Reklama

Rząd RP dla Żydów

Rząd Rzeczypospolitej na Uchodźstwie przeznaczył podczas okupacji ogromne kwoty z budżetu państwowego na pomoc dla Żydów.

Publikacja: 25.08.2008 11:13

Rząd RP dla Żydów

Foto: Archiwum „Mówią Wieki"

Zwiększone dotacje rozpoczęto przekazywać od lata 1942 roku, od października Delegatura Rządu na Kraj dostarczała w ramach pomocy Żydom 50 tys. zł miesięcznie. Kwoty te zwielokrotniły się od stycznia 1943 roku, od momentu powołania przy pełnomocniku Rządu w Kraju Rady Pomocy Żydom („Żegota”), która miała dwie Rady Okręgowe, we Lwowie i w Krakowie.

Z zachowanych w Studium Polski Podziemnej w Londynie sprawozdań „Żegoty” wynika, że w styczniu 1943 roku Delegatura Rządu przekazała 150 tys. zł, w lutym 300 tys. zł, a do trzeciego tygodnia października łącznie 4 mln 750 tys. zł. W listopadzie i grudniu tegoż roku 1,5 mln zł. Od stycznia do końca lipca 1944 roku Rada Pomocy Żydom otrzymywała po 1 mln zł miesięcznie. Według Władysława Bartoszewskiego, członka Rady reprezentującego Front Odrodzenia Polski, a także pełniącego funkcję zastępcy kierownika Referatu Żydowskiego przy Delegaturze Rządu na Kraj, od sierpnia do końca października 1944 r. Rada otrzymywała miesięcznie po 2 mln zł, w listopadzie 6 mln zł, a w grudniu 1944 r. – 8 mln zł.

Poprzez działalność referatów mieszkaniowego, finansowego, legalizacyjnego, lekarskiego, odzieżowego, propagandowego, akcji przeciwszantażowej i dziecięcego „Żegota” dzięki dotacjom finansowym zorganizowała pomoc lokalową, żywnościową, fałszywe dokumenty dla kilku tysięcy ukrywających się Żydów i około 600 dzieci żydowskich w Warszawie i podwarszawskich miejscowościach.

Po likwidacji getta w Krakowie Niemcy utworzyli dziwną organizację o nazwie Jüdische Unterstützung Stelle (JUS), którą od 1 kwietnia 1943 roku kierowali współpracujący z nimi dr Weichert i dr Hilfstein (obaj otrzymali prawo zamieszkania w dzielnicy aryjskiej w stolicy Generalnego Gubernatorstwa). Przekonali wpływowe kręgi żydowskiej finansjery amerykańskiej i brytyjskiej o stworzeniu możliwości pomocy żywnościowej i medycznej Żydom zamkniętym w obozach na terenie GG. Pomoc miała być przekazywana za pośrednictwem centrali Międzynarodowego Czerwonego Krzyża w Genewie.

Kierownictwo konspiracyjnej organizacji Bund kategorycznie żądało w depeszy z kraju do centrali Bundu w Londynie wstrzymania tej akcji, którą kontrolują Niemcy, przejmując tony wysyłanych lekarstw i żywności. Podobne ostrzeżenie wysłała Rada Pomocy Żydom. Bez odzewu. W połowie lutego 1944 r. Żydowski Komitet Narodowy w Warszawie poinformowany został przez dr. Arjehema Tartakowera z Nowego Jorku, reprezentującego żydowską społeczność w USA, że uzyskali zgodę rządu amerykańskiego na przekazanie do MCK w Genewie 3 mln dolarów na pomoc z udziałem organizacji JUS, a także o zgodzie na przekazanie kolejnych 10 mln dolarów dla JUS.

Reklama
Reklama

ŻKN w liście do Londynu z 24 maja 1944 r. pisał: „Byliśmy oszołomieni i wstrząśnięci wiadomościami w Waszych listach, że gros pieniędzy na pomoc dla Żydów w Polsce posyłacie przez Międzynarodowy Czerwony Krzyż do Krakowa do JUS-u, na ręce Weicherta! (…) Fakt, że Żyd mógł stanąć w takiej chwili na czele niemieckiej agentury, odczuliśmy jako straszliwą hańbę. Wyrachowanie Niemców jest jasne. Chcą osłabić wrażenie swych masakr za granicą i mieć alibi, zwłaszcza wobec Międzynarodowego Czerwonego Krzyża…”.

