Rozróżnia się dwie zasadnicze kategorie midraszu: halachiczny (od hebr. halacha: prawo, reguła postępowania, od czasownika: iść, wędrować), zwany także tanaickim i agadyczny (od aramejskiego agada: opowieść; hebr. hagada). Reprezentują one rozmaite gatunki literackie (komentarze, homilie, parabole, legendy, opowieści) i różnią się czasem powstania (m.in. tanaickie i amoraickie).
Midrasze halachiczne obejmują komentarze i objaśnienia do Pięcioksięgu.
Wśród midraszy agadycznych z kolei spotyka się egzegezy całych ksiąg biblijnych, np. Księgi Rodzaju lub Koheleta, a ponadto midrasze homiletyczne do odczytywania w synagodze fragmentów Tory i Proroków, historyczne i etyczne. W średniowieczu powstawały tzw. małe midrasze, do których należą m.in. pisma apokaliptyczne i historyczne. Najmłodsze midrasze zestawiano w okresie średniowiecza w antologie (tzw. jalkut). Najstarsze są midrasze halachiczne, oparte na dawniejszych przekazach ustnych. Ich powstanie datuje się na III wiek n.e. W takiej formie zostały wykorzystane przy tworzeniu Talmudu. Midrasze w formie pisanej istnieją od XI wieku.
(na podst. „Leksykonu judaistycznego”, W-wa 2007)
