Zbrojownia tamtych lat - Napoleońszczyzna 1914 roku

Armie największych światowych potęg, które w 1914 roku zmierzyły się ze sobą na polach Europy, doświadczenia miały niewiele, gdyż z wyjątkiem Rosji, która zwarła się Japończykami, nie toczyły wielkich wojen niemal od pół wieku. Nie miały więc okazji wykorzystać w praktyce największych technicznych nowinek ostatnich lat, takich jak szybkostrzelne armaty, karabiny maszynowe czy pancerniki – drednoty.

Konflikty kolonialne trudno było uznać za miarodajne źródło wiedzy o wartości danej armii i jej technice. Dlatego już w początkowej fazie pierwszej wojny okazała się ona wielkim zaskoczeniem, a dotychczasowe poglądy były przyczyną kolosalnych strat. Jak ulał pasują tutaj słowa marszałka von Gneisenau, który powiedział przeszło 100 lat przed pierwszą wojną światową, w obliczu straszliwych pruskich klęsk pod Jeną i Auerstedt: „Zepsuło nas długie życie garnizonowe, a zniewieściałość, żądza zabaw i wygód osłabiły cnoty żołnierskie”. Wydawać by się mogło, iż wprowadzenie nowoczesnych karabinów, które zebrały straszne żniwo najpierw podczas wojny prusko-austriackiej w 1866 r., a potem francusko-pruskiej w 1870 r., spowodują już dawno radykalne zmiany w pojmowaniu wojny i taktyce. Wielkim szokiem był także konflikt Anglików z Burami, kiedy to skuteczność wielostrzałowego karabinu tak przeraziła niektóre czynniki wojskowe, iż zaczęto wątpić w słuszność prowadzenia natarcia. Szybko jednak o tym zapomniano, nie wyciągając na dodatek wniosków z walk na Dalekim Wschodzie w latach 1904 – 1905.