W 1526 roku wyprawa portugalskiego żeglarza Jorge de Menesesa odkryła Nową Gwineę. Początkowo wyspa nosiła nazwę Papua (od malajskiego „puapua” – rozczochrana fryzura), którą nadał jej Portugalczyk zapewne na widok fryzur tubylców. Obecną nazwę otrzymała dwadzieścia lat później dzięki hiszpańskiemu odkrywcy Inigo Ortiz de Retesowi. W XVII wieku zachodnią część wyspy anektowali Holendrzy, którzy władali nią aż do lat 60. XX wieku. Reszta znalazła się w rękach kolejno Niemców, Brytyjczyków i Australijczyków. Obecnie wschodnia część wyspy należy do Indonezji, a zachodnia – Papua-Nowa Gwinea – jest niepodległym państwem.

Po uwolnieniu z niewoli hiszpańskiej król Francji Franciszek I, wbrew zobowiązaniom pokoju madryckiego, zaczął montować koalicję przeciwko cesarzowi Karolowi V. Do utworzonej w Cognac ligi antyhabsburskiej przystąpiły: Francja, Anglia, Państwo Kościelne, Wenecja, Florencja, Mediolan i Genua. Areną wojny ponownie stały się Włochy. Wojska hiszpańskie opanowały Lombardię, pokonały wojska ligi w bitwie pod Borgoforte, a w 1527 roku zdobyły i bezlitośnie złupiły Rzym. Karol V umocnił swoją pozycję na Półwyspie Apenińskim, Franciszek I zaś w wyniku pokoju w Cambrai zrzekł się roszczeń do posiadłości włoskich, Flandrii, Artois i Tournai.

W latach 1526 – 1528 roku kanonik warmiński Mikołaj Kopernik opracował traktat „Monetae cudendae ratio” („O sposobie bicia monety”), w którym sformułował zasady reformy monetarnej i prawo ekonomiczne, że pieniądz gorszy (z mniejszą zawartością kruszcu) wypiera z obiegu pieniądz lepszy. Traktat był owocem badań Kopernika podczas studiów w Bolonii, Padwie i Ferrarze. W Italii prowadził on również obserwacje astronomiczne, które kontynuował po powrocie do kraju W ich efekcie sformułował heliocentryczną teorię budowy świata i w 1543 roku wydał swe najważniejsze dzieło „De revolutionibus orbium coelestium”