Alianci i Turcy giną pod Gallipoli, a tymczasem...

Publikacja: 26.12.2008 03:25

Jüan Szy-kaj, prezydent, a potem krótko cesarz Chin, fotografia z 1915 r.

Jüan Szy-kaj, prezydent, a potem krótko cesarz Chin, fotografia z 1915 r.

Foto: Archiwum „Mówią Wieki"

[srodtytul]Na świecie [/srodtytul]

Po obaleniu w 1912 roku dynastii Qing w Chinach utworzono republikę. Pierwszym prezydentem został Sun Jat-sen, twórca Chińskiej Partii Narodowej (Kuomintang), który wkrótce ustąpił na rzecz generała wojsk cesarskich Jüan Szy-kaja.

W 1913 roku nowy prezydent rozwiązał parlament, a 20 listopada 1915 roku ogłosił powrót do monarchii i obwołał się cesarzem. Wobec społecznego niezadowolenia w marcu 1916 roku przywrócił republikę. Zmarł dwa miesiące później.

[srodtytul]W europie[/srodtytul]

26 – 29 maja 1915 roku przez Moskwę przetoczył się antyniemiecki pogrom. W zamieszkach, w których uczestniczyło ok. 100 tys. ludzi, zginęło pięć osób, a rozjuszony tłum splądrował kilkaset fabryk, składów, punktów handlowych, mieszkań i domów prywatnych należących do obywateli państw centralnych oraz osób podejrzewanych o sprzyjanie im. Władze zachowywały się biernie. Wojsko wyprowadzono na ulice dopiero po trzech dniach, gdy niepokoje już dogasały.

[srodtytul]W Polsce [/srodtytul]

W sierpniu 1915 roku w zajętej Kongresówce Niemcy i Austriacy utworzyli generalne gubernatorstwa z siedzibami w Warszawie i Kielcach (potem w Lublinie). Okupantom zależało na pozyskaniu sympatii Polaków (co miało ułatwić gospodarczą eksploatację), dlatego szli na ustępstwa wobec polskich środowisk politycznych i społecznych. Już w listopadzie 1915 roku otwarto w Warszawie uniwersytet i politechnikę z polskim językiem wykładowym i polską kadrą naukową. Polacy mogli też obchodzić publicznie narodowe rocznice.

Historia
Co naprawdę ustalono na konferencji w Jałcie
Historia
Ten mały Biały Dom. Co kryje się pod siedzibą prezydenta USA?
Historia
Dlaczego we Francji zakazano publicznych egzekucji
Historia
Most powietrzny Alaska–Syberia. Jak Amerykanie dostarczyli Sowietom samoloty
Materiał Promocyjny
Współpraca na Bałtyku kluczem do bezpieczeństwa energetycznego
Historia
Tolek Banan i esbecy
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń