Fale radiowe. Tajemnice eteru, którego nie ma

Fale radiowe umożliwiają komunikację na odległość, dostarczają informacji i rozrywki w postaci przekazów radiowych i telewizyjnych, pozwalają na korzystanie ze smartfonów i wi-fi, prowadzą samoloty i statki za pomocą radaru, a nawet podgrzewają nam potrawy w mikrofalówkach.

Publikacja: 21.03.2024 21:00

Fale radiowe nie potrzebują tzw. eteru, żeby istnieć. Na zdjęciu: radioteleskop o średnicy 26 m należący do Mount Pleasant Radio Observatory na Tasmanii

Foto: Noodle snacks, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons

Ryszard Tadeusiewicz

James Clerk Maxwell (1831–1879) był szkockim fizykiem i matematykiem, którego prace teoretyczne doprowadziły do odkrycia fal radiowych. Doniosłość skutków tego odkrycia obserwujemy na każdym kroku. Maxwell odkrył fale radiowe w dość nietypowy sposób. Fal tych nie można przecież zobaczyć, dotknąć, wyczuć jakimkolwiek zmysłem, dlatego ich odkrycie nie mogło być dziełem przypadkowej obserwacji czy następstwem badan empirycznych. Mało tego: fale elektromagnetyczne jako fizyczny obiekt możliwy do odkrycia jedynie za pomocą przyrządów pomiarowych do połowy XIX w. praktycznie nie istniały, ponieważ naturalne źródła tych fal (np. kosmiczne) są niewiarygodnie słabe, a sztucznych nie było. Tak więc jeszcze 150 lat temu były znikome szanse na to, że ludzie odkryją ich istnienie. Łatwo jest bowiem szczęśliwym trafem (albo mozolnym szperaniem) wykryć coś poznawalnego zmysłami, dotykalnego, a przynajmniej przewidywalnego. Na to jednak, by odkryć coś niewidzialnego, coś, co w dodatku trzeba stworzyć, żeby to potem zaobserwować, a nie zwyczajnie znaleźć, potrzeba przebłysku geniuszu.

Pozostało jeszcze 92% artykułu

Tylko 9 zł z Płatnościami powtarzalnymi

Jak zmienia się Polska, Europa i Świat? Wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i historia w jednym miejscu i na wyciągnięcie ręki.
Subskrybuj i bądź na bieżąco!

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Oaza Siwa, Egipt. Shali (Stare Miasto) słynie z architektury kersheef (cegła mułowa). W oddali widać

Historia

Przypadki szalonego Kambyzesa II

Martwa armia Kambyzesa II, zaginiona gdzieś na egipskiej Pustyni Zachodniej. I jej lustrzane odbicie – powtarzan...

Materiał Promocyjny

BIO_REACTION 2025

Międzynarodowe Forum Rolnictwa Regeneratywnego BIO_REACTION 2025 odbędzie się już 12 czerwca br. w Pierzchnie koło Kórnika.

Otwarcie soboru nicejskiego I w 325 r. przez cesarza Konstantyna I Wielkiego. Obraz Cesare’a Nebbii

Historia

Paweł Łepkowski: Spór o naturę Jezusa

Żyjący na przełomie IV i V w. Sokrates Scholastyk, grecki historyk Kościoła starożytnego, wspomina w swojej wiel...

Prof. Andrzej Ossowski i minister kultury i dziedzictwa narodowego Hanna Wróblewska podczas konferen

Historia

Ekshumacje w Puźnikach. Do odnalezienia drugi dół śmierci

W Puźnikach na Ukrainie naukowcy odnaleźli szczątki 42 osób, najpewniej to nie wszystkie ofiary UPA. Instytut Pa...

Feldmarszałek Wilhelm Keitel, szef Naczelnego Dowództwa Wehrmachtu, podpisuje bezwarunkową kapitulac

Historia

Paweł Łepkowski: „Największy wybuch radości!”

80 lat temu, w nocy z 8 na 9 maja 1945 r., w podberlińskim Karlshorst doszło do powtórnego podpisania kapitulacj...

Materiał Promocyjny

Edycja marzeń, czyli realme inspirowany Formułą 1

W Paryżu pokazany został niezwykły smartfon – realme GT 7 Dream Edition – który powstał w wyniku współpracy realme i Aston Martin Formula One® Team. To prawdziwy zabójca flagowców 2025 roku.