Tuż przed VII Zjazdem PZPR (w grudniu 1975 r.), zostaje przekazany władzom List 59, protest intelektualistów przeciwko zapowiedzianym zmianom w Konstytucji PRL, zapewniającym Sowietom wieczysty sojusz. List postuluje niezbędne wolności obywatelskie, odnosząc się zarazem do uznanego formalnie przez władze aktu końcowego Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (1 sierpnia 1975 r.), mającego gwarantować społeczeństwom przestrzeganie demokratycznych norm.
Na przełomie lat 1975/1976 powstaje znacznie pełniejszy manifest opozycyjny. Nieduża grupa intelektualistów skupiona wokół Zdzisława Najdera, formułuje dalekosiężny plan działań prowadzących Polskę do odzyskania własnej państwowości. Polskie Porozumienie Niepodle- głościowe, wbrew powszechnemu poglądowi i praktyce, używa wprost postulatu niepodległości. Z czasem przekona do tego resztę opozycji.