Arsenał minionych wieków

[srodtytul]Pistolety maszynowe[/srodtytul]

Pierwszy udany pistolet maszynowy pojawił się w czasie I wojny. Był to niemiecki bergmann MP 18. I kal. 9 mm, skonstruowany przez Hugo Schmeissera. Potrzeba zapewnienia żołnierzom szybkostrzelnej, wygodnej, lekkiej i nieskomplikowanej broni o dostatecznej sile rażenia spowodowała w dwudziestoleciu międzywojennym przystąpienie wielu krajów do konstruowania własnych wzorów, opartych w dużej mierze na MP.

Armia Finlandii przyjęła na uzbrojenie w 1931 roku koonepistooli m/31, znany powszechnie jako Suomi, konstrukcji A.J. Lahtiego. Broń działała na zasadzie odrzutu zamka swobodnego, przystosowana była do strzelania amunicją 9 mm Parabellum ogniem zarówno ciągłym, jak i pojedynczym.

Lufę umieszczono w ażurowej osłonie, a na komorze zamkowej zamocowano celownik z nastawą do 500 m. Suomi zaopatrzono w klasyczną karabinową kolbę, co było charakterystyczne dla wszystkich pistoletów maszynowych z dwudziestolecia międzywojennego.

Zasilanie odbywało się z kilku typów magazynków, jednak najbardziej praktycznym, niezawodnym i w efekcie najczęściej używanym był bęben na 71 naboi. Suomi był jednym z najbardziej udanych peemów, słynął z doskonałego wykonania i bardzo wysokiej jakości materiałów. Duży ciężar broni i długa lufa wpływały na wyjątkową, jak na pistolet maszynowy, celność.

Broń produkowana była licencyjnie w Szwecji, Danii i w Szwajcarii. W latach 1932 – 1944 wyprodukowano w Finlandii 80 000 suomi; armia wykorzystywała je w trakcie wojny zimowej oraz później w tzw. wojnie kontynuacyjnej 1941 – 1944.W 1935 roku na uzbrojenie Armii Czerwonej trafił peem W.A. Diegtiariewa, czyli PPD 34. Zasada działania była analogiczna jak w suomi; z czasem broń dostosowano także do bębnowego magazynka, wzorowanego na fińskim. Peem okazał się solidny i niezawodny, jednak brak przekonania do tej kategorii broni był przyczyną niewielkiej produkcji, a nawet wycofania PPD z uzbrojenia tuż przed wojną! Sytuacja zmieniła się po krwawej nauczce w lasach Karelii.

[srodtytul]Pancerny kolos[/srodtytul]

Rozwój przemysłu pozwolił ZSRR na rozbudowę wojsk zmechanizowanych w skali niespotykanej nigdzie na świecie. Podczas gdy w 1928 roku na stanie znajdowało się mniej niż 100 czołgów, to w połowie lat 30. było ich już ponad 10 000, a w 1939 prawie 30 000 (włącznie z kilkoma tysiącami samochodów pancernych)! Był to oczywiście sprzęt różnej jakości i przydatności na nowoczesnym polu walki.

Do wybuchu II wojny i w pierwszych jej latach podstawowym radzieckim czołgiem był lekki T-26 (zwany też ogólnowojskowym) bazujący konstrukcyjnie na angielskim vickersie, najliczniej występował w wersji z armatą 45 mm. W ciągu prawie dziesięciu lat produkcji powstało kilka wersji oraz liczne pojazdy specjalne. T-26 przeznaczony był do wsparcia piechoty, pancerne zagony zaś wykonywać miały jednostki wyposażone w czołgi szybkie BT (Bystrochodnyj Tank). Najważniejszą zaletą tych wozów (trzy wersje: BT-2, BT-5, BT-7) było kołowo-gąsienicowe podwozie z niezależnym zawieszeniem kół jezdnych, pomysłu amerykańskiego inżyniera J. W. Christie.

BT mogły poruszać się zarówno na gąsienicach, jak i na kołach; w tym ostatnim przypadku zdolne były osiągnąć na utwardzonej drodze prędkość ponad 70km/h. Czołgami przeznaczonymi do przełamywania umocnionych pozycji wroga były średni T-28 i ciężki T-35. Ten pierwszy miał armatę 76,2 mm i pięć kaemów, rozmieszczone w trzech wieżach, ważył niecałe 30 t, drugi miał armatę 76,2 mm, dwie 45 mm i pięć, sześć kaemów, wszystko rozmieszczone było w pięciu wieżach! Pojazd ważył około 40 t.

Oba okazały się być nieudane i wyprodukowano ich stosunkowo niewiele (T-35 – kilkadziesiąt sztuk). Wszystkie radzieckie czołgi napędzane były silnikami gaźnikowymi.