Jutlandia

Zdjęty zgrozą ojciec Hariulf, kronikarz opactwa St. Riquier w Ponthieu, pisał o wojownikach z Jutlandii, którzy wylądowali na galijskim wybrzeżu: „Morze wyrzuca w torsjach na brzegi potwory, które wykarmiło swym jadem... Duńczycy, ci barbarzyńcy, wśród lasu wznoszących się masztów wyglądają jak dzikie bestie w puszczy”.

Publikacja: 19.12.2008 05:16

Zamek Spottrup

Zamek Spottrup

Foto: Archiwum „Mówią Wieki"

Od czasu złupienia w 793 r. klasztoru w angielskim Lindisfarne do połowy XI w. wikingowie wyruszający ze swych gniazd na Półwyspie Jutlandzkim i w dzisiejszej południowej Norwegii byli postrachem Europy. Dzisiejsi ich potomkowie to jedno z najbardziej nowoczesnych, pokojowych i liberalnych społeczeństw świata. Ale tysiącletnie tradycje i mitologia „królów morza” wciąż wpływają na ich zbiorową wyobraźnię i kulturę. Wczasy w zrekonstruowanych wioskach wikingów w Jutlandii to w Danii ulubiony sposób spędzania wakacji.

Półwysep Jutlandzki wyrastający z kontynentu europejskiego w okolicach Hamburga stanowi trzy czwarte terytorium Danii. Jego zachodnie wybrzeże, nad Morzem Północnym, to dzieło lodowca, morskich prądów i wiatru – liczący ok. 300 km długości pas plaż, ruchomych wydm, czyli diun, i odciętych piaszczystymi mierzejami od morza zalewów. Niegdyś prawie połowę powierzchni zachodniej i północnej Jutlandii zajmowały wrzosowiska. Dziś w tym słabo wciąż zaludnionym regionie przeważają lasy i pola uprawne, z którymi sąsiadują stare rybackie osady i nowe kąpieliska.

[srodtytul]Morze Północne[/srodtytul]

Mieszkańcy neutralnej Danii, kładąc się spać ostatniego dnia maja 1916 r., gdy floty brytyjska i niemiecka oddalały się już od siebie, nie mogli wiedzieć, że kilkadziesiąt mil morskich od jutlandzkich wybrzeży stoczono właśnie jedną z największych bitew w dziejach wojny na morzu. Ale domyślali się chyba, że dzieje się coś niezwykłego. Do brzegów Jutlandii docierał pewnie z zachodnim wiatrem daleki huk dział pancerników.

Latarnicy na swych podniebnych posterunkach i rybacy na przybrzeżnych wodach mogli dostrzec na horyzoncie kłęby dymu z kominów okrętów liniowych, a o zmierzchu błyski salw ich artylerii. Miejsce, gdzie doszło do pierwszego starcia admirałów Beatty’ego i Hippera, pokazują dziś swym pasażerom załogi luksusowych statków wycieczkowych płynących w stronę norweskich fiordów. Wraki zatopionych okrętów – zwłaszcza SMS „Lützow” i „Pommern” oraz HMS „Indefatigable” i „Queen Mary” – leżące na głębokości 35 – 60 m stały się celem wypraw nurkowych, także komercyjnych.

Działa na Morzu Północnym milczą już od dziesięcioleci. Ale licząca 750 tys. km kw., burzliwa i często tonąca w mgłach europejska zatoka Atlantyku wciąż ma wielkie ekonomiczne i militarne znaczenie. W pobliżu jutlandzkich brzegów krzyżują się stare morskie szlaki handlowe. Tu także znajdują się znane od średniowiecza bogate łowiska śledzi, dorszy i makreli oraz – co dziś najważniejsze – pokaźne, odkryte w 1969 r., złoża ropy i gazu.

[srodtytul]Skagen[/srodtytul]

Dawna wioska rybacka, dziś modny kurort z domami o żółtych ścianach i czerwonych dachach, to najdalej na północ wysunięta miejscowość kontynentalnej Danii – sąsiadująca z wydmami i wrzosowiskami przylądka Grenen dzielącego Morze Północne od Bałtyku. Niezwykłe światło, efekt odbijania się słońca w otaczających miasteczko wodach, ściągnęło tu w czasach złotego wieku malarstwa duńskiego, w połowie XIX w., grupę najwybitniejszych w owym czasie artystów. Ich dzieła, 1500 obrazów, można oglądać w miejscowym muzeum.

