Angielska kontrakcja

Wiosną 1297 roku powstanie ogarnęło już niemal całą Szkocję. Do końca sierpnia szkoccy patrioci odzyskali większość zamków na północy, zajęli port w Aberdeen. We wrześniu oddziały Wallace’a i Murraya połączyły się pod Dundee i rozpoczęły walkę regularną.

Tymczasem na zachodnich nizinach nieśmiałe wystąpienia przeciwko władzy Edwarda I podjęli w końcu możni lordowie, lecz ich niemrawe działania zakończyły się 7 lipca 1297 roku haniebną kapitulacją pod Irving. Uspokoiło to na moment angielskich namiestników liczących na zdławienie rozruchów za pomocą wojsk lokalnych stronników. Kiedy miesiąc później do Londynu zaczęły napływać szczegółowe informacje o szkockiej rebelii, stało się jasne, że sytuacja jest poważna i wymaga interwencji armii królewskiej. Edward I, zajęty wyprawą do Flandrii, nakazał zebranie oddziałów z północnych prowincji Anglii i skoncentrowanie ich w Berwick, gdzie miały połączyć się z siłami okupacyjnymi hrabiego de Warenne’a. Według raportów Cressinghama zgromadzono ok. 350 ciężkozbrojnych rycerzy i 10 tys. pieszych żołnierzy, w tym 800 walijskich łuczników. Znaczną część wojska stanowili zaprawieni w bojach weterani, ufni w umiejętności dowódców, którzy do tej pory nie zaznali jeszcze porażki. Anglicy, pamiętając swoje niedawne zwycięstwa spod Berwick i Dunbar, byli przekonani o swojej wyższości. Szkoccy powstańcy jawili im się jako grupa wojskowych amatorów, którzy nie powinni stawić zorganizowanego oporu.