Alianci i Turcy giną pod Gallipoli, a tymczasem...

Publikacja: 26.12.2008 03:25

Jüan Szy-kaj, prezydent, a potem krótko cesarz Chin, fotografia z 1915 r.

Jüan Szy-kaj, prezydent, a potem krótko cesarz Chin, fotografia z 1915 r.

Foto: Archiwum „Mówią Wieki"

[srodtytul]Na świecie [/srodtytul]

Po obaleniu w 1912 roku dynastii Qing w Chinach utworzono republikę. Pierwszym prezydentem został Sun Jat-sen, twórca Chińskiej Partii Narodowej (Kuomintang), który wkrótce ustąpił na rzecz generała wojsk cesarskich Jüan Szy-kaja.

W 1913 roku nowy prezydent rozwiązał parlament, a 20 listopada 1915 roku ogłosił powrót do monarchii i obwołał się cesarzem. Wobec społecznego niezadowolenia w marcu 1916 roku przywrócił republikę. Zmarł dwa miesiące później.

[srodtytul]W europie[/srodtytul]

26 – 29 maja 1915 roku przez Moskwę przetoczył się antyniemiecki pogrom. W zamieszkach, w których uczestniczyło ok. 100 tys. ludzi, zginęło pięć osób, a rozjuszony tłum splądrował kilkaset fabryk, składów, punktów handlowych, mieszkań i domów prywatnych należących do obywateli państw centralnych oraz osób podejrzewanych o sprzyjanie im. Władze zachowywały się biernie. Wojsko wyprowadzono na ulice dopiero po trzech dniach, gdy niepokoje już dogasały.

[srodtytul]W Polsce [/srodtytul]

W sierpniu 1915 roku w zajętej Kongresówce Niemcy i Austriacy utworzyli generalne gubernatorstwa z siedzibami w Warszawie i Kielcach (potem w Lublinie). Okupantom zależało na pozyskaniu sympatii Polaków (co miało ułatwić gospodarczą eksploatację), dlatego szli na ustępstwa wobec polskich środowisk politycznych i społecznych. Już w listopadzie 1915 roku otwarto w Warszawie uniwersytet i politechnikę z polskim językiem wykładowym i polską kadrą naukową. Polacy mogli też obchodzić publicznie narodowe rocznice.

[srodtytul]Na świecie [/srodtytul]

Po obaleniu w 1912 roku dynastii Qing w Chinach utworzono republikę. Pierwszym prezydentem został Sun Jat-sen, twórca Chińskiej Partii Narodowej (Kuomintang), który wkrótce ustąpił na rzecz generała wojsk cesarskich Jüan Szy-kaja.

Pozostało 83% artykułu
Historia
Telefony komórkowe - techniczne arcydzieło dla każdego
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Historia
Paweł Łepkowski: Najsympatyczniejszy ze wszystkich świętych
Historia
Mistrzowie narracji historycznej: Hebrajczycy
Historia
Bunt carskich strzelców
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Historia
Wojna zimowa. Walka Dawida z Goliatem