Rynsztunek przeciwników

Publikacja: 31.07.2009 14:29

Australijski żołnierz piechoty z pistoletem maszynowym Owen MkI

Australijski żołnierz piechoty z pistoletem maszynowym Owen MkI

Foto: Rzeczpospolita, MS Marek Szyszko

[srodtytul] Australijczyk w kapeluszu i z owenem[/srodtytul]

Znakiem firmowym australijskich żołnierzy był slouch-hat, czyli kapelusz z zagiętą jedną połową ronda. Pojawił się w drugiej połowie XIX wieku w formacjach lokalnych milicji i z chwilą powstania w 1903 roku armii australijskiej (reorganizacja systemu wojskowego imperium brytyjskiego) stał się jej regulaminowym nakryciem głowy.

Należy zaznaczyć, iż podobne kapelusze miały długą tradycję i używano ich także w innych armiach, którym przyszło działać w gorącym klimacie. Wysoki kapelusz z wąskim rondem miał charakterystyczny otok z muślinu w kolorze khaki, który stanowił izolację przed słońcem (materiał ten stosowali m.in. Brytyjczycy w Indiach – nakładali go na hełmy korkowe).

Początkowo zaginano do góry prawą część ronda, jednak szybko ustalił się i utrzymał zwyczaj zaginania lewej strony, przytrzymywanej metalowym zapięciem. Z prawej strony umieszczano emblematy jednostek, z lewej, na zagiętym rondzie, godło australijskiej armii – tzw. wschodzące słońce.

Oprócz kapelusza był jeszcze jeden charakterystyczny element wyróżniający część australijskich żołnierzy – pistolety maszynowe Owen. Broń zaprojektowana została przez porucznika Evelyna Owena i w 1941 roku poddano ją intensywnym testom w zakładach Lysaghts Newcastle Works w Nowej Południowej Walii. Zdecydowano się wówczas na dostosowanie peemu do naboju 9 mm Parabellum i taką broń poddano próbom porównawczym z pistoletami maszynowymi Thompson i Sten. Owen wypadł znakomicie, co skutkowało uruchomieniem produkcji seryjnej. Armia zaczęła otrzymywać nową broń od 1942 roku.

[wyimek]Tropikalna wersja umundurowania pojawiła się stosunkowo późno[/wyimek]

Owen działał na zasadzie odrzutu zamka swobodnego, jednak zastosowano w nim kilka oryginalnych rozwiązań. Zapewniono możliwość szybkiego demontażu lufy (nie w celu wymiany, ale dla zabiegów konserwacyjnych), rzecz bardzo rzadko spotykaną w peemach; w jej tylnej, pogrubionej części usytuowano przedni chwyt. Sam kształt owena też był niezwykły, bowiem obsadę magazynka umieszczono na górze komory zamkowej, wobec czego przyrządy celownicze trzeba było umieścić z boku, z prawej strony; wyrzutnik łusek znajdował się naprzeciwko obsady, u dołu. W konstrukcji zamka zastosowano specjalną przegrodę zabezpieczającą przed dostawaniem się zanieczyszczeń. Pudełkowy magazynek zawierał 33 naboje, celownik wyskalowano na 100 jardów (91 m), a zasięg skuteczny określano na ok. 100 m. Peem posiadał przełącznik rodzaju ognia. Oweny używane w dżungli pokrywano kamuflażem.

Wyprodukowano łącznie około 45 tys. egzemplarzy tej broni. Wytwarzano ją w kilku wersjach, m.in. z kolbą prętową, potem z drewnianą (1943 rok), z czasem uproszczono też konstrukcję, stosując m.in. lekką komorę spustową wykonaną z płaskowników. Broń była dobrze oceniana przede wszystkim za niezawodność i wygodę użytkowania, i to pomimo sporej masy (ponad 4 kg z pełnym magazynkiem) i wymiarów (długość całkowita 813 mm). Poza owenem Australijczycy produkowali jeszcze jeden pistolet maszynowy – Austina – była to hybryda stena i MP 40.

[srodtytul]Japoński oficer znów z mieczem[/srodtytul]

Koniec izolacjonizmu i początek budowy nowoczesnej japońskiej armii oznaczał jej gruntowną europeizację.

Jednym z widocznych elementów była adaptacja klasycznej szabli w miejsce tradycyjnego samurajskiego miecza, którego zresztą od 1877 roku nie wolno było stosować w cywilu (edykt cesarski). Istniało kilka wzorów japońskich szabel, oficerskie i podoficerskie piechotne, kawaleryjskie. Cechą charakterystyczną była forma oprawy rękojeści. Otóż kabłąk jelca był nieznacznie tylko wydęty.

Z chwilą wybuchu nastrojów patriotycznych i wraz z rozkwitem nacjonalizmu następuje powrót do dawnej samurajskiej tradycji. Skutkuje to oficjalnym przyjęciem miecza na uzbrojenie japońskiej armii w połowie lat 30. Epoka japońskiego miecza obejmująca lata 1877 – 1945 zwie się Gendai (okres nowoczesny). Zdecydowana większość mieczy produ- kowana była maszynowo i miała niewiele wspólnego z dawnymi arcydziełami mieczowego rzemiosła. Tylko niewielki procent wykonywano według starych, tradycyjnych sposobów.

Podobnie jak w innych armiach, specjalna tropikalna wersja umundurowania pojawiła się stosunkowo późno. Elementy mundurów wykonywano z lekkiej tkaniny bawełnianej w rozmaitych odcieniach khaki i zieleni. Oficerowie nosili kurtki mundurowe oraz białe koszule, których obszerny kołnierz wykładano na zewnątrz – na kołnierz kurtki (często noszono jedynie samą koszulę). Spodnie miały formę bryczesów i noszono do nich klasyczne wysokie buty z czarnej lub brązowej skóry lub też oficerskie półbuty i sztylpy zapinane na paski z klamerkami. Czapka polowa zaopatrzona była w skórzany daszek i podpinkę.Choć miecz był częstym atrybutem oficerów i podoficerów, podstawową bronią boczną były pistolety. Nambu typ 14 wprowadzono do uzbrojenia w 1925 roku. Stanowił rozwinięcie poprzedniego wzoru skonstruowanego przez majora Kijiro Nambu i zewnętrznie bardzo przypominał niemieckie P 08, chociaż nie miał charakterystycznego dla parabelki kolankowego zamka. Nambu działał na zasadzie krótkiego odrzutu lufy przy zamku zaryglowanym, zasilanie odbywało się z pudełkowego, ośmionabojowego magazynka mieszczącego się w chwycie. Rzucającą się w oczy cechą broni był obszerny kabłąk spustowy ułatwiający ściągnięcie spustu nawet w zimowych rękawiczkach. Chwalono nambu za ergonomię i celność. Do najważniejszych natomiast wad broni należał nabój 8 mm, o bardzo słabych parametrach i sile rażenia. Donośność skuteczną oceniano na 50 m.

[i]Michał Mackiewicz, pracownik naukowy Muzeum Wojska Polskiego[/i]

[i]Marek Szyszko artysta plastyk, znawca stroju i oręża, ilustrator książek i czasopism[/i]

Historia
Co naprawdę ustalono na konferencji w Jałcie
Historia
Ten mały Biały Dom. Co kryje się pod siedzibą prezydenta USA?
Historia
Most powietrzny Alaska–Syberia. Jak Amerykanie dostarczyli Sowietom samoloty
Historia
Dlaczego we Francji zakazano publicznych egzekucji
Materiał Promocyjny
Warunki rozwoju OZE w samorządach i korzyści z tego płynące
Historia
Tolek Banan i esbecy
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń