Wydarzenia

Publikacja: 26.06.2009 12:27

Włoski czołg na tle płonącego Tobruku, 1942 r.

Włoski czołg na tle płonącego Tobruku, 1942 r.

Foto: Archiwum „Mówią wieki”

[srodtytul]Świat[/srodtytul]

W 1941 roku Brytyjczykom długo nie udawało się wyprzeć Niemców i Włochów ze wschodniej Cyrenajki i przerwać pierścienia oblężenia wokół

Tobruku. W połowie czerwca, po fiasku operacji „Battleaxe”, z funkcji głównodowodzącego na Bliskim Wschodzie odwołano gen. Archibalda Wavella. Zastąpił go gen. Claude Auchinleck. Między 18 listopada a 30 grudnia, Brytyjczycy przeprowadzili operację „Crusader” (wzięła w niej udział polska Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich gen. Stanisława Kopańskiego), odblokowali Tobruk i zmusili Afryka Korps gen. Erwina Rommla do odwrotu. W styczniu 1942 roku role się odwróciły. Rommel przegrupował siły i ruszył do wschodniej Cyrenajki, odzyskując stracone tereny i zdobywając Tobruk. W nagrodę Hitler awansował go na feldmarszałka.

[srodtytul]Europa[/srodtytul]

30 lipca 1941 roku w Londynie Polska i ZSRR przy pośrednictwie Wielkiej Brytanii zawarły układ, który przywracał stosunki między oboma państwami zerwane w efekcie sowieckiej agresji na Polskę 17 września 1939 roku. Rząd sowiecki zobowiązał się także do pomocy przy formowaniu armii polskiej na terenie ZSRR. Układ parafowali premier i naczelny wódz gen. Władysław Sikorski oraz ambasador sowiecki w Wielkiej Brytanii Iwan

Majski. Jego najważniejsze postanowienia to: anulowanie paktu Ribbentrop-Mołotow i kolejnych umów sowiecko-niemieckich oraz amnestia dla obywateli polskich represjonowanych w ZSRR. Zabrakło natomiast potwierdzenia granicy polsko-sowieckiej ustalonej w traktacie ryskim.

Wywołało to protesty w zapleczu politycznym rządu RP. Do dymisji podali się minister spraw zagranicznych August Zaleski, przewodniczący Komitetu do spraw Kraju gen. Kazimierz Sosnkowski oraz minister sprawiedliwości Marian Seyda. W kwietniu 1943 roku, po odkryciu przez Niemców w Katyniu grobów polskich oficerów zamordowanych przez NKWD i zwróceniu się przez rząd polski do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża w sprawie wyjaśnienia okoliczności tej zbrodni, ZSRR zerwał stosunki z rządem RP.

[srodtytul]Polska[/srodtytul]

2 grudnia 1941 roku w Warszawie zmarł Edward Rydz-Śmigły, marszałek Polski, generalny inspektor Sił Zbrojnych, a we wrześniu 1939 roku naczelny wódz. Po ewakuacji rządu i naczelnego dowództwa do Rumunii został internowany, a 27 października 1939 roku zrzekł się funkcji. W grudniu 1940 roku przedostał się na Węgry, gdzie działał pod przybranym nazwiskiem. Chciał stworzyć w okupowanym kraju tajną organizację piłsudczykowską Obóz Polski Walczącej i stanąć na jej czele.

W październiku 1941 przedostał się przez Słowację do Krakowa, a następnie do Warszawy, gdzie ukrywał się pod nazwiskiem Adam Zawisza u wdowy po gen. bryg. Włodzimierzu Maxymowiczu-Raczyńskim. Rozwijająca się choroba wieńcowa uniemożliwiła mu aktywną działalność w podziemiu. Rydz-Śmigły zmarł najprawdopodobniej w nocy z 1 na 2 grudnia 1941 roku. Niektórzy historycy i publicyści twierdzą, że była to mistyfikacja dowództwa Związku Walki Zbrojnej, które – podobnie jak gen. Sikorski – chciało się pozbyć skompromitowanego marszałka.

Wedle tej teorii Rydz-Śmigły został uwięziony, co spowodowało nawrót gruźlicy płuc, i umarł dopiero w sierpniu 1942 roku w otwockim sanatorium.

[srodtytul]Świat[/srodtytul]

W 1941 roku Brytyjczykom długo nie udawało się wyprzeć Niemców i Włochów ze wschodniej Cyrenajki i przerwać pierścienia oblężenia wokół

Pozostało 94% artykułu
Historia
Paweł Łepkowski: Najsympatyczniejszy ze wszystkich świętych
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Historia
Mistrzowie narracji historycznej: Hebrajczycy
Historia
Bunt carskich strzelców
Historia
Wojna zimowa. Walka Dawida z Goliatem
Materiał Promocyjny
Świąteczne prezenty, które doceniają pracowników – i które pracownicy docenią
Historia
Archeologia rozboju i kontrabandy