25-lecie powołania rządu Mazowieckiego

Powołany dokładnie 25 lat temu pierwszy niekomunistyczny rząd Tadeusza Mazowieckiego choć przez część polityków był odsądzany od czci i wiary za politykę tzw. grubej kreski, czyli odcięcia się od przeszłości, zapoczątkował kluczowe reformy. Wypromował też całą plejadę wybitnych polityków, którzy później stali się kluczowymi postaciami III RP.

Sam Mazowiecki stał się symbolem przemian demokratycznych i standardów, o które coraz trudniej w polityce. W PRL działał w opozycji, choć nie grał w niej pierwszych skrzypiec. Kierowanie rządem dało mu jednak wielki mandat zaufania. Choć później przegrał, m.in. wybory prezydenckie, był legendą.

Leszek Balcerowicz, mało znany wówczas doktor ekonomii, jako minister finansów u Mazowieckiego był autorem fundamentalnych dla gospodarki reform. Choć krytykowano go za wzrost bezrobocia i rozwarstwienie społeczne, to jednak transformacja, która się dzięki niemu dokonała, dała polskiej gospodarce solidne podstawy do dalszego rozwoju. Po odejściu z rządu miał już ustaloną na świecie renomę eksperta od przekształcania gospodarki socjalistycznej w kapitalistyczną i przystosowywania jej do reguł wolnego rynku. I tak pozostało do dzisiaj.

Nieżyjącego już Jacka Kuronia, ministra pracy, znała z działalności opozycyjnej cała Polska, ale dzięki ministerialnemu stanowisku stał się postacią kultową. Raz w tygodniu, odziany w dżinsową koszulę i spodnie, ciepłym głosem wygłaszał w telewizji publicznej (innej jeszcze nie było) pogadanki o tym, co robi jego resort. Słynne były jego zupy, kuroniówki, wydawane osobiście przez ministra najuboższym. Kuroniówkami nazwano też zasiłki dla bezrobotnych. Kuroń, mimo że był ministrem pracy w okresie największego szoku transformacyjnego, cieszył się ogromnym zaufaniem Polaków. Gdy jednak w 1995 r. stanął do wyborów prezydenckich, okazało się, że zaufanie nie przekłada się na głosowanie, i zdobył niewiele ponad ?9 proc. głosów.

Wielką postacią tamtego rządu był także również nieżyjący już Krzysztof Skubiszewski, szef polskiej dyplomacji, który sprawował tę funkcję w kolejnych rządach aż do jesieni 1993 roku. To on zapoczątkował rozmowy o przystąpieniu Polski do NATO i podpisał w listopadzie 1990 roku układ graniczny między Polską a Niemcami gwarantujący nienaruszalność zachodniej granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej.

Również dla Artura Balazsa, ministra ds. socjalnych i cywilizacyjnych wsi, oraz Tadeusza Syryjczyka, ministra przemysłu, rząd Mazowieckiego był trampoliną polityczną. Obaj mieli duży wpływ na politykę lat 90. i obaj spotkali się ponownie w rządzie Buzka. Dziś Syryjczyk działa w doradztwie i biznesie, a Balazs ciągle funkcjonuje na obrzeżach polityki.

Jerzy Osiatyński, szef Centralnego Urzędu Planowania, był później ministrem finansów w rządzie Hanny Suchockiej.

Henryk Samsonowicz, minister edukacji narodowej, wsławił się przywróceniem religii do szkół, wydając instrukcję w tej sprawie, co spotkało się z wieloma protestami, m.in. dwóch kolejnych rzeczników praw obywatelskich, i z dwoma skargami do Trybunału Konstytucyjnego, które zostały oddalone. Po dymisji rządu skupił się na karierze naukowej.

Rząd Mazowieckiego wylansował też kilka politycznych gwiazd wówczas ZSL, a później PSL. Aleksander Bentkowski był ministrem sprawiedliwości u Mazowieckiego i przez lata parlamentarzystą oraz bardzo wpływowym politykiem Stronnictwa. Do dziś jest czynnym politykiem PSL na Podkarpaciu.

Andrzej Kosiniak-Kamysz, minister zdrowia u Mazowieckiego, również zbudował swoją pozycję w partii. Przez ponad rok był też wiceministrem zdrowia w rządzie Leszka Millera i do dzisiaj rozdaje karty w małopolskim PSL. Władysław Kosiniak-Kamysz, dzisiejszy minister pracy, jest jego synem i jak twierdzą politycy PSL, w przyszłości może zostać prezesem Stronnictwa.

Jednak najbardziej spektakularną karierę zrobił Bronisław Komorowski, który zaczynał od stanowiska szefa gabinetu politycznego Aleksandra Halla. Później został wiceministrem obrony narodowej do spraw cywilnej kontroli nad armią, co było trudną funkcją, bo ówcześni generałowie nie akceptowali rządów cywilów. Aż dotarł do stanowiska głowy państwa z dużym zaufaniem społecznym i realnymi szansami na reelekcję.