Wydarzenia epoki, lata 1900 – 1903

Publikacja: 18.03.2009 14:44

Wiktoria – królowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii, panowała 63 lata

Wiktoria – królowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii, panowała 63 lata

Foto: Archiwum

[srodtytul]Polityka[/srodtytul]

Rok 1900: Świat liczy 1650 mln osób (Europa 408 mln; Polacy 17,1 mln; Niemcy 56,4 mln). Wojna burska. Głód w Indiach. W Hadze powstał Międzynarodowy Sąd Rozjemczy. Francja skraca czas pracy kobiet i dzieci do 11 godzin dziennie.

1901: Strajk polskich dzieci we Wrześni (20 maja) bojkotujących język niemiecki w nauce religii. Po prawie 64 latach panowania zmarła brytyjska królowa Wiktoria (22 stycznia). Tron objął jej syn Edward VII. Anarchista polskiego pochodzenia Leon Czolgosz zastrzelił prezydenta USA Williama McKinleya; nowy prezydent to Theodore Roosevelt (14 września). Koniec powstania bokserów w Chinach. W Wielkiej Brytanii zakaz pracy dla dzieci poniżej 12. roku życia. Winston Churchill zasiada w Izbie Gmin. Nauczycielka z Michigan Annie Taylor pokonuje w beczce wodospad Niagara; przeżywa.

1902: Strajk szkolny w Królestwie Polskim. Rozpoczął panowanie Alfons XIII Hiszpański (13 maja). Traktat pokojowy w Vereeniging kończy wojnę burską (31 maja). Sojusz brytyjsko-japoński przeciwko Rosji.

[srodtytul]Nauka i technika[/srodtytul]

Rok 1900: Zygmunt Freud ogłasza pracę „O marzeniu sennym”. Amerykanin Henry Augustus Rowland odkrył przyczynę magnetyzmu ziemskiego. Holender Hugo de Vries potwierdził prawo Mendla o regułach dziedziczenia. Brytyjski archeolog sir Arthur John Evans rozpoczął wykopaliska w ruinach Knossos na Krecie.

1901: Pierwsze tramwaje elektryczne w Krakowie. Odkrycie złóż ropy naftowej w Teksasie. Rusza budowa Kolei Transsyberyjskiej. Amerykanin Miller Reese Hutchinson skonstruował aparat słuchowy. Włoch Guglielmo Marconi przeprowadził transmisję radiową przez Atlantyk. Austriak Karl Landsteiner odkrył grupy krwi. Anglik Edward Henry opracował identyfikację osób według linii papilarnych. Anglik Hubert Booth wynalazł odkurzacz. Berliński chirurg Eugen Hollander dokonał pierwszej operacji plastycznej (na twarzy polskiej arystokratki). Odkrycie okapi, ssaka ze środkowej Afryki, wcześniej znanego tylko tubylcom. Pierwsze Nagrody Nobla (Sztokholm, 10 grudnia).

1902: Rusza metro w Berlinie. Fizyk niemiecki Arthur Korn przystosowuje faks do przesyłania fotografii.

[srodtytul]Kultura[/srodtytul]

Rok 1900: Ślub poety Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny z Bronowic (20 listopada) uwiecznił Wyspiański w „Weselu” (premiera 16 marca 1901 r. w Krakowie). Wystawy Rodina i Moneta w Paryżu. ?1901: Otwarcie Filharmonii w Warszawie. Założenie Akademii Brytyjskiej. Sensacja w Paryżu – wystawa 71 obrazów van Gogha, 11 lat po jego śmierci. Picasso rozpoczął okres „niebieski”.

1902: Naród uczcił 25-lecie pracy literackiej Marii Konopnickiej, fundując jej dworek w Żarnowcu. Pierwsze polskie filmy: „Powrót birbanta” i „Przygoda dorożkarza”. Francuz Georges Melies nakręcił „Podróż na księżyc”. Sienkiewicz opublikował „Krzyżaków”, Żeromski „Ludzi bezdomnych”, Korczak „Dzieci ulicy”, Przyborowski „Szwedów w Warszawie”, Gąsiorowski „Huragan”, Przybyszewski „Śnieg”, Miciński „W mroku gwiazd”, Nowaczyński „Małpie zwierciadło”. Conrad dał światu „Lorda Jima” i „Jądro ciemności”, Baum „Czarnoksiężnika z krainy Oz”, Tomasz Mann „Buddenbrooków”, Doyle „Psa Baskerville’ów”, Maeterlinck „Życie pszczół”. Pierwsi literaccy nobliści to Francuz Sully Prudhomme i Niemiec Theodor Mommsen.

[srodtytul]Polityka[/srodtytul]

Rok 1900: Świat liczy 1650 mln osób (Europa 408 mln; Polacy 17,1 mln; Niemcy 56,4 mln). Wojna burska. Głód w Indiach. W Hadze powstał Międzynarodowy Sąd Rozjemczy. Francja skraca czas pracy kobiet i dzieci do 11 godzin dziennie.

Pozostało 91% artykułu
Historia
Telefony komórkowe - techniczne arcydzieło dla każdego
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Historia
Paweł Łepkowski: Najsympatyczniejszy ze wszystkich świętych
Historia
Mistrzowie narracji historycznej: Hebrajczycy
Historia
Bunt carskich strzelców
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Historia
Wojna zimowa. Walka Dawida z Goliatem