Wydarzenia epoki, rok 1933

Publikacja: 05.08.2009 09:14

Prezydent Rzeszy Paul von Hindenburg i kanclerz Adolf Hitler podczas Święta Pracy 1 maja 1933 roku w

Prezydent Rzeszy Paul von Hindenburg i kanclerz Adolf Hitler podczas Święta Pracy 1 maja 1933 roku w Berlinie

Foto: AP

[srodtytul]Polityka[/srodtytul]

W Niemczech:

30 stycznia – prezydent von Hindenburg powołał Hitlera na urząd kanclerza;

1 lutego – orędzie nowego kanclerza;

27 lutego – spłonął gmach Reichstagu;

28 lutego – zakaz działalności Komunistycznej Partii Niemiec;

5 marca – wybory (44 proc. głosów na NSDAP);

15 marca – proklamacja III Rzeszy w Poczdamie;

20 marca – Heinrich Himmler tworzy pierwszy obóz koncentracyjny w pobliżu Dachau (Bawaria);

23 marca – ustawa o ochronie narodu i państwa; nadała nadzwyczajne pełnomocnictwa rządowi Hitlera;

1 kwietnia – pokazówka bojkotu żydowskich firm przez bojówki Juliusa Streichera;

7 kwietnia – prawo eliminujące ze służb państwa osoby spoza „rasy panów”;

21 kwietnia – prawo zabraniające koszernego uboju zwierząt;

26 kwietnia – powołanie gestapo, tajnej policji politycznej;

2 maja – likwidacja związków zawodowych; 10 maja – pierwsze palenie książek;

26 maja – nazistowskie prawo legalizujące eugeniczną sterylizację.

17 maja – w Oslo powstała norweska faszystowska Narodowa Jedność.

18 maja – w USA prezydent Roosevelt podpisał dekret inicjujący Nowy Ład Gospodarczy (New Deal).

[srodtytul]Nauka i technika[/srodtytul]

Styczeń – powstało brytyjskie towarzystwo międzyplanetarne.

5 stycznia – początek budowy mostu Golden Gate nad Zatoką San Francisco (otwarty dla ruchu w 1937 r.; długość 2,7 km – w tym 1,28 km między dwiema bliźniaczymi wieżami o wys. 218 m).

19 stycznia – w Krakowie oddanie do użytku mostu im. Marszałka Józefa Piłsudskiego na Wiśle łączącego dzisiejsze Śródmieście z Podgórzem. To najstarszy w Krakowie, nadal użytkowany, kompletny most drogowy nad Wisłą.

1 marca – otwarcie magistrali kolejowej łączącej śląskie kopalnie węgla kamiennego z portem w Gdyni.

15 marca – ustawa o szkołach akademickich – ograniczenie samorządu szkół wyższych.

3 maja – oddanie do użytku portu rybackiego we Władysławowie.

5 maja – w dzienniku „The New York Times” ukazał się artykuł o odkryciu, którego Karl Guthe Jansky dokonał w 1931 r. Odkrył on promieniowanie radiowe Drogi Mlecznej, czym zapoczątkował rozwój radioastronomii.

8 maja – Stanisław Skarżyński zakończył przelot przez Atlantyk polskim samolotem RWD-5bis (SP-AJU).

[srodtytul]Kultura[/srodtytul]

4 stycznia – Kongres Stanów Zjednoczonych uchwalił Dzień Pułaskiego (obchodzony corocznie 11 października) oraz wydanie znaczka pocztowego na cześć Kościuszki.

17 lutego – po raz pierwszy ukazał się „News–Week”, amerykański tygodnik społeczno-polityczny.

24 lutego – premiera pierwszego w pełni udźwiękowionego polskiego filmu „Każdemu wolno kochać” w reżyserii Mieczysława Krawicza.

2 marca – w Nowym Jorku odbyła się premiera filmu „King Kong”.

27 maja – w Chicago została otwarta wystawa światowa pod nazwą „Wiek postępu”.

6 czerwca – w Camden w stanie New Jersey zostało otwarte pierwsze kino samochodowe. „Wiadomości Literackie” wydały numer poświęcony literaturze radzieckiej. Helena Boguszewska i Jerzy Kornacki zakładają Zespół Literacki Przedmieście grupujący prozaików skupionych na opisie warstw proletariackich i środowisk upośledzonych. Nowe książki: Michał Choromański „Zazdrość i medycyna”, Witold Gombrowicz „Pamiętnik z okresu dojrzewania”, Erskine Caldwell „Poletko Pana Boga”, André Malraux „Dola człowiecza”, George Orwell „Na dnie w Paryżu i w Londynie”.

[srodtytul]Polityka[/srodtytul]

W Niemczech:

Pozostało 99% artykułu
Historia
Zaprzeczał zbrodniom nazistów. Prokurator skierował akt oskarżenia
Historia
Krzysztof Kowalski: Kurz igrzysk paraolimpijskich opadł. Jak w przeszłości traktowano osoby niepełnosprawne
Historia
Kim byli pierwsi polscy partyzanci?
Historia
Generalne Gubernatorstwo – kolonialne zaplecze Niemiec
Materiał Promocyjny
Big data pomaga budować skuteczne strategie
Historia
Tysiąc lat polskiej uczty
Materiał Promocyjny
Seat to historia i doświadczenie, Cupra to nowoczesność i emocje