We wrześniu 1944 r. transporty lekarstw i żywności do JUS ciągle jeszcze szły.

Dostarczycielami pieniędzy z Zachodu do okupowanej Polski byli cichociemni. Od jesieni 1941 roku w specjalnie przygotowanych pasach przewozili od 50 do 100 tys. dolarów. Z 345 zrzuconych cichociemnych i emisariuszy, 11 zginęło podczas lub po wylądowaniu. Cichociemni dostarczyli 34 823 168 dolarów, nie dotarło 1 763 000 dolarów. Odbiorcami byli: Delegatura Rządu na Kraj, dowództwo Armii Krajowej, partie i stronnictwa polityczne oraz organizacje żydowskie.

Delegatura Rządu na Kraj pierwszą pomoc finansową otrzymaną w ten sposób przekazała organizacji Bund jesienią 1942 roku. Od połowy 1943 roku otrzymywały ją Żydowski Komitet Narodowy (ogółem pokwitował ok. 400 tys. dolarów przywiezionych przez cichociemnych), Rada Pomocy Żydom i organizacje żydowskie. Jedna przesyłka w kwocie 10 tys. dolarów przekazana została przez rząd holenderski rządowi polskiemu na pomoc dla Żydów holenderskich więzionych na terenie Polski. Po wyzwoleniu obozu koncentracyjnego Bergen-Belsen rząd RP przekazał więzionym tam Żydom 200 tys. franków szwajcarskich z własnego budżetu.

Płk Iranek Osmecki podaje, że łącznie Rada Pomocy Żydom wypłaciła organizacjom żydowskim do grudnia 1944 roku z budżetu państwowego 37 mln 400 tys. zł i 50 tys. dolarów USA, natomiast z walut dostarczonych przez cichociemnych, a zebranych m.in. przez organizacje żydowskie w USA i innych krajach, przekazano Żydom ponad 1 milion dolarów USA. Cała dokumentacja finansowa, łącznie z potwierdzeniami i sprawozdaniami Żydowskiego Komitetu Narodowego o kwotach przyznanych organizacjom lewicowym (Bund, Poale Sion Lewica itp.) oraz prawicowym (Sjonistom i Rewizjonistom), przechowywana jest w Studium Polski Podziemnej w Londynie.

Zwiększone dotacje rozpoczęto przekazywać od lata 1942 roku, od października Delegatura Rządu na Kraj dostarczała w ramach pomocy Żydom 50 tys. zł miesięcznie. Kwoty te zwielokrotniły się od stycznia 1943 roku, od momentu powołania przy pełnomocniku Rządu w Kraju Rady Pomocy Żydom („Żegota”), która miała dwie Rady Okręgowe, we Lwowie i w Krakowie.

Z zachowanych w Studium Polski Podziemnej w Londynie sprawozdań „Żegoty” wynika, że w styczniu 1943 roku Delegatura Rządu przekazała 150 tys. zł, w lutym 300 tys. zł, a do trzeciego tygodnia października łącznie 4 mln 750 tys. zł. W listopadzie i grudniu tegoż roku 1,5 mln zł. Od stycznia do końca lipca 1944 roku Rada Pomocy Żydom otrzymywała po 1 mln zł miesięcznie. Według Władysława Bartoszewskiego, członka Rady reprezentującego Front Odrodzenia Polski, a także pełniącego funkcję zastępcy kierownika Referatu Żydowskiego przy Delegaturze Rządu na Kraj, od sierpnia do końca października 1944 r. Rada otrzymywała miesięcznie po 2 mln zł, w listopadzie 6 mln zł, a w grudniu 1944 r. – 8 mln zł.

Reklama
Historia
Kongres Przyszłości Narodowej
Materiał Promocyjny
Bank Pekao uczy cyberodporności
Historia
Prawdziwa historia agentki Krystyny Skarbek. Nie była polską agentką
Historia
Niezależne Zrzeszenie Studentów świętuje 45. rocznicę powstania
Historia
Którędy Niemcy prowadzili Żydów na śmierć w Treblince
Materiał Promocyjny
Stacje ładowania dla ciężarówek pilnie potrzebne
Historia
Skarb z austriackiego zamku trafił do Polski
Materiał Promocyjny
Nowy Ursus to wyjątkowy projekt mieszkaniowy w historii Ronsona
Reklama
Reklama