Wydarzenia epoki, lata 1893 – 1900

[srodtytul]Polityka[/srodtytul]

Rok 1893: Powstaje Polska Partia Socjalistyczna oraz Socjaldemokracja Królestwa Polskiego.

1894: Car Mikołaj II na tronie Rosji (1 listopada).

1895: Powstaje Stronnictwo Ludowe. Lenin zakłada Związek Walki o Wyzwolenie Klasy Robotniczej.

1896: Pierwsze nowożytne igrzyska olimpijskie w Atenach.

1897: Gorączka złota nad Klondike. W Polsce i Rosji działa żydowska partia Bund. Pierwszy kongres syjonistyczny w Bazylei.

1898: I Zjazd Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji. Włoski anarchista morduje cesarzową Elżbietę (10 września), żonę Franciszka Józefa. Chłop Michał Drzymała sabotuje niemiecki zakaz zakładania nowych domostw, zamieszkując w wozie.

1899: Konferencja pokojowa 26 państw w Hadze (ograniczenie zbrojeń, utworzenie Trybunału Haskiego). II wojna burska w Afryce Południowej (do 1902 r.).

1900: przekształcenie SDKP w SDKPiL (Socjaldemokrację Królestwa Polskiego i Litwy). Powstanie bokserów w Chinach. W Paryżu: otwarcie Wystawy Światowej (14 kwietnia), II Igrzysk Olimpijskich (14 maja), obrady Międzynarodowego Kongresu Socjalistycznego (23 września).

[srodtytul]Nauka i technika[/srodtytul]

1894: Tramwaje we Lwowie.

1895: Bracia Auguste i Louis Lumi`ere opatentowali kinematograf (13 lutego), pokazali „Wyjście robotników z fabryki” (22 marca), założyli pierwsze stałe kino w Paryżu – seans dziewięciu minutowych filmów przyniósł im 33 franki (28 grudnia). Otwarcie Kanału Cesarza Wilhelma (dziś Kiloński). Alfred Nobel w testamencie ustanawia nagrodę. Wilhelm Conrad Roentgen drukuje artykuł o promieniach X.

1896: Pierwsze seanse filmowe na ziemiach polskich. Henri Becquerel odkrył zjawisko radioaktywności. Guglielmo Marconi przeprowadził próbę radia. W Budapeszcie otwarto pierwsze metro w Europie. Joseph John Thomson odkrył elektrony. Rudolf Diesel skonstruował wysokoprężny silnik.

1898: Tramwaje w Łodzi i Ołomuńcu. Maria Skłodowska-Curie i Piotr Curie odkryli polon i rad.

1900: Otwarcie paryskiego metra. Udany lot sterowcem konstrukcji Ferdinanda von Zeppelina. Norweg Johann Vaaler domaga się patentu na swój wynalazek: spinacz do papieru. Max Planck sformułował prawo ciała doskonale czarnego i przedstawił teorię kwantową.

[srodtytul]Kultura[/srodtytul]

1893: W Krakowie otwarcie Teatru Miejskiego (od 1909 r. im. Słowackiego).