PAP: „Jest to być może najważniejsza epoka w tysiącletniej historii Rosji" – powiedział o panowaniu Aleksandra II jeden z jego braci. Jak zostały zapamiętane jego długie rządy?
Prof. Andrzej Szwarc: Aleksander II już za życia został zapamiętany jako car oswobodziciel. Zasłużył na ten przydomek reformą włościańską z 1861 r., czyli zniesieniem poddaństwa, pańszczyzny i uwłaszczeniem chłopów. Ta przełomowa decyzja była przedstawiana jako jego największa zasługa.
Używając określeń historiografii marksistowskiej było to przejście od feudalizmu do kapitalizmu. Oczywiście nie można ograniczać dorobku cesarza do tej reformy, choć jego współcześni i potomni zgodnie uznali, że była najważniejsza. Przeszedł do historii jako car reformator nie tylko w historiografii rosyjskiej, ale również zachodniej.
