Reklama

Wydarzenia

Publikacja: 23.10.2009 09:04

Atak kamikaze na amerykański pancernik USS „Missouri” u brzegów Okinawy, 11 kwietnia 1945 r.

Atak kamikaze na amerykański pancernik USS „Missouri” u brzegów Okinawy, 11 kwietnia 1945 r.

Foto: Archiwum „Mówią wieki”

[srodtytul]Świat[/srodtytul]

Po klęsce na Morzu Filipińskim, gdzie japońska marynarka wojenna straciła aż 400 samolotów, komandor Eiychiro Jyo 20 lipca 1944 roku przygotował dla dowództwa memoriał, w którym zaproponował ataki samobójcze na amerykańską flotę za pomocą maszyn wypełnionych materiałami wybuchowymi i zapalającymi. Pierwszą jednostkę kamikaze (jap. Boski Wiatr), bo tak ochrzczono nową formację, utworzono już w październiku. Dowództwo nad oddziałami kamikaze, rekrutowanymi z ochotników, objął wiceadmirał Takijiro Ohnishi.

Do pierwszego ataku doszło 25 października: japońskim pilotom pod dowództwem kapitana Yukio Sekiego udało się zatopić lotniskowiec „St. Lo” oraz uszkodzić trzy inne jednostki z grupy „Taffy 3”, która operowała w rejonie Filipinów. Akcje kamikaze nasiliły się w 1945 roku, kiedy Amerykanie dokonali desantów na Iwo Jimę i Okinawę. Do końca wojny lotnictwu japońskiemu udało się zatopić atakami samobójczym 56 amerykańskich okrętów i statków, a 273 uszkodzić. Śmierć poniosło 3913 pilotów.

[srodtytul]Europa[/srodtytul]

20 lipca 1944 roku płk. Claus von Stauffenberg dokonał w kwaterze Hitlera w Wilczym Szańcu pod Kętrzynem nieudanego zamachu na wodza Trzeciej Rzeszy. Grupa spiskowców, którym sprzyjali wysocy oficerowie Wehrmachtu: feldmarszałkowie Erwin von Witzleben, Erwin Rommel i Günther von Kluge, zamierzała po śmierci Hitlera przejąć władzę i rozpocząć z mocarstwami zachodnimi pertraktacje o przerwaniu wojny.

Reklama
Reklama

Los nie sprzyjał Stauffenbergowi: najpierw z powodu upału naradę przeniesiono z bunkra (gdzie siła wybuchu byłaby znacznie większa) do drewnianego baraku, a potem jeden z adiutantów Hitlera przez przypadek przesunął pozostawioną przez pułkownika teczkę z bombą zegarową pod masywny stół, ograniczając pole jej rażenia. W efekcie dyktator wyszedł z zamachu prawie bez szwanku. Jeszcze tej nocy Stauffenberg i kilkunastu jego towarzyszy schwytanych w Berlinie zostało rozstrzelanych. Późniejsze krwawe represje pochłonęły prawie 5 tys. ofiar. Rommel i von Kluge popełnili honorowe samobójstwo.

[srodtytul]Polska[/srodtytul]

Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego, prosowiecki organ władzy na ziemiach polskich zajętych przez Armię Czerwoną, oficjalnie powstał 22 lipca 1944 roku w Chełmie. Ten dzień ogłoszono w Polsce Ludowej świętem państwowym i uroczyście obchodzono do 1989 roku. W rzeczywistości decyzję o powołaniu od życia marionetkowego quasi-rządu, opozycyjnego wobec władz RP rezydujących w Londynie, podjął kilka dni wcześniej Stalin. Członków komitetu przywieziono z Moskwy do Lublina dopiero 27 lipca.

W skład PKWN weszli członkowie Krajowej Rady Narodowej i Związku Patriotów Polskich. Reprezentowali Polską Partię Robotniczą, Robotniczą Partię Polskich Socjalistów (rozłamowcy z PPS), Stronnictwo Ludowe (grupa rozłamowa), Stronnictwo Demokratyczne, oraz formalnie niezwiązanych z żadną partią. Przewodniczącym PKWN i kierownikiem resortu spraw zagranicznych został Edward Osóbka-Morawski z RPPS, wiceprzewodniczącą – zaufana Stalina Wanda Wasilewska, a kluczowe resorty objęli komuniści: Stanisław Radkiewicz – bezpieczeństwo publiczne, Stefan Jędrychowski – informację i propagandę, Michał Żymierski – obronę narodową. Jedną z pierwszych decyzji PKWN (podyktowaną przez Stalina) było podpisanie w Moskwie 27 lipca porozumienia granicznego z rządem ZSRR, które potwierdzało sowieckie prawa do ziem II RP położonych na wschód od tzw. linii Curzona. 31 grudnia 1944 roku PKWN przekształcił się w Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej.

[i]oprac. Tomasz Bohun[/i]

Historia
Artefakty z Auschwitz znów na aukcji w Niemczech. Polski rząd tym razem nie reaguje
Historia
Julia Boyd: Po wojnie nikt nie zapytał Niemców: „Co wyście sobie myśleli?”
Historia
W Kijowie upamiętniono Jerzego Giedroycia
Historia
Pamiątki Pierwszego Narodu wracają do Kanady. Papież Leon XIV zakończył podróż Franciszka
Historia
Wielkie Muzeum Egipskie otwarte dla zwiedzających. Po 20 latach budowy
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama