Dzieło, którego dokonał Stwórca, rozdzielając światło od ciemności, niebo od wód i dzień od nocy, a także nazwa ceremonii i modlitwy odprawianej na zakończenie szabatu lub innego święta, połączonych z błogosławieństwami. Sacrum nie może łączyć się z profanum – sakralny czas kończącego się właśnie święta ze świeckim czasem rozpoczynającego się dnia powszedniego. Wzmianka o hawdali (hebr. oddzielenie) występuje w Misznie (Berachot 5, 2).
Ceremonia rozpoczyna się od recytacji fragmentów Biblii wyrażających ufność pokładaną w Bogu i zawierających prośbę o opiekę i błogosławieństwo dla ludu Izraela (np. Księga Izajasza 12,2—3; Księga Psalmów 3,9; 46,12; 84,13; 20,10; Księga Estery 8,16), nawiązujących do bożego błogosławieństwa, opieki i dobrego losu. Wypowiadając słowa błogosławieństwa nad winem (Kidusz, hebr. Uświęcenie), rozlewa się zazwyczaj kilka kropel na talerzyk na znak obfitości i przeciwdziałania złym mocom. Później następuje błogosławieństwo nad wonnościami (besamim): ich miły zapach przypomina o radościach kończącego się szabatu, które mają dać wiernym siłę przed nadchodzącym dniem pracy. Na zakończenie nad płomieniem świec o splecionym knocie odmawia się modlitwę dziękczynną i błogosławiącą Pana, na pamiątkę stworzenia świata, którego zaistnienie obwieściło światło w pierwszym dniu tygodnia.
(na podst. „Leksykonu judaistycznego”, Warszawa 2007)
