„Dostrzegacz Nadwiślański”

Pierwszym czasopismem żydowskim wydawanym na ziemiach polskich w językach polskim i żydowskim był „Dostrzegacz Nadwiślański – Der Beobachter an der Weichsel”.

Publikacja: 13.07.2008 23:17

„Dostrzegacz Nadwiślański”

Foto: Zbiory ŻIH

Red

Redaktorem był Antoni Eisenbaum (1791 – 1852) – rzecznik asymilacji Żydów. Tygodnik wydawano w nakładzie 150 egzemplarzy. Pierwszy numer pojawił się 3 grudnia 1823 r., ostatni 29 października 1824 r. Ogółem ukazały się 44 numery. Układ tekstu na obu kolumnach – w języku polskim i żydowskim – obok siebie, był jednakowy, treść identyczna, z bardzo małymi wyjątkami.

Na łamach „Dostrzegacza” Eisenbaum drukował bardzo dużo interesujących materiałów ze świata, najczęściej były to przedruki z prasy zagranicznej, życiorysy sławnych Żydów, m.in. Amschela Rothschilda, Józefa Flawiusza; często wiadomości o Żydach zamieszkałych w różnych krajach (na przykład w Chinach). Wśród wiadomości krajowych i warszawskich można było znaleźć zawsze na pierwszym miejscu, w pełnym brzmieniu oraz bez żadnych komentarzy i uwag zarządzenia władz dotyczące również albo wyłącznie Żydów. „Dostrzegacz Nadwiślański” powiadamiał o efektach zbiórki składek na budowę nowego szpitala „wyznania mojżeszowego”. Dowiadujemy się, że niektórzy ofiarodawcy przeznaczyli na budowę tego szpitala znaczną liczbę materiałów, jak na przykład Jakub Epstein (były oficer kościuszkowski, zamożny liwerant) – 100 tysięcy cegieł, Józef Epstein (bogaty kupiec i bankier) – 5 tysięcy dachówek, Naftali Izrael Herszsohn – wszystkie okna z „futrami” i ramami, Salomon Markus Kalkstein – 100 kup bretnali dwufuntowych, Aron Jeruchemsohn – 10 cetnarów żelaza, Leybuś Abrahamowicz Seydner – sześć beczek wapna, oraz dwudziestu kilku ofiarodawców sumę 119 598 złp 9 gr w gotowiźnie, z czego największą kwotę ofiarowali „sukcesorowie” zmarłego w zeszłym roku Berka Sonnenberga – 10 000.

Już za 19 zł miesięcznie przez rok

Jak zmienia się Polska, Europa i Świat? Wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i historia w jednym miejscu i na wyciągnięcie ręki.

Subskrybuj i bądź na bieżąco!

Reklama
Historia
Kim naprawdę był Hans Kloss
Materiał Promocyjny
25 lat działań na rzecz zrównoważonego rozwoju
Historia
Jakie tajemnice skrywa jeszcze więzienie przy Rakowieckiej w Warszawie
Historia
Zrabowany pierścień króla Zygmunta Starego w niemieckich rękach
Historia
Lądowa epopeja żaglowca Vasa
Historia
Wikingowie: w poszukiwaniu nowego domu
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama