Reklama

Kolejni polscy Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata

Izraelski Instytut Yad Vashem przyznał kilkunastu Polakom najwyższe cywilne odznaczenie i tytuł Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata.

Publikacja: 28.11.2018 14:30

Kolejni polscy Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata

Foto: archiwum prywatne

Medale i dyplomy Sprawiedliwych otrzymali pośmiertnie ich bliscy, niektórzy uratowani przez nich Żydzi żyją do dzisiaj. Ceremonia zorganizowana została w Muzeum Polin w Warszawie, które jak przypomina prof. Dariusz Stola, dyrektor placówki znajduje się na terenie byłego getta warszawskiego. – Dopisujemy kolejną historię – dodaje.

Anna Azari, ambasador Izraela wspomina, że takie historie są obszerne, ale opisują one życie ludzi którzy ocaleli i którzy byli bohaterami. – Stawiam pytanie dlaczego 70 lat po tym wszystkim nie skończyliśmy tego procesu? – i odpowiada sobie: - Bo wielu po Holocauście nie chciała o tym długo mówić, mówić o tym piekle. Będą jeszcze następne takie historie – zapewnia. – Bo każda z nich jest bardzo ważna, jest niesamowitą historią bohaterstwa.

Medal odebrali bliscy Marcjanny i Józefa Goławskich, z inicjatywą ich uhonorowania wyszła od Estery Borenstajn, która mieszka w Izraelu. 10 stycznia 1943 Estera jako 11 lat, została wywieziona przez Niemców do getta w Sobolewie do Treblinki. W trakcie transportu wraz z matką uciekły z pociągu. Dziewczynce pomógł Józef Goławski, który ukrywał ją przez dwa tygodnie. Potem dał jej pieniądze, wysłał w drogę, radząc, by nie mówiła, że jest Żydówką. Po jakimś czasie wróciła ona do niego, który pomimo szantażu sąsiadów nie bał się ją ukrywać. Po wojnie dziewczynka wyemigrowała do Palestyny.

Z kolei Szymon Sigal ocalał z Holocaustu dzięki Franciszkowi Grabowiczowi. Siostrzenica ocalałego wspomina, że w 1942 roku został on aresztowany w Paryżu i wysłany transportem do Auschwitz. Przebywał potem m.in. w warszawskiej Gęsiówce, uciekł z pociągu, gdy Niemcy wieźli go z powrotem do obozu w Auschwitz. Grabowicz pomógł mu się ukryć się we wsi Skaratka w pobliżu Kutna. W dzień ukrywał się w słomie, a noce spędzał w stodole swojego wybawcy. Tak ukrywał się do przyjścia Armii Czerwonej.

W przeżyciu wojny Jadzi Becker, która dzisiaj mieszka w Izraelu pomogła Józefa Grzegorek z Nowej Wsi – Śladów. Przyjęła w swoim domu błąkające się dziecko, które zostało przez rodziców wyprowadzone z getta. Sąsiadom przedstawiła ją jako Jadzię Szymańską, sierotę, która straciła rodziców w bombardowaniu Warszawy. Po zakończeniu wojny odebrali ja przedstawiciele Komitetu Żydowskiego, potem wyjechała ona do Izraela. Pozostali członkowie rodziny Becker zostali zamordowani.

Reklama
Reklama

Bolesław Paciorek prawdopodobnie pięć osób z rodziny Weinstein z Łodzi. M.in. zorganizował dla nich tzw. aryjskie papiery.

Jakub Pyzik ocalił Ninę Bernstein Zarel. Z jej świadectwa wynika, że był dla niej „aniołem". Gdy ukrywał się w lesie dostarczał mu „żywność i wiadomości z frontu". Potem udostępnił mu i jego bliskim kryjówkę na strychu domu.

Aniela Sargowicka ze wsi Sielec koło Nowogródka pomogła przetrwać wojnę Estelli i Aleksandrowi Laudańskim lekarzom z Warszawy. Według ocalałych Aniela mówiła, że „zawarła układ z Bogiem"- „jeśli ona uratuje Żydów, to On ochroni jej męża". Jej synowie wykopali dla nich kryjówkę w stodole na dziedzińcu, gdzie ukrywający się spędzali głównie noce. Za dnia przebywali w domu Sargowickich.

Stasiewicz Adolfina pomogła przetrwać Stefanii Liliental i jej małemu synowi Witoldowi. Antoni Liliental był oficerem rezerwy i przed wybuchem wojny został powołany do polskiego wojska. Został zamordowany w 1940 wraz z innymi polskimi oficerami w Katyniu. W czasie wojny ukrywający się zamieszkali w podwarszawskich Włochach. Stefania udawała ciotkę własnego syna, a Adolfina matkę. Po wojnie wyemigrowali oni do Afryki Południowej.

Jadwiga oraz Marian Stępińscy uratowali Sarę Levit, jej dzieci Josefa Kilberta i Hinda Richman-Kilberta oraz babcię Rozę Fajgę Minc. Ukrywała ich w swoim domu w okolicach Milanówka pod podłogą.

Ryszard i Emma Vogel oraz ich dzieci Natalia Filipczyńska oraz Jerzy Vogel uratowali Miriam Halpern z domu Holz po jej ucieczce z getta. Dostarczyli jej fałszywe dokumenty i ukrywając w ich domu, nawet po wysłaniu całej do obozu w Auschwitz.

Reklama
Reklama

Wereski Wawrzyniec i Janina pomógł przetrwać Miriam Spiegel z domu Shapiro, nieopodal Janowa Lubelskiego. Ukrywali ją w stodole. Po wojnie para chciała ją adoptować. Jednak Miriam, po spotkaniu z bratem, wyjechała do Palestyny, a następnie do USA.

Jadwiga i Leon Bukowińscy uratowali 22 Żydów. Był on członkiem Rady Pomocy Żydom „Żegota". Część z nich ukrywał u siebie w domu, innych umieszczał u swoich krewnych i przyjaciół. Dzięki pracy w wydziale kryminalnym policji, ostrzegał Żydów przed donosami, wyrabiał im fałszywe dokumenty. W 1964 r. Instytut Yad Vashem przynał Państwu Bukowińskim jeden z pierwszych odznaczeń Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, teraz dodatkowo przyznał im honorowe obywatelstwo państwa Izrael.

Dyplomy i medale Sprawiedliwych są wręczane na ceremoniach w Izraelu lub w izraelskich placówkach dyplomatycznych na całym świecie. Ambasada Izraela w Polsce organizuje kilkanaście takich uroczystości rocznie, głównie w Warszawie. 1 stycznia 2018 roku liczba przyznanych medali Sprawiedliwy wśród Narodów Świata na całym świecie wynosiła 26 973. Odznaczeń wręczonych Polakom było 6 863.

Historia
Julia Boyd: Po wojnie nikt nie zapytał Niemców: „Co wyście sobie myśleli?”
Materiał Promocyjny
Kameralna. Niska zabudowa, wysoki standard myślenia o przestrzeni
Historia
W Kijowie upamiętniono Jerzego Giedroycia
Historia
Pamiątki Pierwszego Narodu wracają do Kanady. Papież Leon XIV zakończył podróż Franciszka
Historia
Wielkie Muzeum Egipskie otwarte dla zwiedzających. Po 20 latach budowy
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Historia
Kongres Przyszłości Narodowej
Materiał Promocyjny
Nadciąga wielka zmiana dla branży tekstylnej. Dla rynku to też szansa
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama