Wydarzenia

Publikacja: 05.06.2009 15:11

Brytyjski samochod pancerny Rolls-Royce strzegący bazy lotniczej RAF w Habbaniji, Irak, 1941 r.

Brytyjski samochod pancerny Rolls-Royce strzegący bazy lotniczej RAF w Habbaniji, Irak, 1941 r.

Foto: Archiwum „Mówią Wieki"

[srodtytul]Świat[/srodtytul]

30 maja 1941 roku wojska brytyjskie zajęły Bagdad i obaliły proniemiecki rząd Iraku Raszida Alego al Gailaniego. Dwa miesiące wcześniej dokonał on zamachu stanu i przejął władzę. Z pomocą Niemców zamierzał usunąć z kraju Brytyjczyków. Ci szybko zareagowali zbrojnie, nie chcąc dopuścić do utraty kontroli nad irackimi polami roponośnymi. 18 i 19 kwietnia desant 20. Hinduskiej Brygady Piechoty opanował Basrę. W odpowiedzi Irakijczycy oblegli bazę RAF w Habbaniji, którą Brytyjczykom udało się odblokować na początku maja. W połowie miesiąca z terytorium Transjordanii wkroczyły do Iraku kolejne oddziały brytyjskie, które błyskawicznie zdobyły Faludżę i dotarły do stolicy. Al Gailani i jego stronnicy uciekli via Iran do Niemiec, a nowe władze irackie obrały kurs probrytyjski. Dzięki temu kilka miesięcy później rozpoczęto dostarczanie przez Irak alianckiej pomocy dla ZSRR w ramach programu „Lend-Lease”.

[srodtytul]Europa[/srodtytul]

Nocą 10 maja 1941 roku nad południową Szkocję nadleciał niemiecki messerschmitt 110. Ok. godz. 23 jego pilot wyskoczył ze spadochronem, a maszyna runęła na ziemię. Pilotem był Rudolf Hess, druga osoba w partii nazistowskiej. Chciał dotrzeć (zapewne za plecami Hitlera) do księcia Hamiltona, jednego z liderów stronnictwa niechętnego wojnie z Niemcami, aby za jego pośrednictwem przekonać brytyjski rząd do zawarcia pokoju z Trzecią Rzeszą, która szykowała się do inwazji na ZSRR. Do pertraktacji nie doszło, a Hess został uwięziony. W Niemczech zaś rozpowszechniono plotkę, że oszalał. Po wojnie Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze skazał Hessa na dożywocie. Karę odbywał w berlińskim więzieniu Spandau, gdzie zmarł (prawdopodobnie popełnił samobójstwo) 17 sierpnia 1987 roku.

[srodtytul]Polska[/srodtytul]

15 maja 1941 roku z obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu ze względu na zły stan zdrowia został zwolniony Stefan Jaracz, wybitny aktor filmowy i teatralny, współzałożyciel i dyrektor warszawskiego Teatru Ateneum. Znalazł się tam ponad miesiąc wcześniej jako zakładnik aresztowany przez gestapo wraz z grupą artystów teatrów warszawskich (m.in. Leonem Schillerem, Bronisławem Dardzińskim, Tadeuszem Końskim i Zbigniewem Sawanem) w związku z zabójstwem Igo Syma. Sym, przed wojną znany aktor, kolaborował z Niemcami i został zastrzelony za zdradę przez bojowców ZWZ 7 marca 1941 roku.

Po powrocie z obozu Jaracz mieszkał pod Warszawą. Brał udział w pracach Tajnej Rady Teatralnej, popierając bojkot występów w teatrach utrzymywanych przez władze okupacyjne. Zmarł w sierpniu 1945 roku na gruźlicę.

[srodtytul]Świat[/srodtytul]

30 maja 1941 roku wojska brytyjskie zajęły Bagdad i obaliły proniemiecki rząd Iraku Raszida Alego al Gailaniego. Dwa miesiące wcześniej dokonał on zamachu stanu i przejął władzę. Z pomocą Niemców zamierzał usunąć z kraju Brytyjczyków. Ci szybko zareagowali zbrojnie, nie chcąc dopuścić do utraty kontroli nad irackimi polami roponośnymi. 18 i 19 kwietnia desant 20. Hinduskiej Brygady Piechoty opanował Basrę. W odpowiedzi Irakijczycy oblegli bazę RAF w Habbaniji, którą Brytyjczykom udało się odblokować na początku maja. W połowie miesiąca z terytorium Transjordanii wkroczyły do Iraku kolejne oddziały brytyjskie, które błyskawicznie zdobyły Faludżę i dotarły do stolicy. Al Gailani i jego stronnicy uciekli via Iran do Niemiec, a nowe władze irackie obrały kurs probrytyjski. Dzięki temu kilka miesięcy później rozpoczęto dostarczanie przez Irak alianckiej pomocy dla ZSRR w ramach programu „Lend-Lease”.

Historia
Paweł Łepkowski: Najsympatyczniejszy ze wszystkich świętych
Historia
Mistrzowie narracji historycznej: Hebrajczycy
Historia
Bunt carskich strzelców
Historia
Wojna zimowa. Walka Dawida z Goliatem
Materiał Promocyjny
Przewaga technologii sprawdza się na drodze
Historia
Archeologia rozboju i kontrabandy
Materiał Promocyjny
Transformacja w miastach wymaga współpracy samorządu z biznesem i nauką