Polskie „listy Schindlera”

Oskar Schindler założył w Krakowie fabrykę, w której zatrudnił ok. 1200 Żydów z krakowskiego getta. Kiedy rozpoczęto akcję jego likwidacji (maj – czerwiec 1942) sporządził listę pracowników fabryki niezbędnych do jej poprawnego funkcjonowania.

Publikacja: 22.09.2008 11:14

Władysława Kostańska z synem Janem, którzy ukrywali w Warszawie rodzinę Leszczyńskich

Władysława Kostańska z synem Janem, którzy ukrywali w Warszawie rodzinę Leszczyńskich

Foto: Zbiory ŻIH

W październiku 1944 r. ewakuował ich do swojego zakładu w Czechach i w ten sposób uchronił od deportacji, a w konsekwencji od śmierci w obozach zagłady. W 1967 r. uhonorowany został tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Nominacja ta spotkała się, nie tylko w Izraelu, z falą krytyki. Złamano bowiem zasadę przyznawania tytułu Sprawiedliwego osobom, które ratowały Żydów bezinteresownie. Sprawa Schindlera odżyła, kiedy Steven Spielberg nakręcił film „Lista Schindlera”. Opowiedział w nim historię dobrego Niemca, ratującego Żydów od Zagłady.

Przez wiele lat powojennych czyny Polaków ratujących Żydów w czasie Zagłady nie były szerzej znane nie tylko na świecie, ale i w Polsce

Tymczasem świat nic nie wiedział o innych Sprawiedliwych, którzy uratowali znacznie większą liczbę Żydów od Zagłady. O Irenie Sendlerowej, która zdołała wraz ze swymi współpracownicami ocalić od Zagłady około 2500 dzieci żydowskich z warszawskiego getta, tworząc w ten sposób swoistą „listę Sendlerowej”. O Henryku Sławiku „polskim Wallenbergu” (1894 – 1944) ratującym od Zagłady zarówno dzieci żydowskie, jak i dorosłych.

Najliczniejszą grupę wśród Sprawiedliwych stanowią Polacy – 6066 osób

Przez wiele lat powojennych czyny Polaków ratujących Żydów w czasie Zagłady nie były szerzej znane nie tylko na świecie, ale i w Polsce. Poza wąskim gronem specjalistów niewielu wiedziało o „polskich listach Schindlera”. Choć to Polacy byli pierwszymi, którzy informowali świat o losie Żydów, organizowali dla nich pomoc, angażując w to struktury państwa podziemnego, ratowali rodziny żydowskie od zagłady, zawsze ryzykując życie własne i swoich najbliższych.

Tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata przyznaje od 1963 r. Instytut Yad Vashem w Jerozolimie osobom, które w latach drugiej wojny światowej bezinteresownie pomagały i ratowały od Zagłady Żydów. Do 1 stycznia 2008 r. tytuł ten przyznano 21 758 osobom z 44 państw świata. Wśród uhonorowanych najliczniejszą grupę stanowią Polacy – 6066 osób. Odstępstwem od zasady honorowania pojedynczych Sprawiedliwych jest Rada Pomocy Żydom „Żegota”, Duńczycy – uhonorowani jako naród za uratowanie prawie 7000 Żydów duńskich oraz mieszkańcy miasteczka Le Chambon sur Lignon we Francji, którzy wspólnie uratowali ok. 5000 Żydów.

W październiku 1944 r. ewakuował ich do swojego zakładu w Czechach i w ten sposób uchronił od deportacji, a w konsekwencji od śmierci w obozach zagłady. W 1967 r. uhonorowany został tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Nominacja ta spotkała się, nie tylko w Izraelu, z falą krytyki. Złamano bowiem zasadę przyznawania tytułu Sprawiedliwego osobom, które ratowały Żydów bezinteresownie. Sprawa Schindlera odżyła, kiedy Steven Spielberg nakręcił film „Lista Schindlera”. Opowiedział w nim historię dobrego Niemca, ratującego Żydów od Zagłady.

Historia
Krzysztof Kowalski: Heroizm zdegradowany
Historia
Cel nadrzędny: przetrwanie narodu
Historia
Zaprzeczał zbrodniom nazistów. Prokurator skierował akt oskarżenia
Historia
Krzysztof Kowalski: Kurz igrzysk paraolimpijskich opadł. Jak w przeszłości traktowano osoby niepełnosprawne
Materiał Promocyjny
Przewaga technologii sprawdza się na drodze
Historia
Kim byli pierwsi polscy partyzanci?
Walka o Klimat
„Rzeczpospolita” nagrodziła zasłużonych dla środowiska