Szczapa z I Brygady

I Brygada była dla Szczapy świętością, tabu, „o które zawadzić nikomu nie radzę, kto chce mieć cały bębenek w uchu”. W osobie Szczapy objawia się powszechna w brygadzie wiara w Piłsudskiego, który „wie lepiej” i który myśli za swoich chłopców. W I Brygadzie nie ma panów, jak w II Brygadzie. Wszyscy mówią do siebie „obywatelu”. Co niektórym się nie podoba. Kiedy jeden z żołnierzy zwraca się do płk. Zygmunta Zielińskiego, tytułując go obywatelem, ten odpowiada: „Jo nie jestem pon Brygadyer Piłsudski, żebym był obywatelem. Jo pona Brygadyera Piłsudskiego tak szanuje jak i ty, a może i więcej, bobym nie potrafił tak w pojedynkę z cywilbandą wojny ogłaszać jak pan Brygadyer, ale to obywatelstwo to mi się nie podoba”.

Na wrogów I Brygady i jej dowódcy, ulokowanych w Komendzie Legionów (zwanej w brygadzie „cekamendą”) i Naczelnym Komitecie Narodowym, Szczapa był cięty. To oni, Polacy, rzucali Piłsudskiemu kłody pod nogi. „Psiekrwie zatracone! Co Dziadek wyspekuluje, to oni zepsują”. Dostało się mocno Władysławowi Sikorskiemu: „Już i tak Dziadek zły jest na Sikorskiego, że takie rzeczy w mundurze robi jak jaki cywil-wywłoka”.

„Kaprala I Brygady Piłsudskiego Szczapy poglądy na rzeczy rozmaite” rozsławiły Lilienfelda-Krzewskiego, zwanego od chwili wydania książki po prostu Szczapą. Po odzyskaniu niepodległości Lilienfeld-Krzewski pracował m.in. w instytucjach oświatowych wojska. Od 1933 r. stał na czele Głównej Rady Programowej Polskiego Radia.

Karol Lilienfeld-Krzewski, major dyplomowany WP, po wrześniu dotarł do Palestyny. Zmarł w ziemi swoich przodków, w Jerozolimie w 1944 r. i został pochowany na cmentarzu katolickim. Ostatnio ukazała się krótka biografa „Karol Lilienfeld-Krzewski (1893 – 1944)” Katarzyny Czekaj, wydana przez Semper.

[i]Tomasz Stańczyk zastępca kierownika działu „Plus Minus”, redaktor dodatków historycznych „Rzeczpospolitej”[/i]