Używanie takiej nazwy oznaczało zerwanie z nadzieją na odbudowę Świątyni Jerozolimskiej. Reforma odbiła się na ukształtowaniu wnętrz synagog. Działo się to przede wszystkim na Zachodzie Europy. Wzory rozpowszechniały się poprzez prasę architektoniczną, a pod koniec wieku dzięki podręcznikom budowlanym.
Wnętrza synagog upodabniały się do wnętrz kościołów protestanckich. Bywały trójnawowe, miewały też układ centralny z kopułą. Bimę przesunięto ze środka sali w pobliże arki, tworząc przy ścianie wschodniej wielką kompozycję, dodatkowo wzbogaconą miejscem dla chóru lub organów, najczęściej ponad arką. Wprowadzono stałe ławki zarówno w sali głównej, jak i na galeriach dla kobiet.
Sposób praktykowania religii przez część wiernych także upodobnił się do protestanckiego i wielkie nowe sale modlitwy zapełniały się tylko w święta; niewiele osób modliło się codziennie, więc od razu w projekcie przewidywano na ten cel dodatkowe salki.
[ramka]Do połowy XVIII w. większość synagog w krajach europejskich (może z wyjątkiem Amsterdamu) to budynki skromne, niewyróżniające się z otoczenia. Na tym tle liczba i skala, różnorodność form i bogactwo dekoracji synagog wzniesionych w I Rzeczypospolitej były wręcz fenomenalne [/ramka]
Upowszechnił się zwyczaj brania ślubów w synagogach, w związku z czym urządzano specjalne pokoje dla tych ceremonii. Program funkcjonalny synagog wzbogacił się także o dodatkowe pokoje biurowe dla rabina, sale posiedzeń zarządu synagogi, klasy szkolne, a także toalety.
