Aktualizacja: 06.05.2009 11:52 Publikacja: 06.05.2009 11:52
Prezydent USA Woodrow Wilson
Foto: AP
[srodtytul]Polityka[/srodtytul]
- 4 punktów Wilsona – w 13. porusza kwestię utworzenia niepodległego państwa polskiego z dostępem do morza, na terenach w większości zamieszkanych przez ludność polską (8 stycznia).
- Finlandia zapewnia prawa obywatelom pochodzenia żydowskiego (12 stycznia).
- Klęska sił komunistycznych w wojnie domowej w Finlandii (28 stycznia – 15 maja).
- Rosja przechodzi z kalendarza juliańskiego na gregoriański (14 lutego).
- Litwa proklamuje niepodległość; koniec unii polsko-litewskiej (16 lutego).
- Moskwa stolicą bolszewickiej Rosji (12 marca).
- Na rozkaz Lenina czekiści mordują cara Mikołaja II, jego żonę Aleksandrę i piątkę ich dzieci (17 lipca).
- Epidemia grypy hiszpanki przeradza się w pandemię (sierpień).
- Nieudany zamach Fanny Kapłan na Lenina podczas moskiewskiego wiecu (30 sierpnia).
[srodtytul]Nauka i technika[/srodtytul]
I wojna światowa była militarnym, ale i technologicznym poligonem – wielkie niemieckie działo rozpoczęło ostrzał Paryża z odległości 114 km (21 marca).
Amerykański radiotechnik Edwin Howard Armstrong z Uniwersytetu Columbia opracował zasady odbioru superheterodynowego. Nagrodę Nobla z fizyki otrzymał Max Planck – niemiecki fizyk, autor prac z zakresu termodynamiki, promieniowania termicznego, energii, dyspersji, optyki, teorii względności, a przede wszystkim teorii kwantów. Odkryciem stałej fizycznej w 1889 r., nazwanej następnie stałą Plancka, dał początek mechanice kwantowej.
Nobel z chemii za opracowanie metody syntezy amoniaku przydatnej w produkcji nawozów sztucznych trafił do rąk urodzonego we Wrocławiu niemieckiego chemika żydowskiego pochodzenia Fritza Habera. Był on wśród głównych organizatorów produkcji gazów bojowych użytych przez armię niemiecką m.in. pod Ypres. Później opracował m.in. produkcję środka do dezynfekcji i dezynsekcji – cyklonu B. Wielu krewnych Habera zostało zamordowanych w obozach koncentracyjnych za pomocą jego wynalazku.
[srodtytul]Kultura[/srodtytul]
W Krakowie otwarto drugą wystawę ekspresjonistów (18 sierpnia).
W Warszawie powstała kawiarnia Pod Picadorem (Nowy Świat 57, później w piwnicy Hotelu Europejskiego). Założycielami byli poeci, członkowie grupy literackiej Skamander, skupieni wokół pisma „Pro Arte”: Jan Lechoń, Antoni Słonimski i Julian Tuwim. Ukazały się polskie powieści: „Żywe kamienie” Wacława Berenta, „Dzieci ojczyzny” Marii Dąbrowskiej, „Uczniaki” Włodzimierza Perzyńskiego, „Rok 1794” Władysława Reymonta.
Wyszły tomiki poezji rodzimej: „Czyhanie na Boga” Tuwima, „Tęcza łez i krwi” Leopolda Staffa, oraz zagranicznej: „Inonia” i „Przemienienie” Siergieja Jesienina. Pośmiertnie opublikowano dzieła angielskiego poety, jezuity, Gerarda Manleya Hopkinsa. Czytelnicy dostali do rąk „Poddanego” Heinricha Manna i „Colas Breugnon” Romain Rollanda. W nurcie znaczących prac naukowych Oswald Spengler opublikował pierwszy tom „Zmierzchu Zachodu” (drugi ukazał się w 1922 r.).
© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita
80 lat temu, 25 stycznia 1945 roku, z obozu koncentracyjnego Stutthof wyszły kolumny więźniów. Po drodze zmarło 17 tys. osób. To jedna z największych zbrodni popełnionych przez Niemców podczas II wojny światowej.
