Wydarzenia epoki, schyłek 1920 roku

Publikacja: 09.06.2009 06:53

Obrady Ligi Narodów w Genewie

Obrady Ligi Narodów w Genewie

Foto: AP, AFP

[srodtytul]Polityka[/srodtytul]

[b]Polska: [/b]

- 22 – 28 września – wojna polsko-bolszewicka: bitwa nad Niemnem.

- 7 października – porozumienie w Suwałkach, na mocy którego Wilno miało przypaść Litwie.

- 12 października – gen. Lucjan Żeligowski zajął Wilno i proklamował utworzenie Litwy Środkowej. W Rydze podpisano polsko-radziecki preliminaryjny traktat pokojowy i umowę o rozejmie między Polską, Rosją i Ukrainą.

- 15 listopada – oficjalnie powstało Wolne Miasto Gdańsk.

- 16 grudnia – Wejherowo wróciło do Polski.

- 27 października – Liga Narodów utworzyła siedzibę w Genewie w Szwajcarii.

- 11 listopada – w Wielkiej Brytanii pochowano nieznanego żołnierza w opactwie westminsterskim; w ślad za tym podobne groby zaczęły stawiać inne kraje.

- 15 listopada – w Genewie pierwsze zgromadzenie Ligi Narodów.

- 17 listopada – Rada Ligi Narodów zaakceptowała konstytucję Wolnego Miasta Gdańska.

- 21 listopada – krwawa niedziela w Dublinie.

- 5 grudnia – społeczeństwo greckie opowiedziało się w referendum za przywróceniem monarchii.

- 22 grudnia – w Rosji radzieckiej na VIII Zjeździe Rad na wniosek Lenina przyjęto plan gospodarczy GOELRO.

[srodtytul]Nauka i technika[/srodtytul]

- 29 września – w Stanach Zjednoczonych pojawiło się w sprzedaży pierwsze domowe radio marki Westinghouse; kosztowało 10 dolarów.

- 2 listopada – w Pittsburghu w USA rozpoczęła nadawanie pierwsza regularna stacja radiofoniczna na świecie KDKA, należąca do Westinghouse Electric Corporation; inauguracyjna audycja dotyczyła wyborów prezydenckich.

- 16 listopada – powstały Australijskie Linie Lotnicze Qantas (Qantas Airways). Nagrody Nobla otrzymali: z fizyki – Szwajcar Charles Guillaume za wkład, jaki wniósł w precyzyjne pomiary w tej dziedzinie nauki dzięki odkryciu anomalii w stopach niklowo-stalowych. Z chemii – niemiecki fizyk i chemik Walther Hermann Nernst (urodzony w Wąbrzeźnie; jego matka była Polką) za prace w zakresie termochemii. Z medycyny – duński fizjolog August Krogh za odkrycie regulacyjnego mechanizmu naczyń włosowatych. Nagrodę pokojową odebrał francuski prawnik i polityk Léon Victor Auguste Bourgeois, przewodniczący Rady Ligi Narodów.

[srodtytul]Kultura[/srodtytul]

Znaczące w historii filmy tego czasu to m.in. amerykański obraz „Droga na wschód” Davida Warka Griffitha z Lilian Gish (premiera 3 października), szwedzki „Wdowa po pastorze” Carla Theodora Dreyera (4 października) oraz niemiecki „Golem” Paula Wegenera, z aktorskim udziałem twórcy (29 października). Nowe książki to „Ulubieniec” pióra Sidonie-Gabrielle Colette, „Po tej stronie raju” Francisa Scotta Fitzgeralda, „W stalowych burzach” Ernsta Jüngera, „Ulica Główna” Sinclaira Lewisa, „Historia świata” i „Rosja we mgle” Herberta George’a Wellsa oraz „Wiek niewinności” Edith Wharton. Z rodzimej prozy ukazuje się „Hrabia Emil” Zofii Nałkowskiej i „Lato leśnych ludzi” Marii Rodziewiczówny. Poeci wydają tomiki: Anatol Stern „Futuryzje”, Tytus Czyżewski „Zielone oko”, Aleksander Wat „Ja z jednej i Ja z drugiej strony mego mopsożelaznego piecyka”, Józef Wittlin „Hymny”, Bolesław Leśmian „Łąkę”, a Jan Lechoń „Karmazynowy poemat”. W dziedzinie nowych prac naukowych warto odnotować kolejną publikację twórcy psychoanalizy Zygmunta Freuda – „Poza zasadą przyjemności”.

[srodtytul]Polityka[/srodtytul]

[b]Polska: [/b]

Pozostało jeszcze 99% artykułu
Historia
Przypadki szalonego Kambyzesa II
Materiał Promocyjny
BIO_REACTION 2025
Historia
Paweł Łepkowski: Spór o naturę Jezusa
Historia
Ekshumacje w Puźnikach. Do odnalezienia drugi dół śmierci
Historia
Paweł Łepkowski: „Największy wybuch radości!”
Materiał Promocyjny
Cyberprzestępczy biznes coraz bardziej profesjonalny. Jak ochronić firmę
Historia
Metro, czyli dzieje rozwoju komunikacji miejskiej Część II
Materiał Promocyjny
Pogodny dzień. Wiatr we włosach. Dookoła woda po horyzont