Sułtani z Delhi

Na ponad 300-letnią historię sułtanatu delhijskiego przypadają rządy pięciu dynastii.

Publikacja: 11.07.2008 16:19

Sułtani z Delhi

Foto: Rzeczpospolita

Podczas panowania pierwszej, założonej przez Ajbaka tzw. dynastii mameluckiej (1206 – 1290), muzułmańscy sułtani umocnili swe panowanie nad rozległymi równinami Hindustanu.

Władza sułtańska opierała się na systemie czasowych lenn wojskowych i stanowisk administracyjnych nadawanych dożywotnio, ale nie dziedzicznie. Elitę stanowiły możne rody perskie, afgańskie, tureckie i mongolskie. Arabskie familie osiadłe w Indiach zajmowały się głównie handlem. Urzędy niższego szczebla pozostały w rękach Hindusów, których położenie zależało od polityki wewnętrznej poszczególnych sułtanów.

Lata największej świetności i jednocześnie pierwszego upadku delhijskiego państwa przypadły na rządy dynastii Tughlaków (1321 – 1398). W połowie XIV wieku Muhammad Tughlak rozciągnął władzę persko-afgańskich książąt niemal na cały Półwysep Indyjski, podbijając leżące na południu państwa hinduskiego Dekanu. Jednak zarządzanie tak wielkim imperium wymagało poparcia lokalnych elit, które dążyły do samodzielności. Niebawem możni panowie z południowych prowincji uniezależnili się od Delhi, zakładając w środkowym Dekanie oddzielne państwo Bahmanidów.

W październiku 1398 roku na sułtanat niczym zaraza spadły mongolskie hordy Timura Chromego – Tamerlana. Armia sułtańska została rozgromiona, a Delhi doszczętnie zniszczone. Po kilku miesiącach łupieżczej eskapady wojska mongolskie wycofały się za góry Kaszmiru, pozostawiając za sobą trupy, ruiny i zgliszcza. Liczbę porwanych i wywiezionych w niewolę szacowano na setki tysięcy.

Najazd Mongołów spowodował rozpad wielkiego imperium na kilka mniejszych państw. Niezależność zdobyli m.in. gubernatorzy Bengalu, Gudżaratu, Malwy i Dżaunpuru. Ostatni władcy z dynastii Tughlaków próbowali przywrócić dawne granice sułtanatu oraz podporządkować sobie ponownie islamskich chanów i hinduskich radżów. Ostatecznie utrzymali kontrolę tylko nad Delhi i okolicami. Nowa dynastia Sajjidów (1414 – 1451) wywodziła się od władających Pendżabem wojskowych namiestników Timura. Pomimo ponurej sławy Sajjidowie nie zdołali zapanować nad ambicjami możnych emirów, którzy ciągle rywalizowali o wpływy w państwie. Nad trwającym latami chaosem zapanował dopiero pierwszy władca z dynastii Lodich Malik Bahlul Lodi (1451 – 1489).

Ten afgański zarządca pendżabskiego miasta Multan skupił wokół siebie znaczną część islamskiej arystokracji, zapobiegając rozpadowi sułtanatu.Po latach krwawych walk syn Malika Sikander Lodi (1489 – 1517) przywrócił panowanie delhijskich władców nad nizinami Hindustanu. Sikander, postrzegany jako najwybitniejszy władca dynastii, prowadził zdecydowaną politykę: siłą poskramiał zwaśnionych emirów, zwalczał wszechobecną korupcję, ściśle kontrolował wydatki państwa. Niemniej jego religijny radykalizm dał się mocno we znaki prostym Hindusom, którzy nie przeszli na islam.

Podczas panowania pierwszej, założonej przez Ajbaka tzw. dynastii mameluckiej (1206 – 1290), muzułmańscy sułtani umocnili swe panowanie nad rozległymi równinami Hindustanu.

Władza sułtańska opierała się na systemie czasowych lenn wojskowych i stanowisk administracyjnych nadawanych dożywotnio, ale nie dziedzicznie. Elitę stanowiły możne rody perskie, afgańskie, tureckie i mongolskie. Arabskie familie osiadłe w Indiach zajmowały się głównie handlem. Urzędy niższego szczebla pozostały w rękach Hindusów, których położenie zależało od polityki wewnętrznej poszczególnych sułtanów.

Historia
Historia analizy języka naturalnego, część II
Historia
Czy Niemcy oddadzą traktat pokojowy z Krzyżakami
Historia
80 lat temu przez Dulag 121 przeszła ludność Warszawy
Historia
Gdy macierzyństwo staje się obowiązkiem... Kobiety w III Rzeszy
Historia
NIK złożyła zawiadomienie do prokuratury ws. Centralnego Przystanku Historia IPN