Skarby w muzeum, którego nie ma

- Jednym z najcenniejszych ostatnio otrzymanych darów jest sztandar 6. Pułku Artylerii Ciężkiej ze Lwowa, który był to tej pory uważany za zaginiony – informuje nas Alicja Bittner, z Muzeum II Wojny Światowej.

Przez lata wysuwano przypuszczenia, że za radą Prezydenta Lwowa sztandar został ukryty w skrytce w Ossolineum, której lokalizacji nikt już nie zna. - Podejmowane przez ostatnie lata próby odnalezienia sztandaru kończyły się niepowodzeniem – przypomina Bittner. W sierpniu 2014 r. sztandar został przekazany jako dar do zbiorów Muzeum przez darczyńcę, którego rodzina była związana ze Lwowem. Sztandar był przez nich traktowany jako pamiątka rodzinna.

6. Pułk Artylerii Ciężkiej utworzony został 6 października 1921 roku na mocy rozkazu Ministerstwa Spraw Wojskowych. Powstanie pułku miało związek z reorganizacją Wojska Polskiego po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej. Miejscem stacjonowania pułku był Lwów. 30 listopada 1938 roku otrzymał on nazwę „Obrońców Lwowa".

Sztandar w tajemniczej skrytce

Po rozpoczęciu wojny jednostka ta została przydzielona do Armii „Kraków". Uzbrojona była ona w armaty dalekonośne wz. 13 lub 29 kalibru 105 mm oraz baterie haubic wz. 1917 kalibru 155 mm. Od 6 września pułk był transportowany koleją ze Lwowa na zachód, jednak z uwagi na ciągłe ataki lotnicze i zatory na torach nie dotarł do celu. Część jednostki wróciła do Lwowa, biorąc w późniejszym okresie udział w obronie miasta, reszta pułku, podzielona na pojedyncze dywizjony i baterie walczyła w okolicach Medyki, Przemyśla, Didatycz, Czarnokońca, Brzuchowic i Hołoska. Artylerzyści pułku wielokrotnie brali udział w walce ogniowej z artylerią niemiecką i czołgami oraz wspierali ataki polskiej piechoty.

Po zakończeniu walk artylerzyści pułku zostali wzięci zarówno do niewoli radzieckiej jak i niemieckiej. Dwóch z oficerów 6 pułku – kpt. Jerzy Stępkowski i kpt. Józef Broda, zostali zamordowani przez sowietów w Katyniu.

22 września 1938 r. pułk otrzymał z rąk ministra spraw wojskowych gen. Tadeusza Kasprzyckiego sztandar, który został ufundowany przez zarząd miasta Lwowa. Na jednej stronie sztandaru znalazł się wizerunki Matki Boskiej Ostrobramskiej, Świętej Barbary, godło Ziemi Lwowskiej oraz odznaka pamiątkowa 6. pułku artylerii ciężkiej. Dodatkowo na sztandarze umieszczono napisy: Sokółka 24. VII 1920, Kojdanów 4. IX 1920, Lure 1919 oraz Lwów 21. IV 1919, związane ze szlakiem bojowym jednostek, których tradycje kontynuował 6. pułk artylerii ciężkiej, a także wyszywany napis ,,Honor i Ojczyzna". Na odwrocie sztandaru znalazł się wyszywany orzeł wz. 1927 oraz ozdobne cyfry „6".

Po wybuchu wojny sztandar jednostki pozostał we lwowskich koszarach. Przed kapitulacją miasta na rozkaz dowódcy pułku, sztandar został, za radą prezydenta Lwowa, ukryty w lwowskim Ossolineum.

Oprócz płatu sztandaru w zbiorach Muzeum znajduje się także głowica z orłem stojącym na cokole skrzynkowym, zestaw ozdobnych gwoździ służących do przymocowania płatu sztandaru do drzewca oraz biało-czerwona szarfa.

Chusta z grypsem i walizka estońskiego zesłańca

Muzeum II Wojny Światowej wzbogaciło się także o chustkę z grypsem Bolesława Wnuka, byłego posła na Sejm. Została ona przekazana do muzeum przez jego wnuka. „W liście spisanym na chustce Bolesław Wnuk żegna się z bliskimi i pisze o zbliżającej się nieuchronnie śmierci. Bolesław Wnuk został aresztowany przez Niemców w październiku 1939 r. w związku z zaangażowaniem w sprawy państwowe. Osadzono go na Zamku Lubelskim, w tak zwanej celi sejmowej, którą dzielił wraz z kilkoma innymi posłami. Rozstrzelano do w czerwcu 1940 r." – przypomina Alicja Bittner.