Jak powstał litewski fenomen? Na takie pytanie historia nie potrafi udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Parafrazując cytat z Mickiewiczowskiego „Konrada Wallenroda" („Skąd Litwini wracali?..."), pierwsi mieszkańcy na terenie dzisiejszej Litwy pojawili się w III tysiącleciu p.n.e. Byli uczestnikami indoeuropejskiej migracji. Jest znana w historii pod nazwą wielkiej wędrówki ludów, która dała początek wielu narodom.
Dużo później, bo w IX w. p.n.e., na wschodnim wybrzeżu Bałtyku z pierwotnymi plemionami wymieszały się jeszcze dwie fale migracji. Byli to przybysze z Niemiec i Danii oraz Polski i Białorusi. Zdaniem historyka Edvardasa Gudavičiusa taka jest geneza etniczna Litwinów, którzy następnie wraz z innymi plemionami bałtyckimi ukryli się na długie stulecia przed cywilizacją. No, może niezupełnie, ponieważ odkrycia archeologiczne wskazują na kontakty z imperium rzymskim. To już początek naszej ery, a Bałtowie korzystali z usług handlowych pośredników. Natomiast sami potrafili wytapiać żelazo z błotnej rudy i, jak pisał rzymski historyk Tacyt o Liwach, produkowali broń, zajmowali się też myślistwem, rybołówstwem i zbieractwem.