Za przyczyną Piłsudskiego rozpadła się PPS...

Na początku lat 20. publicystka chrześcijańskiej demokracji Irena Panenkowa pisząca pod pseudonimem Lipecki w książce „Legenda Piłsudskiego” tak uzasadniała negatywną ocenę jego roli w Polskiej Partii Socjalistycznej:

Publikacja: 18.03.2009 14:35

Zdjęcie z tablicy pamiątkowej ku czci Kazimierza Twardowskiego wykonane z okazji 100. posiedzenia Po

Zdjęcie z tablicy pamiątkowej ku czci Kazimierza Twardowskiego wykonane z okazji 100. posiedzenia Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Zdjęcie odtworzył Ryszard Kreyser

Foto: Rzeczpospolita

Po aresztowaniu osadzono Piłsudskiego w cytadeli warszawskiej. Znana jest historia jego ucieczki. Udawał obłąkanego, wskutek czego przeniesiono go do szpitala Mikołaja Cudotwórcy w Petersburgu, gdzie znów nie opuszczało go „szczęście”: gospodynią była tam Polka, p. Wojczyńska, szefem Polak również – p. Czeczott, lekarzem także Polak, p. Mazurkiewicz, obecny profesor uniwersytetu w Warszawie.

Dzięki nadzwyczajnemu poświęceniu i odwadze tego ostatniego, jak również determinacji i zręczności w „udawaniu” samego Piłsudskiego, ucieczka się powiodła i opromieniła go nowym romantycznym urokiem w partii, gdzie też, przedtem już wybitne, stanowisko jego teraz jeszcze się wzmocniło.

Ideologiem jednak partii, jego mózgiem kierowniczym nie stał się i teraz, jak nie był nim nigdy przedtem ani nigdy potem, z powodu braku widać skłonności w tym kierunku, a zapewne także braku i odpowiedniego przygotowania naukowego i inteligencji twórczej. Rolę tę odgrywał pierwotnie, jak wskazaliśmy, Mendelson, potem kilku innych pisarzy politycznych i społecznych, między nimi – St. Grabski, który pod pseudonimem Mazura pisywał w londyńskim „Przedświcie”. Obecnie tym ideologiem partyjnym stał się Witold Jodko.

Mimo to samowolna a uparta indywidualność Piłsudskiego, jego niezdolność do podporządkowania się komukolwiek sprawiła, że on to niebawem do partii wniósł ferment i konflikt wewnętrzny, który doprowadził do rozłamu. To wnoszenie fermentu, konfliktu, walki wewnętrznej i rozłamu, pod hasłem jego nazwiska i jego osoby, będzie, jak zobaczymy, stale i z reguły niemal towarzyszyło robocie Piłsudskiego w każdej z kolei organizacji, w której rolę wybitniejszą miał odegrać.

Za przyczyną więc głównie Piłsudskiego już w okresie rewolucyjnym jednolita dotąd i przez to najpotężniejsza z organizacji socjalistycznych PPS rozpadła się na prawicę, lewicę i centrum. Piłsudski z Jodką znalazł się w prawicy. Cały Komitet Centralny przeszedł do lewicy i centrum. Związek organizacyjny jeszcze był pozornie podtrzymany”.

[i][Jan Lipecki [Irena Panenkowa], Legenda Piłsudskiego, Poznań 1922, s. 14 – 15][/i]

Po aresztowaniu osadzono Piłsudskiego w cytadeli warszawskiej. Znana jest historia jego ucieczki. Udawał obłąkanego, wskutek czego przeniesiono go do szpitala Mikołaja Cudotwórcy w Petersburgu, gdzie znów nie opuszczało go „szczęście”: gospodynią była tam Polka, p. Wojczyńska, szefem Polak również – p. Czeczott, lekarzem także Polak, p. Mazurkiewicz, obecny profesor uniwersytetu w Warszawie.

Dzięki nadzwyczajnemu poświęceniu i odwadze tego ostatniego, jak również determinacji i zręczności w „udawaniu” samego Piłsudskiego, ucieczka się powiodła i opromieniła go nowym romantycznym urokiem w partii, gdzie też, przedtem już wybitne, stanowisko jego teraz jeszcze się wzmocniło.

Historia
Paweł Łepkowski: Najsympatyczniejszy ze wszystkich świętych
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Historia
Mistrzowie narracji historycznej: Hebrajczycy
Historia
Bunt carskich strzelców
Historia
Wojna zimowa. Walka Dawida z Goliatem
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Historia
Archeologia rozboju i kontrabandy