Syjonizm chce sprawnej młodzieży

W XIX wieku Żydzi europejscy coraz częściej obejmowani byli wychowaniem fizycznym, w ramach czy to szkolenia wojskowego, czy też programów szkolnych.

Publikacja: 24.11.2008 11:20

Red

W Prusach przyczyniła się do tego ustawa o obowiązku służby wojskowej ludności wyznania mojżeszowego, bez możliwości zdobywania stopni oficerskich z 1845 roku, jak też konstytucja z 1850 roku.

W ostatnim piętnastoleciu tamtego wieku na znaczący rozwój gimnastyki w Niemczech miała wpływ praca lekarza – Żyda, dr. Michała Eulenburga – „Wissenschaft der Heilgimnastik und öffentlichen Gesundheitspflege”, która nadała gimnastyce znaczenie naukowe i sformułowała tezę, że „zdrowie społeczeństwa to potęga narodu”.

W Austrii służbę wojskową Żydów wprowadził dekretem z 1788 roku Józef II, a w Rosji Mikołaj I w 1825 roku.

Rolę wychowania fizycznego w kształtowaniu „nowego” narodu dostrzegali ideolodzy syjonizmu: Teodor Herzl (1860 – 1904), Max Nordau, prof. E. Mandelstamm, Achad Ha-Am (właśc. Aszer Hirsz Cwi Ginzberg 1856 – 1927), Cesare Lombroso (lekarz 1836 – 1909) i inni. Herzl podzielał poglądy teoretyków wychowania fizycznego i gimnastyki – m.in. Friedricha Jahna, dr. Michała Eulenburga – i dlatego w swej pracy „Stara-Nowa Ziemia” w usta jednego z głównych bohaterów włożył słowa: „Nasze państwo w niczym nie będzie przypominać znanych wam państw europejskich. Jesteśmy społeczeństwem burżuazyjnym, ale takim, które nie zabiega o nic ponad to, w co może nas wyposażyć praca i kultura. Chcemy, aby nasza młodzież była fizycznie sprawna, ponieważ dbamy o nasze ciała tak samo jak o umysły”.

[ramka]Z Polski do Palestyny

W latach 30. wielu wybitnych działaczy, sportowców i instruktorów wyjechało z Polski do Palestyny oficjalnie, korzystając z certyfikatów, lub nielegalnie, na przykład wykorzystując reprezentowanie barw Polski na Makabiadach w Palestynie w 1932 i 1935 r. Przykładem Helena Bersohn reprezentująca Polskę na I Makabiadzie 1932 r., która później startowała w barwach Palestyny w II Makabiadzie w 1935 r. Z działaczy sportowych wyjechał między innymi jeden z założycieli związku Makkabi Polska, zasłużony organizator piłkarstwa żydowskiego – Zelik Rusecki. Do Palestyny wyjechał także pierwszy żydowski absolwent CIWF w Warszawie – Nachum Lebenbaum i inni.[/ramka]

Pierwszy, syjonistyczny klub sportowy powstał w 1895 r. w Konstantynopolu, natomiast w centralnej Europie w 1896 r. w Bielsku pod nazwą Bielitz-Bialaer Israelitischer Turverein. W odpowiedzi na prześladowania Żydów w niemieckich organizacjach gimnastycznych w 1898 r. powstało Jüdische Turnverein Bar Kochba Berlin, jedno z pierwszych żydowskich stowarzyszeń gimnastycznych w Europie, którego manifest „Co chcemy” zawierał cele, zadania i metody działania nowego ruchu, a kolejny apel wzywał do założenia zrzeszenia żydowskich zespołów gimnastycznych w Europie.

Do powstania takiej organizacji i zatwierdzenia statutu doszło jednak dopiero w 1903 r. w Berlinie, a za datę rzeczywistego powstania żydowskiego ruchu sportowego należy przyjąć 25 sierpnia 1903 r., kiedy to odbył się w Bazylei wielki pokaz gimnastyczny przed delegatami VI Kongresu Syjonistycznego, wśród których byli m.in. T. Herzl, M. Nordau, E. Mandelstamm i inni.

[i]Jarosław Rokicki, dr historii, absolwent AWF w Warszawie, autor licznych prac i opracowań, m.in. o żydowskim ruchu sportowym i turystycznym na ziemiach polskich [/i]