65. rocznica pogromu kieleckiego

Dziś mija 65. rocznica pogromu Żydów w Kielcach. Tego dnia, w 1946 roku, zginęły 42 osoby, a drugie tyle zostało rannych.

Publikacja: 04.07.2011 09:33

Fot. Daniel R. Blume

Fot. Daniel R. Blume

Foto: Flickr

W ramach obchodów w Kielcach odbędzie się Marsz Pamięci i Modlitwy, który wyruszy o godz. 16:00 sprzed pomnika Menora poświęconego życiu i zagładzie kieleckich Żydów. Zakończy się pod Mogiłą Ofiar Pogromu na Cmentarzu Żydowskim.

O godz. 18:30 w Domu Środowisk Twórczych rozpocznie się Wieczór Pamięci, w czasie którego zostanie przedstawiona prezentacja "Życie żydowskie w Polsce 1945-2010". Głównym punktem uroczystości będzie wręczenie honorowych wyróżnień imienia Jana Karskiego za dokonania, postawę życiową i niezłomność charakteru w dziele pojednania chrześcijańsko-żydowskiego. Wyróżnienie otrzymają Miriam Guterman, Michael Schudrich i Wojciech Lubawski.

Pogrom kielecki pozostaje tematem badań historyków. Panuje opinia, że była to prowokacja, trudno jednak ustalić, kto był jej inicjatorem.

Do krwawego zdarzenia doszło przy ulicy Planty 7 w Kielcach. Bezpośrednią przyczyną pogromu była plotka rozpowszechniona przez Walentego Błaszczyka, który twierdził, że mieszkający tam Żydzi porwali jego syna w celu dokonania na nim rytualnego mordu. Podobnie zeznał później ten 9-letni wówczas chłopiec.

Informacja rozprzestrzeniła się po mieście. Na Plantach zgromadził się wielotysięczny tłum oraz żołnierze i milicjanci z lokalnych placówek milicji i wojska. Podczas oblężenia domu doszło do aktów przemocy, w wyniku których zginęło 42 Żydów. Jak się później okazało, w czasie rzekomego porwania, syn Błaszczyka przebywał w domu. Sam Henryk Błaszczyk zeznał po kilkudziesięciu latach, że to ojciec współpracujący z Urzędem Bezpieczeństwa i pracownicy UB kazali mu kłamać, że został porwany przez Żydów.

Pierwsze śledztwo w sprawie pogromu, przeprowadzone tuż po tragedii i kierowane przez Adama Humera z ówczesnego Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, odbyło się z pogwałceniem wszelkich zasad. Niektórzy badacze twierdzą, że skazane zostały przypadkowe osoby.

W pokazowym procesie przed Najwyższym Sądem Wojskowym stanęło 12 osób, które według niektórych badaczy nie miały nic wspólnego ze zbrodnią. Wśród oskarżonych nie było przedstawicieli władz ani UB. Wydano 9 wyroków śmierci, które wykonano 12 lipca 1946 roku. O egzekucji nie poinformowano rodzin ani obrońców oskarżonych. Jedną osobę skazano na karę dożywocia, a dwie - na wieloletnie więzienie.

Pojawiło się wiele hipotez na temat przyczyn wydarzeń kieleckich, między innymi nienawiść Polaków do Żydów, konflikty majątkowe - Żydzi po wojnie chcieli odzyskać swoje majątki, które przeszły w ręce Polaków, prowokacja rządu londyńskiego lub podziemia, mająca na celu skompromitowanie władzy komunistycznej w oczach opinii światowej. Do tej pory żadna z tych hipotez nie została potwierdzona.

W 2006 roku Instytut Pamięci Narododwej za najbardziej prawdopodobną interpretację wydarzeń z 4 lipca 1946 roku uznał opinię, iż wydarzenia w Kielcach miały charakter spontaniczny i zaistniały wskutek nieszczęśliwego zbiegu okoliczności.

W ramach obchodów w Kielcach odbędzie się Marsz Pamięci i Modlitwy, który wyruszy o godz. 16:00 sprzed pomnika Menora poświęconego życiu i zagładzie kieleckich Żydów. Zakończy się pod Mogiłą Ofiar Pogromu na Cmentarzu Żydowskim.

O godz. 18:30 w Domu Środowisk Twórczych rozpocznie się Wieczór Pamięci, w czasie którego zostanie przedstawiona prezentacja "Życie żydowskie w Polsce 1945-2010". Głównym punktem uroczystości będzie wręczenie honorowych wyróżnień imienia Jana Karskiego za dokonania, postawę życiową i niezłomność charakteru w dziele pojednania chrześcijańsko-żydowskiego. Wyróżnienie otrzymają Miriam Guterman, Michael Schudrich i Wojciech Lubawski.

Historia
Telefony komórkowe - techniczne arcydzieło dla każdego
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Historia
Paweł Łepkowski: Najsympatyczniejszy ze wszystkich świętych
Historia
Mistrzowie narracji historycznej: Hebrajczycy
Historia
Bunt carskich strzelców
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Historia
Wojna zimowa. Walka Dawida z Goliatem