Urodzona w teatrze

Tu też ukończyła gimnazjum i wyszła za mąż za Zygmunta Turkowa, aktora i reżysera. Ida przełożyła, wyreżyserowała i zagrała tytułową rolę w „Norze” Ibsena, a także Katarzynę Masłową w „Zmartwychwstaniu” Tołstoja.

Występowała w sztukach nieżydowskich, np. jako Esmeralda w „Dzwonniku z Notre Dame” Hugo i Gruszeńka w „Braciach Karamazow” wedle Dostojewskiego, zyskując coraz większe uznanie. Największy sukces przyniosła jej tytułowa rola w sztuce Maksa Baumana „Glikl Hameln żąda sprawiedliwości”.

W październiku 1939 r. – wraz z córką Ruth oraz drugim mężem Marianem Melmanem – przedostała się do Lwowa, gdzie powstał Państwowy Teatr Żydowski. Po napaści Niemiec na Związek Radziecki we Frunze z lwowskich i białostockich aktorów tworzy zespół żydowski, z którym objeżdża Azję Środkową.

W 1946 r. wraca do Polski witana entuzjastycznie przez środowisko żydowskie i obejmuje (po występach w Londynie) w sezonie 1947 –1948 dyrekcję Łódzkiego Teatru Żydowskiego, jednocześnie biorąc aktywny udział w zabezpieczeniu przyszłości teatrów żydowskich.

Stara się o nowe sale we Wrocławiu i Łodzi, a przede wszystkim o upaństwowienie scen żydowskich, w przekonaniu, iż tylko mecenat państwowy zagwarantuje wysoki poziom artystyczny. To marzenie spełniło się w roku 1949. Zmuszona wprowadzać do repertuaru utwory zalecane przez Ministerstwo Kultury i Sztuki (m. in. „Wzywa was Tajmyr” Konstantina Isajewa i Aleksandra Halicza), jednocześnie próbowała ocalić wartościowe utwory żydowskie, a także przekładała na jidysz nawet sztuki Aleksandra Fredry (‚‚Pan Jowialski”„), co wzbudziło liczne wątpliwości i dyskusje na temat charakteru scen żydowskich.

Największym sukcesem Idy Kamińskiej w tym czasie było przeniesienie Teatru Żydowskiego w Łodzi z prymitywnej sali przy ul. Jaracza do nowego gmachu przy ul. Więckowskiego 15 (zbudowanego z funduszów organizacji żydowskich, m.in. amerykańskich oraz władz łódzkich). W jego inauguracji (4 II 1951 r.) wzięli udział aktorzy Teatru Nowego pod dyrekcją Kazimierza Dejmka, którzy także znaleźli tu swoją siedzibę. Wcześniej, 2 IV 1949 r., Teatr Żydowski otrzymał własny gmach we Wrocławiu przy ul. Świdnickiej 28 (obecnie Teatr Kameralny).

„Sprawą dumy narodowej – wyznała Kamińska – było znalezienie siedziby w Warszawie – mieście uświęconym męczeństwem Żydów, tu, gdzie w powstaniu w getcie Żydzi okazali tak wielkie bohaterstwo”. Te starania powiodły się i w końcu 1955 r. Państwowy Teatr Żydowski przeniósł się do opuszczonego przez Teatr Placówka budynku przy ul. Królewskiej 13 (obecnie w tym miejscu stoi Hotel Victoria). Na inauguracji odegrano „Mirełe Efros” Gordina z Kamińską w roli tytułowej.

[wyimek]Jerzy Stempowski po spektaklu „Nocni ludzie” Urke Nachalnika w Teatrze Scala przy ul. Dzielnej 1 w Warszawie:Sztuka przedstawiała również przygody człowieka, który wychodząc z więzienia, spotyka wszędzie niesympatyczne dlań towarzystwo i wreszcie, złamany moralnie, wraca do więzienia. Dzieło pisarza pochodzącego z ludu i umiejącego opowiadać tylko swoje własne przygody, sztuka ta była prawdziwym bohomazem; niemniej uderzało w niej kilka niepokojących szczegółów, które mogły wyjść tylko z wyobraźni człowieka znającego więzienie z własnego gorzkiego doświadczenia. [...] Uboga publiczność z ulicy Dzielnej była w swoim teatrze, na swojej zabawie, na sztuce mówiącej do niej jej własnym językiem. („Comoedia”, 1939, nr 4) [/wyimek]

Honorowana przez władze (w roku 1952 w Łodzi święciła jubileusz 35-lecia pracy artystycznej), przeżywała dramat matki czekającej na córkę Ruth, skazaną na pięć lat zesłania na Syberię, która dopiero w połowie lat 50. z córką Eriką wróciła do Polski. Może dlatego role skrzywdzonych matek należały do najwybitniejszych kreacji powojennych Idy Kamińskiej. Wśród nich wielkim osiągnięciem była tytułowa postać w „Matce Courage” Brechta, w której rolę Katrin odegrała Ruth (1957 r.), drugą sztuką Brechta w tłumaczeniu Idy Kamińskiej i z jej udziałem (rola Judyty, niearyjskiej żony) był "Strach i nędza III Rzeszy" w reżyserii Konrada Swinarskiego (1960 r.).

Swinarski zaprosił również Kamińską do spektaklu „Frank V – opera bankierska” Dürrenmatta w Teatrze Dramatycznym w Warszawie (1960 r.). Brawurowo zagrała tu (po polsku) drapieżną i bezwzględną dyrektorkę banku Otylię. W roku 1965 zyskała światowy rozgłos dzięki roli sklepikarki żydowskiej w czeskim filmie „Sklep przy głównej ulicy”. Film zdobył nagrodę Amerykańskiej Akademii Filmowej, Kamińska zaś nominację do tytułu Najlepszej Aktorki.

W 1967 r. na jubileuszu 50-lecia pracy scenicznej, gdy dawała już znać napięta atmosfera polityczna i rosnąca fala antysemityzmu, jej przemówienie było krótkie: „Nie wszystko, co chciałabym powiedzieć, może teraz zostać powiedziane, ale w tych trudnych chwilach dla narodu żydowskiego czujecie dobrze, co ja czuję, i nawet jeśli powiem niewiele, zrozumiecie bardzo dużo”. W końcu tego roku Teatr Żydowski odbył triumfalny objazd Ameryki.