Przedsionek i babiniec

Wszystkie znane nam synagogi mają pomieszczenia stanowiące dopełnienie głównej sali modlitw, jak wspomniany już przedsionek (pulisz) i tak zwany babiniec (galeria dla kobiet).

Publikacja: 01.12.2008 05:58

W synagodze Izaaka na Kazimierzu krakowskim z około połowy XVII w. babiniec był już mniej odseparowa

W synagodze Izaaka na Kazimierzu krakowskim z około połowy XVII w. babiniec był już mniej odseparowany. Prawdopodobnie wzór przyszedł z Pragi czeskiej

Foto: Zbiory ŻIH

Red

W przypadku pierwszego z nich talmudyczne, może przenośne zalecenie wchodzenia do synagogi przez dwoje drzwi zostało przez wiernych, a następnie budowniczych, potraktowane dosłownie. Niewielki ganek, dostawiany do wejścia, które pierwotnie mogło prowadzić od dowolnej strony z wyjątkiem wschodniej, zapewniał wypełnienie przepisu, który oznaczał, że powinna istnieć strefa przejściowa pomiędzy przestrzenią świecką a uświęconą obecnością Tory.

Prawdopodobnie najpóźniej w XVII w. przedsionek znalazł swoje stałe miejsce od strony zachodniej, rozrósł się na całą szerokość budynku, bywał wewnątrz dzielony na różne pomieszczenia służące celom gminy i jej zarządu. W niszy umieszczano tu ner tamid (wieczne światło), które nawiązuje do menory, czyli siedmioramiennego świecznika ze Świątyni Jerozolimskiej.

[wyimek]Oddzielne pomieszczenie dla kobiet bierze się zapewne z interpretacji biblijnego opisu Świątyni, przy której istniał wydzielony Dziedziniec Kobiet. Zapewne jeszcze do XVI w. jeden lub więcej babińców lokowano w przybudówkach lub sąsiadujących z synagogą budynkach[/wyimek]

Oddzielne pomieszczenie dla kobiet bierze się zapewne z interpretacji biblijnego opisu Świątyni, przy której istniał wydzielony Dziedziniec Kobiet. Zapewne jeszcze do XVI w. jeden lub więcej babińców lokowano w przybudówkach lub sąsiadujących z synagogą budynkach. Od początku XVII w. umieszczano je nad przedsionkiem, pod wspólnym dachem z główną salą modlitwy, a od drugiej połowy XVIII w. także jako galerie wewnętrzne, wzdłuż dwóch lub trzech ścian. W razie dobudowy babińców do istniejącej już sali w jej ścianach wykuwano otwory i zabezpieczano je kratami.

[wyimek]Sporadycznie zdarzają się ilustracje historii biblijnych, a z nich najczęściej scena ofiarowania Izaaka (akeda), czasem Adam i Ewa – przy czym ze względu na drugie przykazanie: „Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko, ani tego, co jest na ziemi nisko, ani tego, co jest w wodach pod ziemią” – te wyobrażenia są zredukowane do części postaci, np. rąk i nóg.[/wyimek]

Umożliwiało to kobietom jedynie przysłuchiwanie się modlitwom i kazaniom. Przy umieszczeniu galerii nad przedsionkiem stosownie wysoka balustrada powodowała, że kobiety nie były widziane z dołu i nie rozpraszały modlących się mężczyzn...

W XIX w. rozdzielenie kobiet i mężczyzn zachowano, ale galerie dla kobiet znalazły się we wnętrzu głównej sali, obiegając ją z trzech stron (z wyjątkiem wschodniej). Przesłony nad balustradami obniżono lub zmieniono na ażurowe, tak więc izolacja kobiet stała się mniej dotkliwa. Wiązało się to z nowym podejściem judaizmu do roli kobiet i do instytucji rodziny, która pozostała ostoją tradycji religijnej.

W przypadku pierwszego z nich talmudyczne, może przenośne zalecenie wchodzenia do synagogi przez dwoje drzwi zostało przez wiernych, a następnie budowniczych, potraktowane dosłownie. Niewielki ganek, dostawiany do wejścia, które pierwotnie mogło prowadzić od dowolnej strony z wyjątkiem wschodniej, zapewniał wypełnienie przepisu, który oznaczał, że powinna istnieć strefa przejściowa pomiędzy przestrzenią świecką a uświęconą obecnością Tory.

Prawdopodobnie najpóźniej w XVII w. przedsionek znalazł swoje stałe miejsce od strony zachodniej, rozrósł się na całą szerokość budynku, bywał wewnątrz dzielony na różne pomieszczenia służące celom gminy i jej zarządu. W niszy umieszczano tu ner tamid (wieczne światło), które nawiązuje do menory, czyli siedmioramiennego świecznika ze Świątyni Jerozolimskiej.

Historia
Telefony komórkowe - techniczne arcydzieło dla każdego
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Historia
Paweł Łepkowski: Najsympatyczniejszy ze wszystkich świętych
Historia
Mistrzowie narracji historycznej: Hebrajczycy
Historia
Bunt carskich strzelców
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Historia
Wojna zimowa. Walka Dawida z Goliatem