Reklama

Wydarzenia

Publikacja: 18.12.2009 05:29

Przedstawiciel Holandii podpisuje Kartę Narodów Zjednoczonych w San Francisco, 26 czerwca 1945 r.

Przedstawiciel Holandii podpisuje Kartę Narodów Zjednoczonych w San Francisco, 26 czerwca 1945 r.

Foto: Archiwum „Mówią wieki”

[srodtytul]Świat[/srodtytul]

26 kwietnia w San Francisco rozpoczęła się konferencja, na której przygotowano kartę przyszłej Organizacji Narodów Zjednoczonych. Wzięli w niej udział przedstawiciele 50 państw (bez Polski, gdyż ZSRR popierał marionetkowy tzw. rząd tymczasowy, a alianci zachodni jeszcze uznawali rząd Tomasza Arciszewskiego rezydujący w Londynie). Większość ustaleń w sprawie struktury ONZ zapadła podczas konferencji w Dumbarton Oaks w październiku 1944 roku oraz konferencji Wielkiej Trójki w Jałcie w lutym 1945 r. W San Francisco ustanowiono, że będzie się ona składać ze Zgromadzenia Ogólnego obejmującego wszystkie państwa członkowskie, Rady Bezpieczeństwa, Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości i Rady Ekonomiczno-Społecznej.

Sporne pozostały jedynie kwestia roli ostatniej z wymienionych struktur (wbrew Amerykanom Rosjanie chcieli, by spełniała tylko rolę arbitrażową) oraz prawo weta w Radzie Bezpieczeństwa, którym miały dysponować tylko mocarstwa – stali członkowie tego gremium. W następnych latach przyjęto, że do zawetowania rezolucji RB wystarczy weto jednego członka stałego lub siedem głosów innych państw. Kartę Narodów Zjednoczonych państwa-sygnatariusze podpisały 26 czerwca 1945 roku, a ONZ została powołana do życia 24 października.

[srodtytul]Europa[/srodtytul]

Wobec zbliżającego się frontu Niemcy ogłosili Wiedeń „strefą obronną”. Rosjanie liczyli, że wiedeńczycy wzniecą antyhitlerowskie powstanie, jednak apel marszałka Tołbuchina spotkał się z obojętnością. Oddziały sowieckie wkroczyły do miasta już 6 kwietnia, ale zdobywanie go zajęło im prawie tydzień. 13 kwietnia wznowiły działalność partie zdelegalizowane przez reżim nazistowski: Socjalistyczna Partia Austrii, Austriacka Partia Ludowa (kontynuatorka Partii Chrześcijańsko-Społecznej) i Komunistyczna Partia Austrii. Na czele utworzonego przez nie rządu tymczasowego stanął Karl Renner, w latach 1919 – 1920 pierwszy kanclerz Republiki Austrii, a w latach 1930 – 1933 przewodniczący izby niższej parlamentu. Rząd ogłosił niepodległość Austrii i wprowadzenie konstytucji „przejściowej”. Mimo że Renner był umiarkowanym socjaldemokratą, alianci zachodni podejrzewali, że Sowieci chcą wprowadzić jego rękami komunizm. Oficjalnie uznali go dopiero na jesieni tego roku. W grudniu 1945 roku Renner został pierwszym prezydentem nowej republiki.

Reklama
Reklama

[srodtytul]Polska[/srodtytul]

Najwcześniej – jeszcze w 1944 roku – wznowiły działalność po okresie okupacji teatry w Lublinie i Rzeszowie. Pierwszy powojenny sezon teatralny zainaugurował Teatr Stary w Krakowie 1 kwietnia 1945 roku premierą „Męża doskonałego” Jerzego Zawieyskiego. Równocześnie do przyteatralnego Studia Aktorskiego przyjęto 100 młodych adeptów. Dzień później pracę zainaugurował Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach przedstawieniem „Zemsty” Aleksandra Fredry w reżyserii Wilama Horzycy. 22 kwietnia pierwsze niekonspiracyjne przedstawienie dał krakowski Teatr Rapsodyczny kierowany przez Mieczysława Kotlarczyka. 27 kwietnia w poznańskim Teatrze Polskim, którego dyrektorem był Władysław Stomma, odbyła się premiera „Uciekła mi przepióreczka” Stefana Żeromskiego. Z kolei 1 kwietnia wystawieniem „Zemsty” zakończył działalność w Wilnie Teatr Polski, który przeniósł się do Torunia. Do początku maja 1945 roku działalność wznowiło 16 teatrów dramatycznych.

Historia
Artefakty z Auschwitz znów na aukcji w Niemczech. Polski rząd tym razem nie reaguje
Historia
Julia Boyd: Po wojnie nikt nie zapytał Niemców: „Co wyście sobie myśleli?”
Historia
W Kijowie upamiętniono Jerzego Giedroycia
Historia
Pamiątki Pierwszego Narodu wracają do Kanady. Papież Leon XIV zakończył podróż Franciszka
Historia
Wielkie Muzeum Egipskie otwarte dla zwiedzających. Po 20 latach budowy
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama