Dzień Pamięci o Holokauście. Gołda Tencer o Holokauście

[b]rp.pl: 27 stycznia zapalamy świece, by uczcić pamięć ofiar Holokaustu. Dzień Pamięci obchodzimy już po raz szósty, dzięki inicjatywie Pani i Fundacji Shalom. [/b]

[b]Gołda Tencer:[/b] Często pokolenie powojenne jest nazywane „płomieniem pamięci” albo „zniczem pamięci”. Ktoś mądrzejszy ode mnie powiedział ostatnio, że tak się na szczęście ułożyło, że w każdej z tych rodzin, które doświadczyły Holokaustu jest jedna osoba-łącznik między przeszłością a teraźniejszością. Ci ludzie działają na rzecz pamięci o ofiarach Holokaustu. Ja też do tych osób należę, choć dziś nie wierzę, że Holokaust mógł się wydarzyć.

[b]Obchody Dnia Pamięci rozpoczną się uroczystościami przed Pomnikiem Bohaterów Getta. Kto w tym roku uświetni je swoim występem, by uczcić pamięć ofiar Holokaustu?[/b]

Spotkania pod pomnikiem to już tradycja. Organizujemy je zawsze wspólnie, podobnie jak i całe obchody, pod Honorowym Patronatem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego oraz Współpatronatem Prezydent m. st. Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz. Wystąpi znakomity aktor, Andrzej Seweryn, który przeczyta fragmenty „Pieśni o zamordowanym narodzie” Icchaka Kacenelsona. Wystąpią też aktorzy Teatru Żydowskiego.

[b]Kluczowym momentem tegorocznych obchodów będzie spotkanie na ulicy Próżnej. To bardzo symboliczne miejsce, ulica widmo w centrum miasta.[/b]

Dla mnie Próżna to symbol tych wszystkich pustych ulic warszawskich. Gdy na niej jestem, mam wrażenie, jakby ludzie odeszli na chwilę od stołów i już nie wrócili. Zawsze 27 stycznia zapraszamy tutaj wszystkich, by wzięli udział w odczytaniu nazwisk tych, którzy stracili życie podczas II wojny światowej. Jednocześnie zachęcamy warszawiaków, by tego dnia wieczorem zapalili świeczki w oknach, na znak pamięci. Ale to nie wszystko. Działamy nie tylko w Warszawie. W tym dniu Teatr Żydowski zagra przedstawienie w łódzkim Teatrze im. Jaracza.

[b]Czytanie nazwisk to chyba najbardziej intymny moment tego dnia. Każdy kogoś stracił, każdy o kimś pamięta. To taki wymiar tragedii, ze ich odczytywanie powinno trwać do końca świata.[/b]

Myślę, że trwałoby „do końca świata i dłużej”, bo zginęło sześć milionów. Ta pamięć o ofiarach to testament dla kolejnych pokoleń, spuścizna, którą powinny nieść dalej.

[b]Jest jeszcze jeden element obchodów Dnia Pamięci. To tramwaj-widmo, z gwiazdą Dawida, który będzie jeździł po ulicach Warszawy. Nikt z niego nie wysiądzie i nikt nie wsiądzie. [/b]

Pamiętam, gdy po raz pierwszy taki tramwaj przejechał ulicami Warszawy. Nie mogłam się oprzeć, wsiadłam w samochód i za nim jeździłam, patrzyłam na reakcje osób na przystankach. To jest tak paraliżujące wrażenie, ta świadomość, że taki tramwaj jeździł po warszawskim getcie i nie można było nim wyjechać, nie można było uciec z tego koszmaru. To prawdziwe memento, a ból, jaki się z nim wiąże, nie przechodzi, zwłaszcza w rodzinach, które straciły swoich bliskich. Ja jestem z pokolenia, które nie znało swoich babć, cioć, bo oni prawie wszyscy zginęli, zanim się urodziliśmy. Dlatego naszym obowiązkiem jest pamiętać i przypominać o nich światu. Z tego powodu ogłosiłam apel o nadsyłanie zdjęć przedstawiających Żydów polskich, a potem z tych fotografii powstała wystawa i album „I ciągle widzę ich twarze”. Zgromadziliśmy zdjęcia ludzi, o których świat nigdy by się nie upomniał. Pokazaliśmy, że żyli i dzięki naszej inicjatywie ponownie przywróciliśmy ich światu.

[b]Nie boi się pani, że pani generacja walczy o pamięć ofiar wojny, ale już kolejne pokolenia związane są znacznie cieńszą nicią z przeszłością, zwyczajnie nie będą czuły takiej powinności?[/b]