Miszna
(z hebrajskiego szana: powtarzać, uczyć się, nauczać). Zbiór dogmatów, nauk, komentarzy i dodatków należących do tzw. Tory ustnej, powstały w II wieku w Palestynie. Pierwotnie istniały różne zbiory takich nauk (misznajot), np. skompilowane przez rabbiego Meira i rabbiego Akiwę ben Josefa. W postaci znanej do dzisiaj Miszna została zredagowana przez Jehudę ha-Nasiego, który najwyraźniej opierał się na pracy rabbiego Meira.
Napisana jest w tzw. misznaickim języku hebrajskim. Jej tekst stanowi również podstawę Talmudu. Składa się z sześciu części zwanych porządkami (sedarim). Każdy porządek obejmuje ok. dziesięciu traktatów (masechtot), które dzielą się z kolei na rozdziały (perakim) i nauki lub dogmaty (misznajot). Porządki to: Zeraim (11 traktatów) – błogosławieństwo i ofiary, Moed (12 traktatów) – szabat i święta, Naszim (siedem traktatów) – małżeństwo i rozwód, Nezikin (dziesięć traktatów) – prawo cywilne, Kodaszim (11 traktatów) – ofiary i świętokradztwo, Tocharot (12 traktatów) – nieczystość i rytuały. Najstarsze fragmenty Miszny pochodzą z VIII wieku. Najważniejszy rękopis znajduje się w zbiorze Kaufmanna w Bibliotece Węgierskiej Akademii Nauk w Budapeszcie (ok. XIII w.). Za miejsce pierwodruku uważa się Neapol 1492.
(na podst. „Leksykonu judaistycznego”, Warszawa 2007)
