produkcji stanowiły tanie marki: Wisła, Sport, Damskie i Klub. Pozostałe 5 procent – eleganckie perfumowane papierosy: Nil, Egipskie, Specjalne, Gabinetowe i Triumf.

Palili je bywalcy klubów i kobiety wyzwolone, czyli modnie ubrane ślicznotki w jedwabnych pończochach zalotnie wyglądających spod sukienek z obniżonym stanem. W międzywojennej Polsce szczególne miejsce miały egipskie. Paliła je jedna z najbardziej znanych kobiet dwudziestolecia – Hanka Ordonówna.

Ordonka, z domu Maria Pietruszyńska, po mężu Tyszkiewicz, zaczynała jako kabaretowa szansonistka. Sławę przyniosły jej utwory, do których teksty pisał między innymi Julian Tuwim. Odkąd postrzelił ją zazdrosny kochanek, głowę nosiła wysoko i ostrożnie, bo kula okazała się niemożliwa do usunięcia.

Jej nieskazitelną, krótką fryzurkę z pofalowanych pasm włosów zawsze otaczała mgiełka dymu z egipskich. Paliła je, używając długiej, rogowej fifki i – wzorem wielu aktorek – wydmuchiwała dym wysoko, ponad głowy innych. Jak egipskie to Ordonka – piękna, elegancka, tajemnicza, acz plebejska żona hrabiego Michała Tyszkiewicza, który w czasie wojny uratował jej życie, uwalniając z Pawiaka. Wierny, mimo niezliczonych zdrad pięknej żony.

Papierosy w fifce palone w towarzystwie były w tamtym czasie synonimem elegancji i nowoczesności. Oczywiście, kobieta paląca publicznie była potępiana przez konserwatywne matrony, które – przechodząc obok – niejednokrotnie symbolicznie spluwały na ziemię, okazując tym samym pogardę.

Mało kto wie, że Ordonka, kojarzona z kabaretowym życiem bez zobowiązań, była patriotką. Aresztowana przez NKWD i wywieziona do łagru organizowała pomoc dla dzieci polskich wygnańców. Ewakuowana w 1943 roku razem z sierocińcem zmarła w Bejrucie na gruźlicę. Na zawsze zostanie jednak zapamiętana jako kobieta fatalna, otoczona obłoczkiem dymu egipskich.

[i][link=http://www.muzhp.pl]www.muzhp.pl[/link][/i]

Przez 90 dni na Zamku Królewskim w Warszawie można przypomnieć sobie (lub poznać) postacie, miejsca i przedmioty II RP. Ludzka wyobraźnia karmi się symbolami. Proponujemy zatem państwu wybranie najważniejszych symboli – ikon epoki, które kojarzą się z dwudziestoleciem międzywojennym, jego dokonaniami i atmosferą. Chcielibyśmy wraz z czytelnikami „Rzeczpospolitej” zabawić się w sporządzenie rankingu 90 ikon dwudziestolecia. Już od przyszłego tygodnia będą państwo mogli uczestniczyć w internetowym plebiscycie MHP, „Rz” oraz portalu Onet i wybrać symbole tamtej epoki.

Pozostało jeszcze 80% artykułu
Historia
Co naprawdę ustalono na konferencji w Jałcie
Materiał Promocyjny
Berlingo VAN od 69 900 zł netto
Historia
Ten mały Biały Dom. Co kryje się pod siedzibą prezydenta USA?
Historia
Most powietrzny Alaska–Syberia. Jak Amerykanie dostarczyli Sowietom samoloty
Historia
Dlaczego we Francji zakazano publicznych egzekucji
Materiał Promocyjny
Warunki rozwoju OZE w samorządach i korzyści z tego płynące
Historia
Tolek Banan i esbecy
Materiał Promocyjny
Suzuki Moto Road Show już trwa. Znajdź termin w swoim mieście