Wydarzenia epoki, lata 1893 – 1900

Publikacja: 11.03.2009 10:55

Wóz Drzymały w Grodzisku Wielkopolskim

Wóz Drzymały w Grodzisku Wielkopolskim

Foto: EAST NEWS

[srodtytul]Polityka[/srodtytul]

Rok 1893: Powstaje Polska Partia Socjalistyczna oraz Socjaldemokracja Królestwa Polskiego.

1894: Car Mikołaj II na tronie Rosji (1 listopada).

1895: Powstaje Stronnictwo Ludowe. Lenin zakłada Związek Walki o Wyzwolenie Klasy Robotniczej.

1896: Pierwsze nowożytne igrzyska olimpijskie w Atenach.

1897: Gorączka złota nad Klondike. W Polsce i Rosji działa żydowska partia Bund. Pierwszy kongres syjonistyczny w Bazylei.

1898: I Zjazd Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji. Włoski anarchista morduje cesarzową Elżbietę (10 września), żonę Franciszka Józefa. Chłop Michał Drzymała sabotuje niemiecki zakaz zakładania nowych domostw, zamieszkując w wozie.

1899: Konferencja pokojowa 26 państw w Hadze (ograniczenie zbrojeń, utworzenie Trybunału Haskiego). II wojna burska w Afryce Południowej (do 1902 r.).

1900: przekształcenie SDKP w SDKPiL (Socjaldemokrację Królestwa Polskiego i Litwy). Powstanie bokserów w Chinach. W Paryżu: otwarcie Wystawy Światowej (14 kwietnia), II Igrzysk Olimpijskich (14 maja), obrady Międzynarodowego Kongresu Socjalistycznego (23 września).

[srodtytul]Nauka i technika[/srodtytul]

1894: Tramwaje we Lwowie.

1895: Bracia Auguste i Louis Lumi`ere opatentowali kinematograf (13 lutego), pokazali „Wyjście robotników z fabryki” (22 marca), założyli pierwsze stałe kino w Paryżu – seans dziewięciu minutowych filmów przyniósł im 33 franki (28 grudnia). Otwarcie Kanału Cesarza Wilhelma (dziś Kiloński). Alfred Nobel w testamencie ustanawia nagrodę. Wilhelm Conrad Roentgen drukuje artykuł o promieniach X.

1896: Pierwsze seanse filmowe na ziemiach polskich. Henri Becquerel odkrył zjawisko radioaktywności. Guglielmo Marconi przeprowadził próbę radia. W Budapeszcie otwarto pierwsze metro w Europie. Joseph John Thomson odkrył elektrony. Rudolf Diesel skonstruował wysokoprężny silnik.

1898: Tramwaje w Łodzi i Ołomuńcu. Maria Skłodowska-Curie i Piotr Curie odkryli polon i rad.

1900: Otwarcie paryskiego metra. Udany lot sterowcem konstrukcji Ferdinanda von Zeppelina. Norweg Johann Vaaler domaga się patentu na swój wynalazek: spinacz do papieru. Max Planck sformułował prawo ciała doskonale czarnego i przedstawił teorię kwantową.

[srodtytul]Kultura[/srodtytul]

1893: W Krakowie otwarcie Teatru Miejskiego (od 1909 r. im. Słowackiego).

1894: W warszawskiej Zachęcie „Szał uniesień” Podkowińskiego. We Lwowie „Panorama racławicka” Wojciecha Kossaka i Jana Styki.

1895: Premierze „Strasznego dworu” Moniuszki w Warszawie towarzyszą patriotyczne uniesienia. Prawykonanie baletu „Jezioro łabędzie” Czajkowskiego. Premiera „Ubu króla” Alfreda Jarry’ego w Paryżu staje się forpocztą awangardy teatralnej.

1898: W stulecie urodzin Mickiewicza odsłonięto jego pomniki w Krakowie i w Warszawie. Literatura wzbogaca się o „Rodzinę Połanieckich” i „Quo vadis” Sienkiewicza; „Emancypantki” i „Faraona” Prusa; „Komediantkę” i „Ziemię obiecaną” Reymonta; „Syzyfowe prace” Żeromskiego. Łuszczewska wydaje „Panienkę z okienka”, Weyssenhoff „Żywot i myśli Zygmunta Podfilipskiego”, Przybyszewski „Dzieci szatana”, Wyspiański „Warszawiankę”. Ukazują się: „Szaleństwo Almayera” Conrada, „Portret Doriana Graya” Wilde’a, „Księga dżungli” Kiplinga, „Drakula” Stokera, „Paryż” Zoli, „Ogród udręczeń” Mirabeau, „Wehikuł czasu” i „Wojna światów” Wellsa.

[srodtytul]Polityka[/srodtytul]

Rok 1893: Powstaje Polska Partia Socjalistyczna oraz Socjaldemokracja Królestwa Polskiego.

Pozostało jeszcze 97% artykułu
Historia
Czy będą ekshumacje Ukraińców? IPN: Nie ma wniosku
Historia
Na ratunek zamkowi w Podhorcach i innym zabytkom
Historia
„Apokalipsa była! A w literaturze spokój”
Historia
80. rocznica wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau. Świat słucha świadectwa ocalonych
Historia
Pamięć o zbrodniach w Auschwitz-Birkenau. Prokuratura zamknęła dwa istotne wątki
Materiał Promocyjny
Raportowanie zrównoważonego rozwoju - CSRD/ESRS w praktyce