Zatrzymana ofensywa

W grudniu 1894 roku oddziały włoskiego korpusu ekspedycyjnego gen. Oreste Baratieriego przekroczyły rzekę Mereb i wkroczyły do Etiopii.

Publikacja: 28.11.2008 03:55

Wojownik z etiopskiej prowincji Amhar, rysunek ok. połowy XIX w.

Wojownik z etiopskiej prowincji Amhar, rysunek ok. połowy XIX w.

Foto: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

13 stycznia 1895 roku pod Koatit Włosi zmusili do odwrotu wojska cesarskie, a potem zajęli prawie całą prowincję Tigraj, w tym ważną twierdzę w Mekelie.

Ale gdy jesienią Menelik zakończył koncentrację wszystkich swoich oddziałów i na czele niemal 80-tysięcznej armii ruszył na północ, karta się odwróciła.

7 grudnia na płaskowyżu Amba Alagie cesarska awangarda dowodzona przez księcia Mäkonnena rozniosła w pył 2,5-tysięczną brygadę erytrejską w służbie włoskiej. 21 stycznia 1896 roku, po 15-dniowym oblężeniu, Włosi stracili forty w Mekelie. W lutym oddziały cesarskie zajęły Aduę – ważne strategicznie miasto leżące na styku czterech dróg, co pozwalało na podjęcie działań ofensywnych w dowolnym kierunku.

Włosi w pośpiechu koncentrowali siły w Addigrat, położonym 50 km na wschód od Aduy. Baratieri miał do wyboru odwrót za rzekę Mereb, gdzie mógł zająć dogodne pozycje i bronić Erytrei, albo atak i zepchnięcie wojsk Menelika na południe. Ale w Rzymie oczekiwano sukcesów i naciskany przez dwór królewski i rząd premiera Crispiego generał wydał rozkaz marszu na Aduę.

28 lutego 1896 roku wrogie armie oddzielał już tylko kilkukilometrowy pas wzgórz i wąwozów. Wojska Menelika zajmowały szeroki płaskowyż rozciągający się wokół doliny Aduy, skąd etiopska jazda bacznie obserwowała poczynania Włochów. Lewym skrzydłem (w sile ok. 15 tys. ludzi) dowodził Ras Alula, centrum (ok. 25 tys. żołnierzy) – Mäkonnen, a prawym skrzydłem (ok. 15 tys. ludzi) książę Tekle Haymanot wspierany przez walecznego Gebeyyehu. W odwodzie znajdowały się doborowe jednostki Menelika wraz z rezerwą artylerii (ok. 30 tys. żołnierzy i 30 dział). Cesarska para wraz ze sztabem stanęła w pobliskim klasztorze, którego wieże górowały nad terenem, dając możliwość dobrej obserwacji.

Baratieri planował zbliżyć swe oddziały do linii wroga i zająć dogodne pozycje na wzgórzach, aby zmusić Menelika do odwrotu lub sprowokować do ataku. W tym drugim przypadku chciał zmasakrować wojska etiopskie ogniem piechoty i artylerii.

Na centrum włoskich pozycji najlepiej nadawała się góra Bellah, wokół której miała stanąć brygada gen. Arimondiego (2,5 tys. żołnierzy i 12 dział). Prawą flankę wzdłuż ciągnących się na północ stoków góry winna zająć brygada gen. Dabormidy (3,8 tys. żołnierzy i 18 dział). Obronę lewej flanki na wzgórzu Chidane-Meret powierzono erytrejskiej brygadzie gen. Albertoniego (4,1 tys. żołnierzy i 14 dział). W odwodzie stanęła brygada gen. Elleny (4,2 tys. żołnierzy i 12 dział), zabezpieczając drogę odwrotu na Adigrat. Łącznie Baratieri miał do dyspozycji ok. 17 tys. żołnierzy i 56 nowoczesnych dział.

W nocy 29 lutego oddziały włoskie rozpoczęły przemarsz na wyznaczone pozycje. Słaba orientacja w terenie, brak odpowiednich map i słaba łączność pomiędzy kolumnami sprawiły, że brygady rozproszyły się. Oddziały Dabormidy i Albertona oddaliły się 3 – 5 km od centrum Baratierego, tracąc z nim kontakt i odsłaniając jego flanki. Menelik stanął przed szansą rozbicia oddziałów wroga jeden po drugim.

Historia
Telefony komórkowe - techniczne arcydzieło dla każdego
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Historia
Paweł Łepkowski: Najsympatyczniejszy ze wszystkich świętych
Historia
Mistrzowie narracji historycznej: Hebrajczycy
Historia
Bunt carskich strzelców
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Historia
Wojna zimowa. Walka Dawida z Goliatem