Już za panowania Augusta III Sasa pojawiło się w Warszawie kilka ważnych inicjatyw, które miały ogromny wpływ na dalszy rozwój kulturalny stolicy. Pierwszą z nich było założone w 1740 r. przez Stanisława Konarskiego Collegium Nobilium, czyli szkoła, która miała za zadanie wychowywać w duchu obywatelskim i wykształcić m.in. przyszłych urzędników państwowych. W ślad za nią powstawały kolejne ośrodki kształcenia nowych pokoleń. Bez wątpienia placówki te w znacznym stopniu przyczyniły się do wzrostu znaczenia badań naukowych oraz dostępu do wiedzy Polaków, co udowodnili choćby bracia Załuscy, udostępniając w 1747 r. szerokiej publiczności Bibliotekę Załuskich.