Suzuki Vitara jest dostępna w odmianach Mild Hybrid i DualJet Hybrid z technologią Strong Hybrid. Tłumaczymy, jakie są różnice między tymi wersjami i którą z nich dla siebie wybrać.
Spacer nadmorską plażą, nie tylko nad Bałtykiem, to okazja do wchłonięcia pokaźnej porcji jodu. Ale nie tylko – to także szansa na napotkanie materialnych śladów przeszłości, bliższej i dalszej, sprzed dekad i sprzed stuleci.
50 lat temu Jacek Pałkiewicz, późniejszy odkrywca źródła Amazonki, zyskał światowy rozgłos, pokonując Ocean Atlantycki w roli dobrowolnego rozbitka. W annałach historii żeglugi wyprawa została odnotowana jako pionierska. To 44-dniowe doświadczenie wykorzystali badacze z NASA zainteresowani problematyką izolacji i granic ludzkiej wytrzymałości.
17 stycznia 395 r. cesarz Teodozjusz Wielki oficjalnie podzielił Imperium Rzymskie na dwie niezależne od siebie części. Wschodnią, ze stolicą w Konstantynopolu, przekazał pod władanie swojemu starszemu synowi, 17-letniemu Arkadiuszowi. Łacińska część zachodnia miała pozostać pod panowaniem młodszego syna, 11-letniego Honoriusza.
Klienci Warty mają możliwość leczenia nowotworów przy użyciu najnowocześniejszych metod na świecie. Ubezpieczenie Leczenie za granicą Plus może pokryć związane z tym koszty nawet do 2 mln euro.
Ministerstwo Kultury wycofało się z współprowadzenia i dofinansowania chełmskiego muzeum rzezi wołyńskiej. Władze samorządowe idą do sądu.
Poprzez innowacje, elastyczność i zrozumienie potrzeb lokalnych rynków możemy nie tylko sprostać oczekiwaniom konsumentów, ale także inspirować innych do podejmowania działań na rzecz zrównoważonego rozwoju i efektywności biznesowej
Całe miasto wrze – czy przyjedzie ten słynny Żyd i co powie? Czy odbędzie się polityczna prowokacja, aresztowania? Nie, to nie chodzi o Beniamina Netanjahu, tylko o Zeewa Żabotyńskiego, głośnego syjonistę, który przyjechał do Krakowa w 1927 r. O tym właśnie opowiada arcyciekawa, choć zawiła powieść „Czarne wesele” Edwarda Pasewicza.
Kiedy zniknie problem ekshumacji na Wołyniu, powstanie inny. Na przykład wydarzeń w Galicji Wschodniej w 1944 r. i odpowiedzialności za „oczyszczenie” jej terenów z ludności polskiej - mówi Bohdan Hud, historyk i politolog, prof. Lwowskiego Uniwersytetu Narodowego im. Iwana Franki.
W związku z obchodami 80-lecia wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau, w Oświęcimiu i Krakowie wprowadzone zostanie czasowe ograniczenie noszenia i przemieszczania broni w stanie rozładowanym.
Miejsce na liście krajów drugiej kategorii z ograniczonym dostępem do amerykańskich chipów powinno nam uświadomić, że dla państw z jądra Zachodu nigdy nie będziemy im równi. Pytanie, dokąd nas ta świadomość zaprowadzi.
80 lat temu, 25 stycznia 1945 roku, z obozu koncentracyjnego Stutthof wyszły kolumny więźniów. Po drodze zmarło 17 tys. osób. To jedna z największych zbrodni popełnionych przez Niemców podczas II wojny światowej.
Dziennikarze brytyjskiego dziennika „Financial Times” przygotowali listę najlepszych sklepów płytowych na świecie. W zestawieniu znalazł się sklep z Polski.
Potrzebujących jest wielu. Ale zobowiązania wobec Polaków z Białorusi są jednak wyjątkowe.
Trwa dobra passa polskich miast – zdobywają wyróżnienia w rankingach przygotowywanych przez czołowe międzynarodowe serwisy dla podróżników. Najnowszy sukces to miejsce na liście miast najlepszych na tak zwany „city break”. Które z polskich miast zdobyło ten tytuł?
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas
