Zbrodnie czerwonoarmistów

Pion śledczy Instytutu Pamięci Narodowej nie tylko prowadzi duże śledztwa (jak zbrodnia katyńska) dotyczące zbrodni ludobójstwa popełnionych na Polakach przez funkcjonariuszy Związku Sowieckiego. Prokuratorzy badają też okoliczności wielu innych – mniej znanych, przestępstw popełnionych przez żołnierzy Armii Czerwonej.

Zaledwie kilka tygodni temu katowicki oddział IPN rozpoczął śledztwo w sprawie zbrodni wojennej i zbrodni komunistycznej, popełnionej przez funkcjonariuszy NKWD, z powodu przynależności do polskiej grupy narodowościowej. Dotyczy ono pozbawienia wolności ze szczególnym udręczeniem od 1 września 1940 roku do 1943 roku we Lwowie, na terenie obwodu magadańskiego i w innych miejscach na terenie Związku Sowieckiego Adama Kopcia, a także jego brata Romana Kopcia.

Z zeznań Janusza Kopcia i posiadanych przez IPN materiałów archiwalnych wynika, że 1 września 1940 roku Adam Kopeć wraz ze swoim bratem Romanem Kopciem zostali aresztowani we Lwowie przez funkcjonariuszy NKWD, bo słuchali audycji radia BBC. Adam Kopeć został osadzony w areszcie przy ul. Kazimierzowskiej we Lwowie skąd jesienią 1940 roku został przeniesiony do więzienia przy ul. Łąckiego we Lwowie. Stamtąd został przewieziony do łagru na Kołymie w obwodzie magadańskim, gdzie zmarł. Roman Kopeć natomiast został prawdopodobnie przez władze sowieckie zwolniony i opuścił ZSRS wraz z Armią Polską gen. Władysława Andersa, która została ewakuowana na Bliski Wschód w okresie od marca do listopada 1942 roku.

Zabójstwa

Prokurator IPN z Katowic rozpoczęli też śledztwo w sprawie zbrodni przeciwko ludzkości, polegających na zabójstwach w Raciborzu w okresie od kwietnia do grudnia 1945 r. co najmniej dwóch obywateli polskich przez żołnierzy Armii Czerwonej. W sprawie tej został przesłuchany świadek, trwa kwerenda archiwalna.

Niedawno z powodu nie wykrycia sprawców umorzone zostało zaś śledztwo w sprawie zabójstwa 12 maja 1945 roku w Częstochowie przez Sowietów Józefa Błaszczyka, Witolda Kucharskiego oraz Stanisława Czakierta. Zostali oni zastrzeleni „bez wyraźnej przyczyny".

Pion śledczy krakowskiego oddziału IPN zakończył też śledztwo w sprawie zamordowania przez funkcjonariuszy NKWD 26 czerwca 1941 roku we Lwowie co najmniej 4000 obywateli polskich we lwowskich więzieniach. Sprawcami tych zbrodni byli funkcjonariusze NKWD. Niestety śledztwo zostało umorzone z powodu niewykrycia konkretnych sprawców mordu.

Deportacje na teren Związku Sowieckiego

Taką samą decyzję podjął prokurator pionu śledczego IPN w Gdańsku, który badał okoliczności masowych deportacji obywateli polskich w okresie od końca stycznia 1945 r. do 1947 r. z powiatów: bydgoskiego, toruńskiego, grudziądzkiego, świeckiego, nowomiejsko lubawskiego, brodnickiego, wąbrzeskiego, rypińskiego, lipnowskiego, chełmskiego, chojnickiego, tucholskiego i sępoleńskiego do łagrów Związku Sowieckiego. Jak ustalił śledczy łącznie z tych terenów wywieziono na Wschód ponad 12 tys. mieszkańców tej części Pomorza i Kujaw.

Pion śledczy katowickiego IPN badał bardzo podobną sprawę deportacji, tym razem chodziło o ok. 10 tys. obywateli polskich - górników z Górnego i Opolskiego Śląska do Związku Sowieckiego.

„Po zajęciu Śląska przez wojska sowieckie pojawiły się obwieszczenia wzywające mężczyzn w wieku od 17 do 50 lat do zgłaszania się na okres 14 dni, w celu usuwania szkód wojennych. Więk¬szość zgłaszających się osób faktycznie uwięziono. Wszystkich osadzano w różnych obiektach pil¬nowanych przez żołnierzy sowieckich. Po zgromadzeniu większej liczby osób, transportowano je do obozów przejściowych, a następnie w głąb ZSRS"- opisuje prokurator prowadzący śledztwo.