[srodtytul]Spottrup Borg[/srodtytul]

Najlepiej zachowany i jeden z największych średniowiecznych zamków w Danii. Wybudowanej ok. 1500 r. przez biskupa Viborgu twierdzy strzegą podwójna fosa i wały 9-metrowej wysokości.

[srodtytul]Monsted[/srodtytul]

Największa w Europie, działająca jeszcze w XX w., kopalnia kredy liczy 60 km podziemnych chodników. Oświetlony szlak turystyczny ma dwa kilometry długości. Jesienią kopalnia staje się największą w Skandynawii sypialnią nietoperzy.

[srodtytul]Aalborg[/srodtytul]

Na fasadzie wybudowanej w 1624 r. kamienicy kupca Jensa Banga można dostrzec kamienny maszkaron z wyciągniętym językiem. W ten sposób jej właściciel okazał swój stosunek do miejskich rajców, którzy nie przyjęli go do rady. W piwnicach domu mieści się od ponad 300 lat winiarnia. Najcenniejsze zabytki miasta, które słynęło niegdyś w całej Skandynawii z handlu śledziami, to jednak najstarszy tu kościół Vor Frue z gotyckim portalem i luterańska katedra, której patronuje św. Budolfi, patron żeglarzy.

[srodtytul]Billund – Legoland[/srodtytul]

Jeden z najbardziej znanych na świecie parków rozrywki. Można tu obejrzeć m.in. Miniland, gdzie z ponad 20 mln klocków lego – wymyślił je w latach 30. ubiegłego wieku Ole Kirk Christensen – zbudowano modele setek słynnych budowli. a także np. pociągów i afrykańskich zwierząt.

[ramka]porady praktyczne

[b]Dojazd[/b]

- samolotem SAS z Warszawy do Aalborga przez Kopenhagę 1633 zł, LOT do Kopenhagi – 908 zł, Cimber Air z Wrocławia do Kopenhagi – 886 zł

- samochodem z Warszawy do Skagen 1400 km, 15 godz., koszt 131 euro, z Kopenhagi do Skagen 521 km, 5,5 godz., 74 euro

- wypożyczenie samochodu na 1 dzień – 780 koron duńskich (DKK)

[b]Hotele[/b]

- Propellen, Billund – 730 DKK

- Svane, Billund – 600 DKK

- Plesner, Skagen – 550 DKK

- Petit, Skagen – 475 DKK

- Zleep, Aalborg – 350 DKK

- wyprawa nurkowa do wraków z bitwy jutlandzkiej (dziesięć dni) – 8200 DKK

- 1 korona duńska (DKK) – 0,49 zł

[/ramka]

Od czasu złupienia w 793 r. klasztoru w angielskim Lindisfarne do połowy XI w. wikingowie wyruszający ze swych gniazd na Półwyspie Jutlandzkim i w dzisiejszej południowej Norwegii byli postrachem Europy. Dzisiejsi ich potomkowie to jedno z najbardziej nowoczesnych, pokojowych i liberalnych społeczeństw świata. Ale tysiącletnie tradycje i mitologia „królów morza” wciąż wpływają na ich zbiorową wyobraźnię i kulturę. Wczasy w zrekonstruowanych wioskach wikingów w Jutlandii to w Danii ulubiony sposób spędzania wakacji.

Pozostało jeszcze 90% artykułu
Historia
Co naprawdę ustalono na konferencji w Jałcie
Historia
Ten mały Biały Dom. Co kryje się pod siedzibą prezydenta USA?
Historia
Dlaczego we Francji zakazano publicznych egzekucji
Historia
Most powietrzny Alaska–Syberia. Jak Amerykanie dostarczyli Sowietom samoloty
Materiał Promocyjny
Współpraca na Bałtyku kluczem do bezpieczeństwa energetycznego
Historia
Tolek Banan i esbecy
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń