Chłopcy malowani

Bez wątpienia kawaleria w II Rzeczypospolitej cieszyła się największą estymą, co oczywiście wynikało z przywiązania do tradycji. Trzeba też jednak pamiętać, że niespotykana w zasadzie gdzie indziej proporcja pomiędzy rodzajami broni (z dużą rolą kawalerii) wynikała w dużej mierze z ograniczeń finansowych.

Publikacja: 13.08.2009 00:02

Artystyczna wizja słynnej sceny z udziałem najwyższych rangą generałów i szefów dyplomacji polskiej,

Artystyczna wizja słynnej sceny z udziałem najwyższych rangą generałów i szefów dyplomacji polskiej, kiedy Marszałek porównywał pakty z Sowietami i Niemcami do dwóch stołków

Foto: Archiwum „Mówią Wieki", MS Marek Szyszko

Polski nie było po prostu stać na motoryzację armii, a zadania manewrowe miała wykonywać właśnie jazda. Wbrew pozorom jej wartość bojowa nie była wcale znikoma, a kawalerzyści uchodzili za żołnierzy doskonale wyszkolonych.

Podstawową bronią był karabinek, bo też kawaleria prowadzić miała przede wszystkim pojedynki ogniowe, koń był narzędziem transportu. To upodobniało nasze pułki do XVII-wiecznej dragonii, która nie była klasyczną konnicą. Podstawowym typem broni strzeleckiej w polskiej kawalerii był karabinek Mauser wz. 98 produkowany w warszawskiej Fabryce Karabinów. Wciąż jednak dużą wagę przykładano do szkolenia żołnierzy w posługiwaniu się bronią białą. Jak stwierdzał „Regulamin kawalerii”, część IV, „Władanie bronią (lanca – szabla – karabinek – pistolet)”, wydany w Warszawie w 1933 roku: „Broń biała – szabla i lanca – to tradycyjna broń kawalerii, wyraża ducha zaczepnego, który zawsze cechował i cechować powinien nadal kawalerię polską. (…) W walce wręcz kawaleria polska musi być panią pola walki”.

Za życia Marszałka szablą kawalerii pozostawały głównie szable wz. 21, jednak ze względu na ich niedostatki już w końcu lat 20. rozpoczęto w Polsce prace nad nową regulaminową szablą kawaleryjską. Po długotrwałych testach zaaprobowano ostatecznie broń zaprojektowaną w Instytucie Technicznym Uzbrojenia Ministerstwa Spraw Wojskowych. Seryjna produkcja ruszyła w 1936 roku w podkieleckiej Hucie Ludwików. Szabla wzór 34 okazała się ze wszech miar udana, krzyżowały się w niej tradycje rodzime (szabla husarska) z wpływami rosyjskimi i poniekąd francuskimi. Wprowadzano ją sukcesywnie do uzbrojenia pułków kawalerii i do wybuchu wojny większość żołnierzy była już w nie wyposażona.

Długą tradycję w naszym wojsku miała także lanca – broń, która rozsławiła Polaków w epoce napoleońskiej. Według wspomnianego już regulaminu „lanca dzieli się na grot, drzewce i tylec. Na lancy jest pierścień ze strzemiączkiem, dwa okucia (górne i dolne), ogniwo, plecionka (obszycie), temblak z zamknięciem, proporczyk z rzemykami (lub tasiemki) do przytwierdzenia i pętla. Część od okucia do grotu nazywa się częścią grotową, a część od tylca – tylcową. Środek ciężkości lancy jest mniej więcej poniżej górnego okucia”.

Na początku niepodległości używano rozmaitych lanc. Najliczniej występowały stalowe lance francuskie wz. 1913 oraz w mniejszej liczbie stalowe pruskie wz. 1893 n/A – zwłaszcza w pułkach wielkopolskich. W Instytucie Technicznym Uzbrojenia podjęto także prace nad własnym wzorem lancy opartej na francuskiej wz. 1913, ale ostatecznie nie uruchomiono masowej produkcji opracowanego modelu.

Lance wożono, wkładając prawą stopę w pętlę przy tylcu, a prawą rękę w temblak umocowany pośrodku broni. Na pułk kawalerii przypadało 108 lanc (miał ją co drugi szeregowiec w sekcjach liniowych) i chociaż broń ta pozostawała wciąż regulaminową we wrześniu 1939 roku, nie użyto jej w walce, pozostawiając w koszarach lub taborach.

Bronią boczną oficerów i podoficerów były pistolety VIS wz. 35 kal. 9 mm, jednak część dysponowała starszymi wzorami, głównie kalibru 7,65 mm.

Michał Mackiewicz, pracownik naukowy Muzeum Wojska Polskiego

Polski nie było po prostu stać na motoryzację armii, a zadania manewrowe miała wykonywać właśnie jazda. Wbrew pozorom jej wartość bojowa nie była wcale znikoma, a kawalerzyści uchodzili za żołnierzy doskonale wyszkolonych.

Podstawową bronią był karabinek, bo też kawaleria prowadzić miała przede wszystkim pojedynki ogniowe, koń był narzędziem transportu. To upodobniało nasze pułki do XVII-wiecznej dragonii, która nie była klasyczną konnicą. Podstawowym typem broni strzeleckiej w polskiej kawalerii był karabinek Mauser wz. 98 produkowany w warszawskiej Fabryce Karabinów. Wciąż jednak dużą wagę przykładano do szkolenia żołnierzy w posługiwaniu się bronią białą. Jak stwierdzał „Regulamin kawalerii”, część IV, „Władanie bronią (lanca – szabla – karabinek – pistolet)”, wydany w Warszawie w 1933 roku: „Broń biała – szabla i lanca – to tradycyjna broń kawalerii, wyraża ducha zaczepnego, który zawsze cechował i cechować powinien nadal kawalerię polską. (…) W walce wręcz kawaleria polska musi być panią pola walki”.

Historia
Telefony komórkowe - techniczne arcydzieło dla każdego
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Historia
Paweł Łepkowski: Najsympatyczniejszy ze wszystkich świętych
Historia
Mistrzowie narracji historycznej: Hebrajczycy
Historia
Bunt carskich strzelców
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Historia
Wojna zimowa. Walka Dawida z Goliatem